Αποφασιστικότητα και σχέδιο

Η Κυπριακή οικονομία πέτυχε το 2022 έναν από τους ψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη αποδεικνύοντας ότι αποτελεί πλέον μια δυναμική και ανθεκτική στις κρίσεις οικονομία σε σχέση με το παρελθόν. Κατάφερε επίσης να προσφέρει στήριξη σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά τόσο στην πανδημία όσο και κατά την διάρκεια της παρούσας ενεργειακής κρίσης. Τα προηγούμενα χρόνια υπήρξαν χρόνια μεταρρύθμισης αφήνοντας πίσω τις μαύρες μέρες της προσφυγής στον μηχανισμό στήριξης και του κουρέματος των καταθετών στις δυο μεγαλύτερές τράπεζες.

Σήμερα η οικονομία μας αντιμετωπίζει ξανά σημαντικές προκλήσεις λόγω του εύρους και του ύψους του πληθωρισμού, της αυστηροποίησης των συνθηκών παραχώρησης χρηματοδότησής και της ασθενικής ζήτησης τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας. Η παρούσα οικονομική χρονιά κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική για την συνέχιση της σταθερής πορείας που ξεκίνησε για την κυπριακή οικονομία το 2013. Παράλληλα θα απαιτηθεί να συνεχιστεί και το μεταρρυθμιστικό έργο με περισσότερη αποφασιστικότητα. Εκτός από μεταρρυθμίσεις όμως θα απαιτηθούν και σημαντικές επενδύσεις που θα επιτρέψουν στην Κύπρο να ευθυγραμμιστεί με τις απαιτήσεις της εποχής.

Η συνέχισή του Ουκρανικού πολέμου και η ακρίβεια που προβλέπεται να διατηρηθεί και φέτος είναι δύο παράγοντες που δημιουργούν σημαντικές προκλήσεις στα δημόσια οικονομικά. Οι δαπάνες της κυβέρνηση πρέπει να περιοριστούν και οι παροχές να στοχευτούν έτσι ώστε να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών στο αξιόχρεο της κυπριακής οικονομίας. Η προεκλογική περίοδος σίγουρα δεν βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση ενώ ήδη το κόστος των κρατικών ομολόγων στις αγορές τιμολογείται με σημαντικό premium ρίσκου κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει.

Η ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής οικονομίας δεν μπορεί να περιορίζεται στο φορολογικό σύστημα αλλά θα πρέπει να ενισχυθεί μέσα από μεταρρυθμίσεις και σε άλλους τομείς όπως είναι για παράδειγμα η ενεργειακή επάρκεια και γενικά η πράσινη μετάβαση που μαζί με την ψηφιακή οικονομία αποτελούν τις κύριες ευρωπαϊκές προτεραιότητες. Η συνέχιση των ψηλών ρυθμών ανάπτυξης στο άμεσο μέλλον αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την θετική αξιολόγηση του δημόσιου χρέους και την ταξινόμησή του στην πλευρά της βιωσιμότητας. Σε αυτή την προσπάθεια ως πολύ σημαντικός κρίνεται και ο ρόλος των τραπεζών οι οποίες μέσα από την πρόοδο της τελευταίας οκταετίας έχουν την δυνατότητα να διασφαλίσουν την χρηματοοικονομική σταθερότητα.
Σημαντική εξέλιξη που θα πρέπει να συνυπολογιστεί στους οικονομικούς σχεδιασμούς της χώρας είναι και η πανευρωπαϊκή μεταρρύθμιση του συμφώνου ανάπτυξης και σταθερότητας που αναμένεται κάποια στιγμή φέτος. Στο τελικό κείμενο που θα προταθεί για ψήφιση αναμένεται πως θα περιλαμβάνονται μεταβατικές περίοδοι για τις χώρες με ψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους. Σε αντίθεσή με το τι συνέβαινε στο παρελθόν η απαίτηση για δημοσιονομική προσαρμογή θα ισορροπήσει και με την ανάγκη μιας χώρας να παρουσιάζει ανάπτυξη.

Η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να αναλάβει σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία έχοντας όμως πολλά θετικά πάνω στα οποία μπορεί να οικοδομήσει την νέα προσπάθεια. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι ευνοϊκό για όσες χώρες θα επιδιώξουν με αποφασιστικότητα να προχωρήσουν με επενδύσεις που συνδέονται με ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Το πρόγραμμα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποτελεί την θετική παρακαταθήκη της προηγούμενης περιόδου και αν αξιοποιηθεί σωστά μπορεί να δώσει λύσεις. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα της κάλπης το οικονομικό επιτελείο που θα αναλάβει την ευθύνη για τα επόμενα πέντε χρόνια θα πρέπει να έχει σχέδιο και να διακρίνεται από αποφασιστικότητά.