ΔΗΚΤΗΣ
Για την κυβέρνηση ο γρίφος της ΑΤΑ είναι μεγάλος. Τόσο μεγάλος που αποφασίστηκε να εμπλέξει και τον υπουργό Οικονομικών στις συζητήσεις με τους κοινωνικούς εταίρους. Υπουργός εργασίας και υπουργός Οικονομικών, λοιπόν, αναλαμβάνουν εκ νέου τις διαπραγματεύσεις σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αποφευχθεί η κρίση. Ο υπουργός Οικονομικών, πέραν του ότι θα φέρει ισορροπία και ηρεμία στον διάλογο, θα βάλει πάνω στο τραπέζι και εναλλακτικές προτάσεις διάρρηξης του αδιεξόδου. Όπως για παράδειγμα την παραχώρηση φορολογικών κινήτρων για όσες επιχειρήσεις θα αποδώσουν την ΑΤΑ στο 100%. Και κάπως έτσι ανοίγει ξανά το κεφάλαιο φορολογική μεταρρύθμιση, που την τελευταία φορά που μας είχε απασχολήσει ήταν συμπληρωμένη για να οδηγηθεί στη Βουλή και να εγκριθεί από την ολομέλεια.
Δεν είναι πολιτική τα επιδόματα
Βασικό πρόβλημα στο εσωτερικό της οικονομίας είναι η επάρκεια των μισθών που δυσκολεύει τη δημιουργία οικογένειας προς αντιμετώπιση του ζητήματος της υπογεννητικότητας. Με τις τιμές στα ύψη η μόνη λύση βρίσκεται στην αύξηση των μισθών. Για να αυξηθούν οι μισθοί, όμως, πρέπει να αυξηθούν τα κέρδη των επιχειρήσεων και άρα η παραγωγικότητα των εργαζομένων. Η παραγωγικότητα των εργαζομένων αυξάνεται μέσω επενδύσεων στις υποδομές και στην τεχνολογία των εταιρειών. Και εδώ είναι το πρόβλημα, αφού οι επενδύσεις που όλα αυτά τα χρόνια παρακολουθούμε αφορούν σε αναπτύξεις γης με όλα τα αρνητικά συνακόλουθα. Και κάπως έτσι η παραγωγικότητα μένει καθηλωμένη, οι μισθοί στάσιμοι και η ποιότητα ζωής του ντόπιου πληθυσμού υποχωρεί. Βρισκόμαστε λοιπόν σε ένα φαύλο κύκλο που καθιστά την επιδοματική πολιτική ακατάλληλη.
Εκτός Κύπρου η δυναμική της ανάπτυξης
Η κυπριακή οικονομία βρίσκεται εδώ και καιρό σε επενδυτική υπερθέρμανση. Αποτέλεσμα αυτού οι τράπεζες να βρίσκονται σε επιφυλακή, καθώς τα χαμηλά επιτόκια επιβαρύνουν την κατάσταση βάζοντας και άλλο καύσιμο στη φρενήρη πορεία. Οι τράπεζες βρίσκονται σε επιφυλακή γιατί αξιολογούν τα δεδομένα έτσι που να μην γίνουν η αιτία που θα τροφοδοτήσει περαιτέρω τη φούσκα των ακινήτων, με όλα τα αρνητικά που μπορεί αυτή η κατάσταση να συσσωρεύσει για το τραπεζικό σύστημα. Αποτέλεσμα αυτού, οι τράπεζες παρουσιάζουν χαμηλή παραγωγή δανείων, την ίδια ώρα που οι καταθέσεις δεν υποχωρούν. Βρίσκονται συνεπώς σε μια φάση χαμηλής αξιοποίησης της ρευστότητας, με αποτέλεσμα να φιγουράρουν πρώτες στην κατάταξη της Ευρωζώνης για τους δείκτες ρευστότητας. Ίδια περίπου κατάσταση επικρατεί και στην Ελλάδα, αφού και εκεί η ανάπτυξη είναι κατά βάση εξωτερικά τροφοδοτούμενη.
Η ΕΚΤ σε προβληματισμό
Για να πετύχει η δημοσιονομική σύγκλιση στη Γαλλία θα χρειαστεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία που προς το παρόν δεν σχηματίζεται, με αποτέλεσμα ο πρόεδρος Μακρόν το τελευταίο διάστημα να αποχαιρετά τον ένα πρωθυπουργό μετά τον άλλο. Το έλλειμμα στον προϋπολογισμό ξεπερνά το 5% του ΑΕΠ, ενώ ο δείκτης χρέους προσεγγίζει το 115% του ΑΕΠ. Οι αγορές είναι σε επιφυλακή και τα spread των γαλλικών ομολόγων πλησιάζουν το 1%, αφού ακόμα και η Ιταλία θεωρείται πιο αξιόχρεη από τη Γαλλία. Η κατάσταση ανησυχεί την ΕΚΤ, η οποία εφόσον χρειαστεί να παρέμβει για τον πληθωρισμό, δεν θα γνωρίζει με βεβαιότητα αν θα υπάρξει ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε ολόκληρη την Ευρωζώνη. Σε ένα τέτοιο σενάριο η κατάσταση θα θυμίζει τις εποχές που η Ευρωζώνη κλήθηκε να απαντήσει σε υπαρξιακά ζητήματα.
Καθησυχάζοντας τις αγορές
Την περίοδο της πανδημίας τα κράτη χρεώθηκαν για να στηρίξουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Αποτέλεσμα αυτού, οι δείκτες δημόσιου χρέους να εκτοξευθούν, ενώ οι καταθέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων να αυξηθούν. Αυτές οι καταθέσεις αξιοποιήθηκαν αρκούντως από τις τράπεζες προκειμένου να πραγματοποιήσουν τεράστια κέρδη όταν η ΕΚΤ για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό άρχισε να ανεβάζει τα επιτόκια. Η κατάσταση του δημόσιου χρέους είναι αρνητική, αφού θέτει σε κίνδυνο την αξιοπιστία των προϋπολογισμών της Ευρωζώνης. Το επόμενο διάστημα τα κράτη-μέλη καλούνται να παρουσιάσουν ανάπτυξη και να μειώσουν το χρέος. Αν δεν συμβεί αυτό τότε οι αγορές θα τεθούν σε συναγερμό.
