Αβάσταχτη ελαφρότητα

«Πρόκειται για μια κίνηση που εμπεδώνει την ισότητα στην αντίληψή μας δίνοντας τα σωστά μηνύματα σε όλες τις ηλικίες». Αυτό δήλωσε ο υπουργός Μεταφορών για την –πολυσχολιασμένη ήδη– τοποθέτηση γυναικείων φιγούρων στη διάβαση πεζών στην οδό Μίκη Θεοδωράκη (έπονται κι άλλες). Πρόσθεσε μάλιστα ότι αυτή η κίνηση αποτελεί «μια συμβολική μεν, σημαντική δε, πρωτοβουλία που υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες συμμετέχουν ενεργά και ισότιμα στη ζωή της πόλης». Η δε επίτροπος Ισότητας των Φύλων, με την ίδια περιχαρή διάθεση, ανέφερε ότι η εν λόγω αλλαγή στα φανάρια «σπάζει τα στερεότυπα» και εξέφρασε την ακλόνητη πεποίθηση ότι «αυτές οι δράσεις συμβάλλουν στην αλλαγή αντιλήψεων ιδιαίτερα ανάμεσα σε νεαρά άτομα». Και μετά από όλες αυτές τις βαρύγδουπες δηλώσεις, αβίαστα και αντανακλαστικά προκύπτουν στο μυαλό του κάθε σκεπτόμενου πολίτη –και δη των γυναικών– τα εξής εύλογα και συνάμα επίπονα ερωτήματα: Έχει στ’ αλήθεια φτάσει σε αυτά τα επίπεδα ελαφρότητας η πολιτική σκέψη; Κανένα βάθος; Κανένα ίχνος στοχασμού; Καμία ουσία; Καμία επίγνωση της έλλειψης σεβασμού στην αξιοπρέπεια της γυναίκας;

Είναι στ’ αλήθεια δυνατόν ο κύριος υπουργός Μεταφορών να το εννοεί, πως επειδή φόρεσαν φουστίτσα οι φιγούρες στα φανάρια, η υπενθύμιση της ενεργής και ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στη δημόσια ζωή γίνεται πιο ενεργή και ουσιαστική; Είναι στ’ αλήθεια δυνατόν η κυρία επίτροπος να υποστηρίζει με πλήρη σοβαρότητα (ή καλύτερα σοβαροφάνεια) πως οι φιγούρες στα φανάρια σπάζουν στερεότυπα και αλλάζουν αντιλήψεις; Και δεν περνά από το μυαλό κανενός εκ των δύο (ή κάποιου τέλος πάντων από τους υπόλοιπους κυβερνώντες) ότι τέτοιες δηλώσεις και «ενθουσιώδεις» επιδερμικότητες, το μόνο που επί της ουσίας πετυχαίνουν είναι να αποδεικνύουν τη συνεχόμενη καθήλωση της πολιτικής στα βαλτωμένα νερά της επιφάνειας και ταυτόχρονα να προσβάλλουν την αξιοπρέπεια των ίδιων των γυναικών;

Τι σόι «προοδευτική παιδεία» είναι αυτή που υποδεικνύει πως αν φορέσουν φουστίτσα οι φιγούρες των φαναριών εμπεδώνεται η ισότητα των δύο φύλων; Και αν αυτό εφαρμόστηκε σε χώρες του εξωτερικού, όπου ενδεχομένως τα πραγματικά προβλήματα ισότητας να είναι ήδη τακτοποιημένα, δεν αποτελεί άλλοθι για την ελαφρότητα της πεποίθησης των εγχώριων αρμοδίων ότι με κάτι τέτοιες «μικρές αλλαγές με (τάχα μου) μεγάλα μηνύματα» (!), όπως τις όρισε ο κύριος υπουργός, είναι που χτίζεται το υπόβαθρο για την καταπολέμηση πατριαρχικών φαινομένων ή σεξιστικών συμπεριφορών. Αντιθέτως. Με κάτι τέτοιες μικρές αλλαγές με τάχα μου μεγάλα μηνύματα, εκείνο που αναμφίβολα εμπεδώνεται είναι το πόσο μεγάλη παραμένει η απόσταση που χωρίζει τους πολιτικούς μας από την πραγματικότητα του κόσμου και την πολιτική από το όποιο βάθος απαιτεί ο επικοδομητικός στοχασμός και αναστοχασμός των παθογενειών της κοινωνίας μας. Είτε πρόκειται για γυναίκα ή για πολίτη ευάλωτης ομάδας, η αποδόμηση των στερεοτύπων δεν συμβαίνει με συμβολικές χαριτωμενιές, αλλά απαιτεί πολιτική τόλμη να μιλήσεις εκεί που πρέπει όταν πρέπει και να ξεσκεπάσεις με ρηξικέλευθο πνεύμα παθογένειες και πεποιθήσεις που αποτελούν τροχοπέδη στην αλλαγή νοοτροπίας και στη δημιουργία κουλτούρας ισότητας. Χωρίς επιλεκτικές ευαισθησίες και βάζοντας το μαχαίρι στο κόκαλο. Οτιδήποτε λιγότερο εκλαμβάνεται ως έκδηλη αδυναμία να διαγνώσεις με σοβαρότητα (όχι σοβαροφάνεια) την ουσία των προβλημάτων ισότητας και διακρίσεων, ώστε να μην χαριεντίζεσαι με ανούσια «κατορθώματα». Και είναι πραγματικά από εξοργιστικό μέχρι θλιβερό να μην διαθέτουν την ελάχιστη κρίση οι ιθύνοντες για να αντιληφθούν πως με κάτι τέτοια συντηρούν την πολιτική σκέψη στο επίπεδο του φαίνεσθαι, προκαλώντας έτσι σοβαρή ανασφάλεια στον νοήμονα πολίτη ως προς την επάρκειά τους να διαχειριστούν ουσιώδη ζητήματα που αφορούν τη ζωή και την καθημερινότητά του. Και πόσο μάλλον όταν αυτοί που χαριεντίζονται με τις «συμβολικές» μικρές πράξεις με τα «μεγάλα» μηνύματα, είναι οι ίδιοι που εγκλωβίζουν την καθημερινότητά μας μέσα σε ένα στρόβιλο αδιεξόδων! Άρα, εν κατακλείδι, όλη αυτή η παρωδία όχι μόνο προσβάλλει τη γυναίκα, αλλά και τον κάθε πολίτη που ευελπιστεί να γλιτώσουμε κάποια στιγμή από τη ρηχότητα της πολιτικής.