Έχει πλέον έχει χαθεί το κλίμα εμπιστοσύνης στις σχέσεις των δύο ηγετών εκτιμά ο πρώην ηγέτης της τ/κ κοινότητας, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και τους καλεί, άμεσα να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα καθώς τα χρονικά περιθώρια για τη λύση είναι πλέον πολύ στενά.
Σε συνέντευξή του στην «Κ» ο κ. Ταλάτ λέει ότι το δημοψήφισμα στην Τουρκία επηρεάζει τις εξελίξεις στο Κυπριακό, διαφωνεί ότι η Άγκυρα χρησιμοποίησε το ζήτημα «ένωση» για να διακόψει τις συνομιλίες, ενώ εκφράζει έντονο προβληματισμό για τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
–Υπάρχουν περιθώρια για διέξοδο από τη νέα κρίση ή μήπως θα πρέπει να μιλάμε για την κατάρρευσή τους;
–Θα μπορούσε να βρεθεί διέξοδο από την κρίση. Ωστόσο, την παρούσα στιγμή, δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες. Οι ηγέτες είναι αυτοί που φέρουν την ευθύνη για τη βελτίωση της εικόνας των συνομιλιών. Δυστυχώς, η εμπιστοσύνη στις σχέσεις των δύο ηγετών έχει δεχθεί πλήγματα και πρέπει να αποκατασταθεί. Εκείνοι γνωρίζουν το τι πρέπει να γίνει. Την προηγούμενη περίοδο παρακολουθήσαμε όλοι μαζί τους δυο ηγέτες να πίνουν μαζί ζιβανία, να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις, να επισκέπτεται ο ένας τον άλλον. Αυτές οι κοινωνικού χαρακτήρα δραστηριότητες ήταν σημάδι για τη μεταξύ τους εμπιστοσύνη, εξέλιξη που μας ικανοποίησε και είχαμε ευχηθεί, «μακάρι να δώσουν συνέχεια σε αυτό το καλό κλίμα». Δυστυχώς, το κλίμα εμπιστοσύνης στις σχέσεις των δύο ηγετών χάθηκε.
–Εσείς ποια εκτιμάτε ότι ήταν η αιτία;
–Πρόσφατα, το ΕΛΑΜ έλαβε μια πρωτοβουλία, η οποία παρέσυρε από πίσω του την ε/κ πλευρά. Οι ευσυνείδητες μερίδες της κοινωνίας δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση. Αυτή η εξέλιξη εξέπληξε τη δική μας πλευρά. Πώς είναι δυνατόν το μεγαλύτερο κόμμα της νότιας Κύπρου, το κόμμα του Αναστασιάδη, ο ΔΗΣΥ, να τηρεί ουδέτερη στάση απέναντι στην πρόταση του ΕΛΑΜ; Με αυτό τον τρόπο χάθηκε η εμπιστοσύνη της τ/κ πλευράς προς τον Αναστασιάδη. Σαν δεν έφτανε αυτό, στην πρώτη συνάντηση των ηγετών, ο κ. Αναστασιάδης, αντί να δείξει ότι κατανοεί τη σοβαρότητα της κατάστασης και να απολογηθεί, αντέδρασε έντονα, χτύπησε την πόρτα και αποχώρησε από το δωμάτιο για να καπνίσει ή για κάποιον άλλο λόγο. Αυτό η στάση προκάλεσε την οργή Ακιντζί.
Οι ηγέτες να αναλάβουν πρωτοβουλία
–Δεν μπορεί να βελτιωθεί το αρνητικό κλίμα;
–Μπορεί και η βελτίωση της εικόνας είναι ευθύνη των δύο ηγετών. Το ζήτημα θα μπορούσε να συζητηθεί σε χαμηλότερο επίπεδο όπου οι συνεργάτες τους θα εκπονούσαν σειρά προτάσεων για αποκατάσταση του κλίματος και την επανέναρξη της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού.
–Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δημοσίως διατύπωσε προς τον κ. Ακιντζί το ερώτημα, «εφόσον ήσουν τόσο ενοχλημένος, για ποιο λόγο δεν επικοινώνησες απευθείας μαζί μου και επέλεξες τα ΜΜΕ για να εξαπολύσεις κύμα επιθέσεων και κατηγοριών;» Εσείς θεωρείτε σωστή τη στάση Ακιντζί στο όλο ζήτημα;
–Δεν έχω άποψη για αυτό το ζήτημα. Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες. Προσωπικά πιστεύω ότι τα πράγματα έφτασαν σε αυτό το σημείο εξαιτίας μιας σειράς λαθών. Δεν πιστεύω ότι είναι ορθός ο τρόπος σκέψης που αναζητά να βρει την πλευρά που φέρει το μεγαλύτερο μερίδιο σε αυτά τα λάθη. Οπωσδήποτε όλες οι πλευρές φέρουν ευθύνη για αυτό το αδιέξοδο.
–Από ε/κ πλευράς προβάλλεται η θέση ότι η Άγκυρα χρησιμοποιεί το ζήτημα της Ένωσης για να διακόψει τις συνομιλίες.
–Δεν συμφωνώ με αυτή την άποψη, είναι λανθασμένη. Η τελευταία εξέλιξη αφορά αποκλειστικά την Ένωση. Ο κ. Ακιντζί αντέδρασε σε αυτό. Ακόμη, ολόκληρη η τ/κ κοινότητα αντέδρασε σε αυτή την πρωτοβουλία της ε/κ πλευράς. Ως να μην έφταναν αυτά, ο Αναστασιάδης δήλωσε ότι δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα ισότητας της πλειοψηφίας με την μειοψηφία. Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ ότι η Άγκυρα ανέμενε ότι ο ΔΗΣΥ θα τηρήσει σιωπηρή στάση απέναντι στην πρόταση του ΕΛΑΜ. Οι Τούρκοι δεν διαθέτουν ανεπτυγμένη πολιτική νοημοσύνη για να επιστρατεύσουν τέτοιου είδους λεπτές ίντριγκες. Οι Τούρκοι επιτίθενται. Αντιδρούν με ξεκάθαρο τρόπο. Δεν κρύβονται πίσω από τις αιτιολογήσεις. Η ε/κ πλευρά προβάλλει τέτοιους ισχυρισμούς για να απομακρύνει την προσοχή μας από την υπόθεση της Ένωσης.
–Ανεξάρτητα με την αντίδραση στην υπόθεση «ένωση», το δημοψήφισμα στην Τουρκία δεν επηρέασε τις συνομιλίες;
–Το δημοψήφισμα επηρεάζει το Κυπριακό. Η Τουρκία επικέντρωσε την προσοχή της στο δημοψήφισμα και ενδέχεται να μην έχει χρόνο να ασχοληθεί με τις λεπτομέρειες των συνομιλιών. Ωστόσο, ότι οι διαπραγματεύσεις διακόπηκαν εξαιτίας της απερισκεψίας της ε/κ πλευράς.
–Ας υποθέσουμε ότι οι δύο ηγεσίες βρίσκουν τον τρόπο να ξεπεράσουν το νέο εμπόδιο. Θα είναι αρκετός ο χρόνος μέχρι τις προεδρικές εκλογές να επιλύσουν το Κυπριακό;
–Πολύ δύσκολα. Θα έπρεπε να κινηθούν με αστραπιαία ταχύτητα. Όμως γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι συνομιλίες κυλούν με πολύ αργό ρυθμό. Υπάρχουν ανοιχτά κεφάλαια: Πολιτική ισότητα, ενεργή συμμετοχή των τ/κ στο ομόσπονδο κράτος, εκ περιτροπής προεδρία κ.ά. Την μια στιγμή βλέπουμε τη μια πλευρά να αποδέχεται ένα σημείο και την άλλη να αλλάζει τη γνώμη της.
Κίνδυνος ενόψει εξελίξεων στην ΑΟΖ
–Στην περίπτωση που δεν έρχεται η λύση, οι Τ/κ πώς θα κινηθούν;
–Δυστυχώς θα εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της διεθνούς απομόνωσης.
–Η δική σας Δεξιά ισχυρίζεται ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα ξεκινήσει να συζητά εναλλακτικά σχέδια… ένα Σχέδιο Β΄.
–Άντε καλέ! Δεν έχουν απολύτως κανένα σχέδιο. Λένε ψέματα. Ποιο Σχέδιο Β΄; Πού ήταν μέχρι σήμερα αυτό το Σχέδιο Β΄; Γιατί δεν εφάρμοσαν αυτό το Σχέδιο Β΄ όταν στην ηγεσία βρισκόντουσαν οι εμπνευστές του και στην Τουρκία υπήρχε ένα καθεστώς που το υποστήριζε;
–Ακούγεται περί Σχεδίου Γιβραλτάρ, Ταϊβάν και άλλα παρόμοια…
Μόνο λόγια, τίποτα περισσότερο. Τέτοιου είδους εναλλακτικά σχέδια θα μπορούσαν να τεθούν επί τάπητος μόνο σε περίπτωση που η τ/κ πλευρά τα διαπραγματευόταν με την ε/κ πλευρά και τελικά η ε/κ πλευρά έδινε την έγκρισή της για την εφαρμογή τους.
–Σε μια περίοδο που διαιωνίζεται η αβεβαιότητα στο Κυπριακό έχουμε σημαντικές εξελίξεις στο ζήτημα του φυσικού αερίου…
–Πρόκειται για ένα καταστροφικό σενάριο!
–Σας προβληματίζουν αυτές οι εξελίξεις;
Πάρα πολύ. Σε περίπτωση που η ε/κ πλευρά ξεκινήσει τις έρευνες και τις εξορύξεις η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού θα καταρρεύσει. Θα έχουμε μια πολύ σοβαρή ένταση. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα είναι εφικτή η επίλυση του Κυπριακού.
–Εννοείτε ότι ενδέχεται να είναι το τέλος των συνομιλιών για ομοσπονδιακή λύση;
–Σε μια τέτοια περίπτωση θα έχουμε εκ νέου ένταση στο Κυπριακό για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε αυτή την περίοδο που θα επικρατεί μεγάλη ένταση δεν θα είναι η εφικτή η διαπραγμάτευση γύρω από την ομοσπονδιακή λύση ούτε θα υπάρχουν συνομιλίες. Θυμηθείτε τι συνέβη την προηγούμενη περίοδο, όταν ο Αναστασιάδης αποχώρησε από τις συνομιλίες. Όπως τότε και σήμερα τα τουρκικά σκάφη θα έρθουν στην Κύπρο. Για ποιο λόγο έφυγαν αυτά τα σκάφη; Επειδή δεν είχαν συνέχεια τα ΝΟΤΑΜ της Τουρκίας και της ε/κ πλευράς, διακόπηκαν οι έρευνες και η Τουρκία απέσυρε τα καράβια της.
–Τώρα ο κ. Αναστασιάδης τονίζει ότι οι νέες έρευνες αφορούν μια περιοχή που γειτνιάζει με την Αίγυπτο, η οποία δεν αφορά την Τουρκία…
–Όλα αφορούν την Τουρκία. Αυτό το ζήτημα αφορά τους Τ/κ. Για αυτό αφορά και την Τουρκία. Οι Τ/κ θα αντιμετωπίζουν τις απομονώσεις, δεν θα έχουν σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο και την ίδια στιγμή δεν θα επωφελούνται από τον πλούτο, στον οποίο έχουν μερίδιο. Δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτό κάτι τέτοιο. Η συμφωνία μας με τον Χριστόφια και τον Αναστασιάδη αναφέρει ότι τα κέρδη από την ΑΟΖ ανήκουν στο ομόσπονδο κράτος.
