ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Η αντιμετώπιση της διαφθοράς

Του ΜΙΧΑΛΗ ΑΤΤΑΛΙΔΗ

Η αντιμετώπιση της διαφθοράς στον τόπο μας είναι εξαιρετικά δύσκολη λόγω των βαθιών κοινωνικό-ιστορικών ριζών του φαινομένου σε συνδυασμό με την αποδοχή νοοτροπιών και συμπεριφορών που την απαρτίζουν από τους πολίτες. Είναι, όμως, απόλυτα αναγκαία η προσπάθεια καταπολέμησής της, αφού σε ένα διεφθαρμένο κράτος, όπως το δικό μας, μόνο λίγες δημόσιες αποφάσεις στοχεύουν στο δημόσιο καλό. Ο τέως γενικός εισαγγελέας δήλωσε δημόσια ότι οι περισσότερες κρατικές αποφάσεις λαμβάνονται για ίδιον όφελος και μόνο λίγες για το δημόσιο συμφέρον. Πρώην αρχηγός της αστυνομίας δήλωσε σουρεαλιστικά, ότι θα εκπλαγούμε αν μάθουμε ποιος είναι ο αρχηγός του οργανωμένου εγκλήματος. Επίσης, είναι πλατιά διαδεδομένη η υποψία ότι ακόμη και χειρισμοί του Κυπριακού έχουν επηρεασθεί από ιδιοτελείς υπολογισμούς.

Πώς καταπολεμείται τέτοιων διαστάσεων διαφθορά; Ασφαλώς είναι αναγκαία τα μέτρα που εφαρμόζονται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πολλά από τα οποία αναφέρθηκαν στον δημόσιο διάλογο τις τελευταίες βδομάδες. Μεταξύ άλλων να τιμωρηθούν αυτοί που οι πράξεις διαφθοράς τους είναι παράνομες, να εφαρμοσθούν επιτέλους οι συστάσεις της GRECO για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και να ιδρυθεί η Αρχή κατά της Διαφθοράς

Ωστόσο, στην περίπτωσή μας, τα πιο πάνω δεν είναι αρκετά. Είναι αναγκαίες και πιο ριζικές αλλαγές. Χρειάζεται η επανίδρυση του κυπριακού κράτους ώστε από πατρογονικό, πελατειακό, μετα-οθωμανικό κράτος να μετατραπεί σε κράτος δικαίου. Χρειάζεται να κατοχυρωθεί η διαφάνεια ώστε να διαχυθεί άπλετο φως στα σκοτεινά στεγανά του κράτους. Χρειάζεται, επίσης, οι πολίτες, ιδιαίτερα οι νέοι πολίτες,να υιοθετήσουν σύγχρονες αρχές και αξίες πολιτότητας και δημιουργίας θετικού κοινωνικού κεφαλαίου.

Όσον αφορά στην επανίδρυση του κράτους, η κρατική γραφειοκρατία χρειάζεται να μετατραπεί σε σύγχρονη, βεμπεριανή γραφειοκρατία, η οποία να είναι αποτελεσματική, και να αντιμετωπίζει όλους τους πολίτες (συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών και των αξιωματούχων) με τον ίδιο τρόπο. Κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου σε ένα κράτος δικαίου. Και σίγουρα ούτε πολιτικά κόμματα δεν είναι υπεράνω του νόμου, ούτε τα στελέχη τους. Ούτε το Υπουργικό Συμβούλιο. Σήμερα το Υπουργικό Συμβούλιο έχει υπερεξουσίες που έχουμε ενδείξεις ότι δεν χρησιμοποιούνται για καλό. Το Υπουργικό Συμβούλιο εξαιρεί από τις απαιτήσεις των νόμων, κατά το δοκούν, φίλους, συμμάχους, και ενδεχομένως συγγενικά πρόσωπα, αποφασίζοντας «κατ’ εξαίρεσιν», ή «κατά παρέκκλισιν», ή δίδοντας σε δημόσιους υπαλλήλους την παράξενη εξουσία να δίδουν «χαλαρώσεις» από νόμους και κανονισμούς. Επίσης, το Υπουργικό Συμβούλιο μαζί με τη Βουλή έχουν δώσει αμνηστίες τέτοιας έκτασης που κάνουν τους νομοταγείς να φαίνονται αφελείς και όχι καλοί πολίτες. Τέτοιες αποφάσεις δεν συνάδουν με την ύπαρξη κράτους δικαίου, αφού συγκρούονται με την αρχή της ισότητας των πολιτών, αλλά και με την αρχή της διάκρισης των εξουσιών. Αυτές οι παράδοξες δυνατότητες και ενέργειες, ιδιαίτερα του Υπουργικού Συμβουλίου, αλλά και της Βουλής, πρέπει να καταργηθούν τελείως για να περιορισθεί η «νόμιμη» διαφθορά. Μια άλλη εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου που πρέπει να καταργηθεί,ως μέρος του πλέγματος της «νόμιμης» διαφθοράς, είναι η δυνατότητά του να «ανταλλάσσει» ή να χαρίζει δημόσια ιδιοκτησία, συνήθως γη.

Αν και υπάρχει μεγάλη κοινωνική ανοχή για ορισμένες διεφθαρμένες πράξεις, όπως η άνιση συμπεριφορά του κράτους προς πολίτες ανάλογα με τη σχέση τους με την εξουσία, υπάρχουν και μορφές διαφθοράς, όπως η πώληση διαβατηρίων σε διεθνείς απατεώνες, η αποξένωση από το Δημόσιο των παραλιών και των δασών προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων, και η ασυδοσία και καταστρατήγηση των νόμων, που χρειάζονται αδιαφάνεια για να ανθίσουν. Και η αδιαφάνεια είναι η συνήθης πρακτική του κυπριακού κράτους.

Μόνο τις τελευταίες μέρες πέρασε νομοθεσία για την πρόσβαση του πολίτη σε πληροφόρηση από το κράτος, και θα πρέπει να δούμε πώς και αν θα λειτουργήσει. Όπου υπάρχει λογική βάση για περιορισμό της πληροφόρησης, διευρύνεται για να δημιουργήσει πέπλο αδιαφάνειας, όπως στην περίπτωση άρνησης στον γενικό ελεγκτή της πρόσβασης που χρειάζεται για να εξασκήσει τις συνταγματικές του υποχρεώσεις, όπως και δημόσια απειλή από τον τέως γενικό εισαγγελέα να φυλακιστούν δημοσιογράφοι διότι αποκάλυψαν σκάνδαλο. Γι’ αυτό χρειάζεται σιδεροκέφαλη κατοχύρωση της πρόσβασης σε πληροφορίες από το κράτος που να λανθάνει προς την κατεύθυνση της γενναιοδωρίας. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η κατοχύρωση όχι μόνο της προστασίας, αλλά και της υποχρέωσης των δημοσίων λειτουργών να καταγγέλλουν δημόσια τη διαφθορά και τις παρανομίες που έρχονται υπόψη τους.

Η πολιτότητα ή η ιδιότητα του καλού πολίτη είναι η βάση εσωτερικευμένων αξιών που δημιουργεί το κοινωνικό κεφάλαιο της εξυπηρέτησης του συνόλου, της ισότητας όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών και των αξιωματούχων, της απαίτησηςτης τιμωρίας των διεφθαρμένων και των παρανομούντων γενικά, και της εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών, αλλά και των πολιτών με τις αρχές του κράτους. Είναι επίσης αυτό που ελπίζουμε ότι θα καταστήσει εφικτή τη συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, εάν ποτέ φτάσουμε σε λύση. Οι ιδέες και οι αρχές της πολιτότητας χρειάζεται να καλλιεργηθούν στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, και στη δημόσια υπηρεσία. Ασφαλώς δεν καλλιεργούνται, αλλά καταρρακώνονται με το να πωλείται από το κράτος η κυπριακή πολιτότητα σε οποιονδήποτε, πόσω μάλλον σε διεθνείς απατεώνες

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Επιστολές: Τελευταία Ενημέρωση

X