Της Μαρίνας Οικονομίδου
Μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία, μετά και από τα πολλαπλά κτυπήματα αδιαφάνειας θεσμών και αρχών να πήρε ζεστά το όλο ζήτημα ενίσχυσης της διαφάνειας, ωστόσο φαίνεται να υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος μπροστά. Σε αυτό το συμπέρασμα φαίνεται να καταλήγει η νέα έκθεση της Επιτροπής GRECO του Συμβουλίου της Ευρώπης στην οποία περιλαμβάνονται 16 υποδείξεις που αφορούν βουλή, δικαστές και διωκτικές αρχές.
Κώδικα ηθικής για τους βουλευτές εισηγείται η επιτροπή GRECO καθώς όπως σημειώνεται δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής ξεκάθαροι κανόνες που να καθορίζουν τη σύγκρουση συμφερόντων και πιο συγκεκριμένα την παραχώρηση δώρων προς τους βουλευτές. Σύμφωνα με τις υποδείξεις τα μέτρα αποτροπής των μέτρων για πάταξη της σύγκρουσης συμφερόντων θα πρέπει να ενισχυθούν καθώς δεν πρέπει να περιορίζεται η υποχρέωση δήλωσης του προσωπικού συμφέροντος στις συνεδρίες των επιτροπών αλλά να διευρύνονται καθώς φαινόμενα σύγκρουσης συμφερόντων προκύπτουν και από κοινοβουλευτικές δραστηριότητες.
Παράλληλα η αρμόδια επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης σημειώνει πως «το υφιστάμενο καθεστώς δήλωσης περιουσιακών στοιχείων (πόθεν έσχες) από πλευράς βουλευτών θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί προκειμένου να καλύπτει όλες τις μορφές περιουσιακών στοιχείων». Σύμφωνα με την έκθεση «η παρακολούθηση αυτών των δηλώσεων θα πρέπει κατά προτίμηση να διενεργείται ανεξάρτητα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων» και όχι από επιτροπή που απαρτίζεται από βουλευτές όπως άλλωστε ισχύει τώρα.
Η ανεξαρτησία των δικαστών
Στη τσιμπίδα της Greco μπαίνει και το δικαστικό σώμα καθώς όπως σημειώνεται στην περίπτωση της Κύπρου υπάρχει μεγάλη ανεξαρτησία από τη νομοθετική και εκτελεστική εξουσία. Ωστόσο, σύμφωνα με την GRECO, το διοικητικό σώμα των δικαστών -το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο- αποτελείται από τα ίδια άτομα που απαρτίζουν το Ανώτατο Δικαστήριο, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη πιθανότητα σύγκρουσης συμφερόντων εντός του δικαστικού σώματος, που πρέπει να προσεχθεί. Η έκθεση εισηγείται ενίσχυση των κριτηρίων βάσει των οποίων επιλέγονται οι δικαστές. Εισηγείται επίσης τον καθορισμό ενός κώδικα ηθικής και για τους δικαστές.
Ανεξαρτησία διωκτικών αρχών
Στην έκθεση της επιτροπής GRECO υπάρχουν υποδείξεις και για τις διωκτικές Αρχές, οι οποίες σήμερα αποτελούν μέρος της Νομικής Υπηρεσίας της οποίας ηγείται ο Γενικός Εισαγγελέας.
Όπως επισημαίνεται, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερος βαθμός ανεξαρτησίας και υποδεικνύει πως το διωκτικό προσωπικό θα πρέπει να έχει μεγαλύτερη αυτονομία στην εκτέλεση των καθηκόντων του. Εισηγείται παράλληλα την ανακατανομή υποθέσεων εντός των υπηρεσιών ούτως ώστε να « αποκλειστούν ενδεχόμενα ρουσφετιού».
Ανάμεσα στις υποδείξεις της η επιτροπή Greco προτείνει την εφαρμογή κώδικα ηθικής, προτείνοντας την περαιτέρω εκπαίδευση του προσωπικού σε ζητήματα αποτροπής της διαφθοράς.
Τα θετικά
Η επιτροπή GRECO να επισημάνει και την πρόοδο που έχει παρουσιαστεί το τελευταίο διάστημα, υπογραμμίζοντας πως τα τελευταία χρόνια έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα και έχουν ψηφιστεί νομοθετήματα τα οποία αντιμετωπίζουν τα φαινόμενα διαφθοράς όπως η νομοθεσία για τον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων.
