Το Σάββατο 5 Ιουλίου, ένας ακόμη μεγάλος Έλληνας τραγουδοποιός, ο Διονύσης Σαββόπουλος, θα βρεθεί στο μεταλλείο της Σκουριώτισσας για μία ιδιαίτερη μουσική παράσταση αφιερωμένη στον Μάνο Χατζιδάκι που τιτλοφορείται «Μάνος Χατζιδάκις Τώρα» με την ευκαιρία συμπλήρωσης 20 χρόνων από τον θάνατό του. Με την παράσταση αυτή συμπληρώνεται ο κύκλος παρουσίασης στη Σκουριώτισσα του έργου των τριών μεγάλων σύγχρονων συνθετών της Ελλάδας, με το αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη το 2011, τη συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου το 2012 και φέτος, του Μάνου Χατζιδάκι.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος θα τιμήσει τη μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι με τη συνοδεία της Ορχήστρας Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πατρέων, η ορχήστρα και τα φωνητικά του Διονύση Σαββόπουλου το φωνητικό σύνολο και την παιδική χορωδία της «Διάστασης». Με αφορμή την επικείμενη συναυλία και την επίσκεψή του στην Κύπρο ο Διονύσης Σαββόπουλος μίλησε στην Κύπρο για τους δεσμούς που τον ενώνουν με το νησί, τις μνήμες του χθες, τη μουσική, την κρίση, γιατί απολαμβάνει τους νέους και αναφέρθηκε στο σήμερα τονίζοντας ότι «είναι φανερό πως πρέπει να αλλάξουμε ζωή διότι η κρίση που βιώνουμε δεν είναι μόνο οικονομική».
-Πώς νιώθετε κάθε φορά που έρχεστε στην Κύπρο και τι σημαίνει για εσάς το νησί;
-Με συγκινούσε από παλιά το γεγονός ότι ερχόμουν από την Αθήνα, περνούσα σύνορα και τελωνείο κι άκουγα πάλι ελληνικά. Αισθάνομαι σαν να φτάνω στη Ρόδο, στην Κρήτη αλλά στον δρόμο απ’ το αεροδρόμιο της Λάρνακας για τη Λευκωσία βλέπω απέναντί μου το βουνό με την τούρκικη σημαία και θυμάμαι πάλι δυστυχώς αυτό που πάντα ξεχνώ αλλά είναι εκεί. Δεν θέλω να παρεξηγηθώ, θα μπορούσα να ζήσω με Τούρκους, έχω εξάλλου μερικούς πολύ καλούς συναδέλφους. Η Κύπρος θα μπορούσε να είναι μια διπλή πύλη προς το Ισλάμ και την Ορθοδοξία αλλά όταν βάζουμε ακόμα και τα βουνά να διαλαλούν τις βαθύτερες και πιο σκοτεινές επιδιώξεις μας μένουμε πίσω, φριχτά πίσω.
-Οι εποχές στιγματίζουν τα τραγούδια ή τα τραγούδια τις εποχές;
-Τα μεγάλα τραγούδια –ας πούμε τραγούδια σαν του Σούμπερτ ή του Χατζιδάκι– ενσωματώνουν τα στοιχεία της εποχής τους αλλά δεν ανήκουν μόνο στην εποχή τους. Ανήκουν σε πολλές γιατί πέτυχαν μία βαθύτερη φλέβα της εποχής τους που έσφυζε και πριν και μετά. Αν μάλιστα σκεφτούμε τις ραψωδίες π.χ. του Ομήρου, ναι μεν σημαδεύονται από την εποχή που γράφτηκαν, ανήκουν όμως στην αιωνιότητα. Τώρα βέβαια, υπάρχουν και τα τραγούδια της μόδας που απέρχονται μαζί με την εποχή τους.
-Το δικό σας στίγμα πού το εντοπίζετε στη μουσική και ποια εποχή σας «στιγμάτισε»;
-Εγώ είμαι συνθέτης της δεκαετίας του ΄60. Έζησα όλο εκείνο το πανηγύρι, όλη εκείνη την άνθιση. Σε εκείνη την εποχή νιώθω ότι ανήκω αλλά φυσικά χαίρομαι πολύ όταν βλέπω πολλά από τα τραγούδια μου να αντέχουν στον χρόνο. «Σαν να τα έγραψες σήμερα», μου λένε κι έχει περάσει σχεδόν μισός αιώνας αφότου τα έγραψα.
-Μέσα από τη μεγάλη σας πορεία στη ζωή αλλά και στην τέχνη τι «εκομίσατε» ως νόημα ζωής;
-Ότι χωρίς τον άλλον είμαστε ένα τίποτα. Μας χρειάζεται το βλέμμα του άλλου. Το βλέμμα αγάπης του άλλου που μας μαθαίνει ποιοι είμαστε και «ποιοι εξάπαντος οφείλουμε να είμαστε» όπως έλεγε ο Καβάφης.
-Για ποιο πράγμα μετανιώνετε στη ζωή σας;
-Δύσκολο να απαντήσω. Είχα πολύ θυμό στα νιάτα μου. Αυτός ο θυμός έδωσε ενέργεια και λάμψη στην καλλιτεχνική μου έκφραση αλλά στην καθημερινότητα, αυτή η συμπεριφορά μου με θυμούς και σαρκασμούς, πλήγωσε κάποιους ανθρώπους ή πρόσβαλε κάποιους άλλους που έτυχε να έχουν αντίθετη άποψη. Ύστερα το μετάνιωνα και έτρεχα και ζητούσα συγγνώμη στα καλά καθούμενα, αίφνης π.χ. στη μέση του δρόμου, ενώ μπορεί να είχαν περάσει χρόνια απ’ τον καβγά. Δεν θέλω να στεναχωρώ τον άλλον, θέλω να είμαι καλό παιδί.
-Όλα αυτά που βιώνουμε σήμερα πού πιστεύετε ότι θα μας οδηγήσουν;
-Βρισκόμαστε σε αμηχανία. Δεν ξέρουμε τι να πούμε, γιατί κατά βάθος νιώθουμε ότι η κρίση που περνάμε δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι φανερό πως πρέπει να αλλάξουμε ζωή. Αλλά πώς γίνεται αυτό και τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε το μαθαίνουμε όλοι λαχανιάζοντας τώρα στον ανήφορο.
Νιώθω πως οι νέοι σήμερα μιλούν για να πουν κάτι, εν αντιθέσει με τη δική μου γενιά
Χειμαρρώδης, πληθωρικός και με λόγο μεστό και αποφασιστικό ο Διονύσης Σαββόπουλος είναι ο άνθρωπος που χαίρεσαι να μιλάς μαζί του διότι απέναντί σου έχεις έναν σοφό άνθρωπο. Οι κουβέντες του είναι τα λόγια του ανθρώπου που έχει φιλοσοφήσει τη ζωή και έχει μετρήσει τα πράγματα καταλήγοντας σε αυτά που αξίζουν και σε αυτά που δεν αξίζουν. Σήμερα, λίγο πριν από τα 70 του και μέσα σε αυτό τον κυκεώνα της κρίσης και της απαξίωσης κάνει την αυτοκριτική του, εκφράζοντας την ιδιαίτερη αγάπη του για τη νέα γενιά την οποία φαίνεται να απολαμβάνει ιδιαίτερα.
«Απολαμβάνω να τους ακούω να μιλάνε μεταξύ τους, στο διπλανό τραπέζι, σε μια καφετέρια ή στο μετρό όταν τυχαίνει. Έχουν έναν καινούργιο, δικό τους κώδικα που μου είναι δύσκολο να σας τον μεταφέρω. Μιλούν με ατάκες, μιλούν με μια θετική επιθετικότητα, οι φράσεις τους είναι κεφάτες, είναι σαν προέκταση μερικών πετυχημένων διαφημιστικών σποτ της τηλεόρασης, είναι μάλλον λιγόλογοι, αποφασιστικοί στις κουβέντες τους και εντελώς άμεσοι. Νιώθω ότι μιλούν για να πουν «κάτι», εν αντιθέσει με τη δική μου γενιά που μιλούσαμε με πολλές λέξεις και στοχαστικό ύφος. Εμείς μιλούσαμε πολλές φορές για να μην πούμε τίποτα, γι’ αυτό μας έλεγαν κουλτουριάρηδες. Όχι, δεν βρίσκω ότι είναι μια χαμένη γενιά. Τώρα αν μιλάμε για κάποια συλλογική τους στάση απέναντι στα προβλήματα, εκεί νομίζω ότι βρίσκονται στην ίδια αμηχανία που βρισκόμαστε όλοι.
- Τι σας κάνει σήμερα να θυμώνετε και τι να χαμογελάτε;
-Δεν θυμώνω πια, μερικές φορές μόνο με τη σύζυγό μου. Όταν ήμασταν νέοι της θύμωνα συχνά αλλά εκείνη δεν μιλούσε. Τώρα που μεγαλώσαμε μου βγάζει γλώσσα εκείνη αλλά εγώ δεν μιλάω. Θυμώνω μόνο όταν μου αλλάζει το κανάλι χωρίς να με ρωτήσει κι όταν μου φέρεται σαν να είμαι μικρό παιδί για το τι φόρεσα κι αν έπλυνα τα χέρια μου. Όσο για το χαμόγελο το έχω σχεδόν μόνιμο.
-Είχατε δηλώσει παλαιότερα πως θέλατε να αλλάξετε τον κόσμο. Αλλάζει ο κόσμος;
-Αλλάζει, φυσικά και αλλάζει. Ήθελα κι εγώ να τον αλλάξω τον κόσμο. Ο κόσμος μου ήταν το τραγούδι. Ε, το άλλαξα λίγο γιατί δούλεψα κι εγώ στο τραγούδι «που μας αποκαλύπτει κι όχι σ’ αυτό που μας διασκεδάζει και μας κολακεύει εις τας βιαίως αποκτηθείσας συνήθειές μας», όπως έλεγε ο αλησμόνητος Μάνος Χατζιδάκις.
Ο Σαββόπουλος για τον Χατζιδάκι
«Ακούς ένα τραγούδι του Χατζιδάκι. Τελειώνει και νιώθεις μέσα σου ευγενέστερος. Σαν να ξεπλένεται από μέσα σου κάθε ευτέλεια, λαϊκισμός και κακογουστιά. Υπάρχει κάτι σαν κορυφαία πράξη αντίστασης στα τραγούδια του. Μας επισκέπτονται σαν ένα γλυκό φως στο σκοτάδι για να γίνουμε πιο ταπεινοί δηλαδή πιο ικανοί να συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον και να προχωρήσουμε. Ο Χατζιδάκις έζησε και έπαιξε με ελεύθερο φρόνημα και γενναιοδωρία αληθινού μάγκα και ανατολίτη. Έτσι κατέκτησε τη σπουδαία θέση του στην Ευρώπη και μάλιστα χωρίς καν να το επιδιώξει: σαν παιδί. Δηλαδή σαν Έλληνας. Ερχόμαστε να παίξουμε τα τραγούδια του στο παραμυθένιο ορυχείο χαλκού με τη μαγική Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων της Πάτρας και θα συναντήσουμε εδώ τους επιστήθιους φίλους και συνεργάτες της Διάστασης Λεμεσού. Μαζί με τους Αθηναίους σολίστ της Βάσως Δημητρίου ξεπερνάμε τα εκατό άτομα επί σκηνής. Βάλτε και το καινούργιο φεγγαράκι του Ιουλίου από πάνω, δεν κρύβω τη χαρά μου που θα συναντηθούμε».
Info
Ο Διονύσης Σαββόπουλος παρουσιάζει τη συναυλία με τίτλο «Μάνος Χατζιδάκις Τώρα», στο μεταλλείο Σκουριώτισσας το Σάββατο 5 Ιουλίου στις 8:30 μ.μ. Τιμή εισιτηρίου 10 ευρώ. Πληρ. 22583500/25878744.
