Του Βασίλη Νέδου
Στην Ελλάδα φθάνουν άμεσα οι πρώτοι άνδρες δυνάμεων της ανατολικής Λιβύης για εκπαίδευση σε ζητήματα που συνδέονται με την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης. Η άφιξη των ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας που υπάγονται στον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ έρχεται μόλις λίγες ημέρες μετά τη συνάντηση που είχε με τον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος και μετέφερε στη Βεγγάζη ένα πολύπλευρο πακέτο πρακτικής βοήθειας. Αν και η πλευρά του κ. Χαφτάρ έχει υπογράψει συμφωνίες εκπαίδευσης στρατιωτικών και με την Τουρκία, η εμπλοκή της Ελλάδας αποτελεί σημαντική εξέλιξη και η ταχεία εκδίπλωση των συμφωνηθέντων αναδεικνύει την πρόοδο που είχαν οι συζητήσεις σε διπλωματικό επίπεδο ανάμεσα σε Αθήνα και Βεγγάζη.
Η Αθήνα έχει προσφέρει στη Βεγγάζη τη δυνατότητα εκπαίδευσης του προσωπικού των δυνάμεων ακτοφυλακής της ανατολικής Λιβύης για νηοψίες ύποπτων πλοίων (VBSS) και επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης (SAR). Η πλευρά του κ. Χαφτάρ έχει ζητήσει, επίσης, βοήθεια στη συντήρηση κάποιων παλιών πλοίων (κυρίως ακτοφυλακίδων), αλλά και τζιπ για περιπολίες στα τεράστια χερσαία σύνορα της ανατολικής Λιβύης με την Αίγυπτο και το Σουδάν όπου βρίσκονται ήδη εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι οι οποίοι αναζητούν διέξοδο προς τη Μεσόγειο και από εκεί την Ευρώπη. Εν τω μεταξύ χθες, διπλωματικές πηγές σημείωναν ότι η Αθήνα θα απαντήσει άμεσα και με στέρεα νομικά επιχειρήματα στις ρηματικές διακοινώσεις της Λιβύης (Τρίπολη). Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν ότι η Ελλάδα υπερασπίζεται επί του πεδίου τα κυριαρχικά της δικαιώματα, προσθέτοντας ότι οι ρηματικές διακοινώσεις εκ μέρους της Λιβύης οφείλονται στη δράση της Αθήνας. Σημείωναν ακόμη ότι οι έρευνες της Chevron αποδεικνύουν ότι οι περιοχές στα νότια της Κρήτης δεν θεωρούνται αμφισβητούμενες. «Δεν θα πήγαινε ποτέ μια εταιρεία του βεληνεκούς της Chevron να αναλάβει έρευνα αν δεν αντιλαμβανόταν ότι έπειτα από δικό της έλεγχο θα εξερευνήσει απρόσκοπτα», ανέφεραν ενδεικτικά οι ίδιες πηγές, υπογραμμίζοντας ότι είναι προφανές πως καμία ιδιωτική εταιρεία δεν θα θελήσει να αναλάβει ένα ρίσκο το οποίο είναι κυριαρχικό. Πρόσθεταν, πάντως, ότι σε κάθε περίπτωση οι συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ ανάμεσα σε κράτη είναι εκείνες που δίνουν οριστικές λύσεις σε τέτοιου είδους προβλήματα και διαφορές.
Οι ίδιες πηγές αναφέρθηκαν και στις ελληνοτουρκικές εκκρεμότητες, υπογραμμίζοντας ότι παρά το γεγονός ότι έγιναν προσπάθειες προκειμένου το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) να πραγματοποιηθεί εντός Ιουλίου, αυτές απέβησαν άκαρπες, με αποτέλεσμα αυτό να έχει μετατεθεί (προσώρας) στον Σεπτέμβριο. Μένει, βέβαια, οι λεπτομέρειες για μια τέτοια συνάντηση τελικά να συμφωνηθούν.
Η ηλεκτρική διασύνδεση
Τη βεβαιότητα ότι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector-GSI) θα υλοποιηθεί εξέφρασαν οι διπλωματικές πηγές ενώ απέρριπταν τη σύγκριση με την προαναγγελία του έργου διασύνδεσης Τουρκίας και ψευδοκράτους που εξαγγέλθηκε, τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Η Ελλάδα εξακολουθεί να θεωρεί ότι πρέπει να υπάρχει δρόμος συνεννόησης με την Τουρκία. «Καλό είναι να θυμόμαστε τις 7.000 παραβιάσεις, τις χαώδεις μεταναστευτικές ροές και το κλίμα εχθροπάθειας. Δεν έχουμε την ψευδαίσθηση ότι θα λύσουμε σε δύο χρόνια όσα δεν έχουν λυθεί επί δεκαετίες, αλλά να μπορούμε να χειριζόμαστε τα γεγονότα χωρίς να γίνουν κρίσεις», σημείωναν. Ανέφεραν, επιπλέον, ότι «η πραγματικά μακρά ειρήνη στην περιοχή θα προέλθει μόνο αν έχουμε οριοθέτηση. Δεν υπάρχει στο άμεσο μέλλον αυτό το ενδεχόμενο, διότι υπάρχει διαφορά στο εύρος της συζήτησης. Η Τουρκία θεωρεί ότι υπάρχουν αλληλένδετα ζητήματα». Οι ίδιες πηγές αναφέρθηκαν και στις πρόσφατες εξελίξεις που άνοιξαν την πόρτα για συνεργασία της Ε.Ε. με την Τουρκία στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας. Κατά τις διπλωματικές πηγές, παρά το παράθυρο στον SAFE, «δεν σημαίνει ότι οποιοσδήποτε μπορεί να συμμετέχει απρόσκοπτα σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Δεν πρόκειται να συναινέσουμε σε καμία συμφωνία με τρίτη χώρα που βλάπτει τα εθνικά μας συμφέροντα».
