Η παραδοσιακή τέχνη κάθε λαού αποτελεί αναμφίβολα την πρώτη ύλη της ταυτότητας, των χαρακτηριστικών και κυρίως τον πυρήνα του πολιτισμού του. Οι επιδράσεις μάλιστα των μοτίβων, των φιγούρων και αναπαραστάσεων των πρότερων μορφών της τέχνης κάθε χώρας, ιδιαίτερα σήμερα, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον όχι μόνο για τους ερευνητές αλλά και για τους καλλιτέχνες. Από την Ιαπωνία και τη Μέση Ανατολή μέχρι την Ευρώπη, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική οι παραλληλίες της αρχαίας με τη σύγχρονη τέχνη γίνονται αντικείμενα εικαστικών εκθέσεων, έργων τέχνης και γενικότερα πηγή έμπνευσης για τον χώρο της μόδας, των γραφιστικών τεχνών αλλά και της αρχιτεκτονικής που παντρεύει το παλιό με το σύγχρονο. Μέσα από αυτό το πλαίσιο της παραλληλίας της αρχαίας, μεσαιωνικής και σύγχρονης τέχνης γεννήθηκε και η ιδέα για πολλές εκθέσεις στην Κύπρο. Η δρ Νάτια Αναξαγόρου στο καινούργιο της βιβλίο «Αρχαίες και μεσαιωνικές παραλληλίες στη σύγχρονη κυπριακή τέχνη» καταπιάνεται με αυτό ακριβώς το θέμα της συσχέτισης, αλληλεπίδρασης και παραλληλίας της τέχνης στην Κύπρο. Το δίγλωσσο βιβλίο, γραμμένο στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, «Αρχαίες και μεσαιωνικές παραλληλίες στη σύγχρονη κυπριακή τέχνη» της συγγραφέως Νάτιας Αναξαγόρου έρχεται, σε γενικές γραμμές, να προσδώσει μία νέα οπτική, μία καινούργια εικαστική ανάγνωση της επίδρασης της τέχνης της Κύπρου στους καλλιτέχνες του σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από τις σελίδες της νέας έκδοσης η συγγραφέας ερευνά, περιγράφει και αναλύει τη διεισδυτική επίδραση που είχε η αρχαία, η βυζαντινή και η εν γένει μεσαιωνική τέχνη και ιστορία της Κύπρου στους καλλιτέχνες της εποχής μας, πράγμα το οποίο συμβαίνει ανά τον κόσμο. Η Νάτια Αναξαγόρου ανέλαβε να καταγράψει μέσα από το νέο βιβλίο της, πως οι σημερινοί καλλιτέχνες έχουν εφεύρει ξανά και επαναδιατυπώσει ευρηματικά στο έργο τους παραστάσεις και μοτίβα από ειδώλια ανθρώπων και ζώων, φλασκιά και αγγεία, λυχνίες, νομίσματα και οστά. Ένα στοιχείο, το οποίο βλέπουμε να γίνεται πηγή έμπνευσης για πολλούς σημαντικούς σύγχρονους καλλιτέχνες του εξωτερικού, οι οποίοι παίρνουν στοιχεία από την αρχαία τέχνη της πατρίδας τους και την ενσωματώνουν στη δική τους, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο. Σημαντικό παράδειγμα είναι η αφρικανική τέχνη στα έργα του Πικάσο, ο οποίος είχε εκφράσει πολλές φορές γι’ αυτήν τον θαυμασμό του. Ο ίδιος έλεγε ότι το «μικρόβιο» της αφρικανικής τέχνης έμεινε μαζί του για πάντα. Τον διαπέρασε τον Ιούνιο του 1907, όταν, στο Εθνογραφικό Μουσείο του Τροκαντερό, στο Παρίσι, στάθηκε κατάπληκτος μπροστά στα έργα της συλλογής από την Αφρική και την Ωκεανία. H συνάντηση αυτή ήταν, όπως γράφει ο «Economist», μοιραία. «Οι μάσκες εκείνες», είπε αργότερα ο Πικάσο, «δεν ήταν απλώς γλυπτά όπως άλλα. Διόλου: Ήταν αντικείμενα μαγικά».
Σύμφωνα με τη συγγραφέα Νάτια Αναξαγόρου, οι σύγχρονοί μας Κύπριοι καλλιτέχνες επηρεάζονται από την πρώιμη και την ύστερη εποχή του Χαλκού, την κυπροαρχαϊκή και κυπρογεωμετρική περίοδο, την ελληνιστική και τη ρωμαϊκή εποχή, βυζαντινές εικόνες από τον 12ο έως τον 16ο αιώνα, καθώς επίσης και την εγχάρακτη, εφυαλωμένη μεσαιωνική κεραμική και άλλα ευρήματα, τα οποία συναντούμε στη συλλογή του Μεσαιωνικού Μουσείου Κύπρου, το οποίο φιλοξενείται στο Κάστρο της Λεμεσού.
Εικαστική τεκμηρίωση
Μέσα από την έκδοση τεκμηριώνονται δύο από τις σπουδαιότερες εκθέσεις που διοργανώθηκαν από τον Δήμο Λεμεσού την τελευταία πενταετία. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε στο Μεσαιωνικό Κάστρο της πόλης το 2010 με θέμα «Η εικαστική Λεμεσός στο Κάστρο» και η δεύτερη στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη το 2012 με θέμα «Maniera Cypria». Μέσα από τις εκθέσεις αυτές αναδιπλώνεται ένα ουσιαστικό τμήμα της σύγχρονης κυπριακής τέχνης με προσλήψεις από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο, από ιστορικούς Κύπριους ζωγράφους και γλύπτες και σημαντικότατους καλλιτέχνες, με διεθνή εμβέλεια και καθοριστική επίδραση στην εξέλιξη της τέχνης του τόπου. Παράλληλα, επιχειρείται, ειδικά μέσα από την έκθεση στο Μεσαιωνικό Κάστρο, ένα αφιέρωμα στους εικαστικούς δημιουργούς της Λεμεσού που αντλούν από τις συναρπαστικές αφηγήσεις και τους μύθους που σχετίζονται με το Κάστρο της πόλης, τα μεσαιωνικά εκθέματα που περιλαμβάνει, καθώς και τη μεσαιωνική ιστορία της Κύπρου. Η πλούσια, επιτόπια, φωτογραφική αποτύπωση που συνοδεύει τα κείμενα του βιβλίου ανήκει στον Βάσο Στυλιανού.
Σύμφωνα με τη συγγραφέα Νάτια Αναξαγόρου, οι σύγχρονοί μας Κύπριοι καλλιτέχνες επηρεάζονται από την πρώιμη και την ύστερη εποχή του Χαλκού, την κυπροαρχαϊκή και κυπρογεωμετρική περίοδο, την ελληνιστική και τη ρωμαϊκή εποχή, βυζαντινές εικόνες από τον 12ο έως τον 16ο αιώνα, καθώς επίσης και την εγχάρακτη, εφυαλωμένη μεσαιωνική κεραμική και άλλα ευρήματα, τα οποία συναντούμε στη συλλογή του Μεσαιωνικού Μουσείου Κύπρου, το οποίο φιλοξενείται στο Κάστρο της Λεμεσού.
Εικαστική τεκμηρίωση
Μέσα από την έκδοση τεκμηριώνονται δύο από τις σπουδαιότερες εκθέσεις που διοργανώθηκαν από τον Δήμο Λεμεσού την τελευταία πενταετία. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε στο Μεσαιωνικό Κάστρο της πόλης το 2010 με θέμα «Η εικαστική Λεμεσός στο Κάστρο» και η δεύτερη στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη το 2012 με θέμα «Maniera Cypria». Μέσα από τις εκθέσεις αυτές αναδιπλώνεται ένα ουσιαστικό τμήμα της σύγχρονης κυπριακής τέχνης με προσλήψεις από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο, από ιστορικούς Κύπριους ζωγράφους και γλύπτες και σημαντικότατους καλλιτέχνες, με διεθνή εμβέλεια και καθοριστική επίδραση στην εξέλιξη της τέχνης του τόπου. Παράλληλα, επιχειρείται, ειδικά μέσα από την έκθεση στο Μεσαιωνικό Κάστρο, ένα αφιέρωμα στους εικαστικούς δημιουργούς της Λεμεσού που αντλούν από τις συναρπαστικές αφηγήσεις και τους μύθους που σχετίζονται με το Κάστρο της πόλης, τα μεσαιωνικά εκθέματα που περιλαμβάνει, καθώς και τη μεσαιωνική ιστορία της Κύπρου. Η πλούσια, επιτόπια, φωτογραφική αποτύπωση που συνοδεύει τα κείμενα του βιβλίου ανήκει στον Βάσο Στυλιανού.
