Του Απόστολου Κουρουπάκη
Την περασμένη εβδομάδα ξεχώρισα αρκετές σπουδαίες πολιτιστικές διακρίσεις και ειδήσεις που μόνο χαρά νομίζω μπορούν να δώσουν.
Ο χαράκτης Χαμπής Τσαγγάρης τιμήθηκε στην κατηγορία «Πρωταθλητές κληρονομιάς» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Europa Nostra. Ο Χαμπής Χαράκτης, πολλάκις το έχω επισημάνει από τις «Επισημάνσεις», είναι μια τεράστια ψηφίδα πολιτισμού και ένα ανεκτίμητο πολιτιστικό κεφάλαιο για τη χώρα. Πολλές φορές ιδιωτικά και δημόσια ο Χαμπής μού έχει πει πως ό,τι κάνει το κάνει για τον τόπο του, συνηθίζει να λέει επίσης πως γι’ αυτόν η χαρακτική είναι ένα παιξίμι, επιμένει να μιλάει και να εκφράζεται χωρίς μεγαλοστομίες στα κυπριακά, χωρίς να το κάνει σημαία. Συνεχίζει να δραστηριοποιείται στα Πλατανίσκια, να παραδίδει δωρεάν μαθήματα χαρακτικής, όπως έμαθε να κάνει από τον δάσκαλό του, τον Τάσσο Αλεβίζο. Τι πιο σπουδαίο να τηρείς απαρέγκλιτα το δωρεάν έλαβες, δωρεάν να δώσεις και μάλιστα να το κάνεις με όλη την ψυχή σου, χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα από αυτή σου την πράξη. Πολλά μπορούν να ειπωθούν για τον Χαμπή, αλλά ξέρω ότι δεν του αρέσουν ούτε οι ηρωποιήσεις ούτε τα μεγάλα λόγια γι’ αυτόν, γι’ αυτό αρκούμαι να του πω και πάλι ένα ευχαριστώ για ό,τι προσφέρει στην Κύπρο και ελπίζω μία μέρα να δούμε στην αγαπημένη του Κοντέα μία μεγάλη έκθεση των έργων του.
Είχαμε επίσης τη βράβευση της Νάσιας Διονυσίου με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος - Νουβέλας 2022 της Ελλάδας για τη νουβέλα της «Τι είναι ένας κάμπος». Το βιβλίο της Νάσιας Διονυσίου έκανε το ταξίδι του, απ’ όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω μόνο του, εντός και εκτός της χώρας, χωρίς φασαρία. Εντύπωση μού έκανε για παράδειγμα ότι η Λέσχη Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Χανίων μελέτησε και συζήτησε το βιβλίο της Νάσιας Διονυσίου. Λόγω της καταγωγής μου το είδα και τηλεφώνησα στη Νάσια για να τη συγχαρώ, δεν το ήξερε. Αυτό είναι ένα μικρό παράδειγμα πως ένα βιβλίο μπορεί να ταξιδέψει από μόνο του. Η Νάσια Διονυσίου βραβεύτηκε σε μία άλλη χώρα, την Ελλάδα, και η ελληνική κυπριακή λογοτεχνία τιμήθηκε εν τω συνόλω της κατά τη γνώμη μου. Πολλοί είναι ακόμα οι συγγραφείς μας που διαβάζονται στο εξωτερικό και αυτό θα πρέπει να μας κάνει χαρούμενους και συνάμα να κινητοποιήσει και την Πολιτεία να σκεφτεί αν έχει εθνική πολιτική για το βιβλίο.
Η Εθνική Συμμετοχή της Κύπρου στη φετινή 15η Διεθνή Έκθεση Performance Design and Space 2023 της Πράγας, με την εγκατάσταση «Spectators In A Ghost City», τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο GOLDEN TRIGA. Σπουδαία διάκριση. Επιμελήτρια η Μαρίνα Μαλένη, η οποία είχε και την αρχική ιδέα, η καλλιτεχνική έρευνα-Εικαστική Εγκατάσταση είναι της Μελίτας Κούτα, συνεργαζόμενος τεχνικός σύμβουλος ο Χάρης Καυκαρίδης και άλλοι (βλ. περισσότερα στις σελίδες 4-5 του ενθέτου «Ζωή»). Έχουμε εικαστική σκηνή που βραβεύεται σε σπουδαία διεθνή φόρα, έχουμε ιδέες που μπορούν να προβληματίσουν και να γίνουν οικουμενικές, να διηγηθούμε τις δικές μας εμπειρίες και να τις μετουσιώσουμε σε κάτι πιο καθολικό. Αυτό θεωρώ πως έγινε με την εγκατάσταση «Spectators In A Ghost City» στην Πράγα. Και μάλιστα ο γράφων άργησε να το καταλάβει, εγκλωβισμένος όπως ήμουν σε μία άλλη ανάγνωση, σίγουρα όχι εικαστική, μα και ούτε πολιτική…
Ακόμα ένα σπουδαίο νέο είναι ότι το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικού, Εθνογραφικού και Ιστορικού Ντοκιμαντέρ Κύπρου επελέγη από το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελόριζου - Beyond Borders ως τιμώμενο ξένο Φεστιβάλ και ο καλλιτεχνικός του διευθυντής Σταύρος Παπαγεωργίου θα αποτελεί μέλος της Κριτικής Επιτροπής. Ο Σταύρος Παπαγεωργίου θα έχει την ευκαιρία να μιλήσει σε Έλληνες και ξένους επαγγελματίες κινηματογράφου για τις ευκαιρίες που προσφέρει η Κύπρος για διεθνείς συμπαραγωγές. Και εδώ θα πρέπει να προσθέσω τη δυναμική που αρχίζουν και αποκτούν τα εγχώρια διεθνή μας φεστιβάλ, Ντοκιμαντέρ, Μικρού Μήκους, Χορού, Animation, Θεάτρου και Μουσικής…
Με χαρά επίσης άκουσα ότι η νέα ταινία του σκηνοθέτη Κύρου Παπαβασιλείου, «Έμβρυο Χρυσαλλίδα Πεταλούδα», θα συμμετάσχει στο διαγωνιστικό τμήμα ενός από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου, το Κάρλοβι Βάρι, που θα διεξαχθεί από τις 30 Ιουνίου μέχρι και τις 8 Ιουλίου 2023, στην Τσεχία. Η κινηματογραφική εξέλιξη της Κύπρου μπορεί να δείξει έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης και να προσφέρει πολλά, πάρα πολλά στην οικονομία του τόπου, αλλά και στην πολιτιστική της ανάπτυξη.
Πρόσφατα κυπριακά θεατρικά σχήματα πήγαν στην Αθήνα, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο, στην Αυστραλία, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη, στην Μπράγα, πιο παλιά στην Κωνσταντινούπολη και επέστρεψαν με εμπειρίες.
Μα και ο Θεόδουλος Γρηγορίου τιμάται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης - MNAC Βουκουρεστίου, με την έκθεσή του «Νοητική Γεωγραφία – Αστερισμοί», μία έκθεση που εντάχτηκε στη θερινή περίοδο του μουσείου.
Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα πολιτιστικά επιτεύγματα της χώρας που συχνά παραβλέπουμε. Αυτό που θέλω να δω λοιπόν δεν είναι ευχολόγια και συγχαρητήρια από την Πολιτεία, αλλά συγκροτημένο μεσο-μακροπρόθεσμο προγραμματισμό. Ταλέντο έχουμε, από πολιτικές πάσχουμε.
