Βασίλης Νέδου
Εχουν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από τη στιγμή που, έπειτα από αρκετές διαπραγματεύσεις, ουκ ολίγα πισωγυρίσματα και αρκετές παρασκηνιακές εντάσεις, η ελληνική κυβέρνηση κατέληγε στην απόφαση να αγοράσει τρεις φρεγάτες γαλλικής σχεδίασης και ναυπήγησης, τις FDI, γνωστές έως τότε και ως Belh@rra. Το πλοίο ήταν πρακτικά άγνωστο, καθώς μέχρι τότε δεν είχε ναυπηγηθεί καμία FDI. Η Ελλάδα μαζί με τη Γαλλία θα ήταν οι πρώτες που θα προχωρούσαν στην αγορά αυτών των φρεγατών. Το τεχνολογικό ρίσκο που αναλάμβανε το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) ήταν σημαντικό, είχε μάλιστα συζητηθεί τότε σε βάθος στις ατέρμονες συζητήσεις εντός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ). Oσοι είχαν τότε παρακολουθήσει τις διεργασίες από κοντά θυμούνται πολύ καλά τις προσπάθειες που είχαν γίνει να επιβληθεί στο Π.Ν. ένας τύπος πλοίου που πλέον έχει σταματήσει να παράγεται και θεωρείται ένα αποτυχημένο πείραμα.
O κυβερνήτης αντιπλοίαρχος Ιωάννης Κιζάνης αποφοίτησε το έτος 2000 και είναι από τα πλέον αξιόλογα στελέχη της νέας γενιάς του Πολεμικού Ναυτικού, τα οποία θα το οδηγήσουν και στην καινούργια εποχή. Φωτ. ΥΠΕΘΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Η σύμβαση
Ο τότε αρχηγός ΓΕΝ Στέλιος Πετράκης είχε αναλάβει να επιβλέψει όλη τη διαδικασία προετοιμασίας του τεχνικού κειμένου της σύμβασης, πάνω από μια ομάδα στην οποία είχε τότε κομβικό ρόλο ο υπαρχηγός ΓΕΝ Γιώργος Καμπουράκης. Είναι ενδιαφέρον ότι στο Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο που είχε τότε αποφασίσει ποια ονόματα θα έχουν οι νέες φρεγάτες (Κίμων, Νέαρχος, Φορμίων και Θεμιστοκλής), ο κ. Πετράκης κράτησε τον τελευταίο λόγο, έχοντας αποφύγει κάποιες γεωγραφικές ονομασίες (Ηπειρος, Μακεδονία κ.λπ. ή Ελλάς), κάτι με το οποίο είχε διαφωνήσει και ο τότε αρχηγός Στόλου Παναγιώτης Λυμπέρης, καθώς το μόνο πλοίο με αυτό το όνομα (Ελλάς) είχε πυρποληθεί το 1831 από τον Μιαούλη σε μια σύγκρουση με το πτωχό νεοσύστατο κράτος. Θεωρείτο, δηλαδή, από το Π.Ν. «ατυχές».
Για εβδομάδες μια αίθουσα στο κτίριο του ΓΕΝ στο στρατόπεδο Παπάγου είχε μετατραπεί σε δεύτερο σπίτι για τους αξιωματικούς που αφιέρωσαν χρόνο προκειμένου να μη χαθεί η προθεσμία. Πολλοί από αυτούς αντίκρισαν την περασμένη Πέμπτη ιδίοις όμμασιν στο Λοριάν της Βρετάνης την ελληνική σημαία να ανεβαίνει στον ιστό του «Κίμωνα», και με αυτόν τον συμβολικό τρόπο να επικυρώνει και την παραλαβή του από το Π.Ν. Το αεροσκάφος που ναύλωσε ο υποναύαρχος ε.τ. Πάνος Λασκαρίδης, ο οποίος έχει αφιερώσει χρόνο και αρκετό χρήμα για να υποστηρίξει το Π.Ν., μετέφερε αρκετούς από όσους έπαιξαν καίριο ρόλο ώστε ο «Κίμων», με πλευρικό αριθμό F-601, να γίνει το όχημα της μετάβασης των ναυτικών δυνατοτήτων στον 21ο αιώνα.
Αξιωματικοί της φρεγάτας αναμένοντας την επίσημη επιβίβαση του πληρώματος στον «Κίμωνα», ως είθισται μετά την ύψωση της σημαίας. Φωτ. ΥΠΕΘΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Το πρώτο ρίσκο
Στις ναυτικές συζητήσεις πολλές φορές η απόκτηση του «Κίμωνα» φέρνει στο μυαλό την απόκτηση του θωρηκτού «Αβέρωφ», ενός πλοίου που, επίσης, ενείχε κάποιο τεχνολογικό ρίσκο για το (τότε) Βασιλικό Ναυτικό, καθώς ήταν το πρώτο που –κατά την επιχειρησιακή διάλεκτο– μπορούσε να υποστηρίξει παραγωγική γραμμή μετώπου. Η μεγαλειώδης επικράτηση του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού στο Αιγαίο απέναντι στο προηγούμενης τεχνολογικής φάσης οθωμανικό ναυτικό είναι η ιστορική απόδειξη ότι εκείνο το ρίσκο ήταν επιτυχημένο. Η ιστορία και η παράδοση αποτελούν στοιχεία οργανικά πλεγμένα με τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένο το Πολεμικό Ναυτικό. Γι’ αυτό και τη στιγμή που ο κ. Λασκαρίδης, ανάδοχος της νέας φρεγάτας, δώρισε στον πρώτο κυβερνήτη του «Κίμωνα», τον αντιπλοίαρχο Ιωάννη Κιζάνη, τον κανόνα (ναυτιλιακό όργανο) του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, όσοι βρίσκονταν στη γέφυρα του πλοίου και φορούσαν ή είχαν φορέσει παλαιότερα το εθνόσημο και τη στολή του Ναυτικού, αισθάνθηκαν ότι μαζί με αυτό το κειμήλιο περνάει στη νέα γενιά των αξιωματικών και ένα ιστορικό βάρος: να συνεχίσουν μια παράδοση αιώνων, στη διάρκεια των οποίων το Ναυτικό ουδέποτε υπέστειλε τη σημαία.
Το βράδυ της Πέμπτης κοιμήθηκαν στον «Κίμωνα» οι πρώτοι 20 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί (από τους 128 που αποτελούν το πλήρωμα) και τις επόμενες ημέρες σταδιακά θα μεταφερθούν άπαντες από τα ξενοδοχεία του Λοριάν. Στο πλοίο υπηρετούν 25 γυναίκες, μια ποσόστωση 1 προς 5 που σε σημαντικό βαθμό ανταποκρίνεται και στην τάση που υπάρχει στις άλλες μονάδες του Π.Ν. Σε λίγες ημέρες το πλοίο θα καταπλεύσει λίγα ναυτικά μίλια βορειότερα του Λοριάν, στη Βρέστη, όπου σε ναύσταθμο του γαλλικού ναυτικού θα παραληφθεί ο φόρτος των όπλων της φρεγάτας (πύραυλοι, βλήματα, τορπίλες κ.ά.).
Οι άνδρες και οι γυναίκες του πληρώματος του «Κίμωνα» θα κάνουν Πρωτοχρονιά στη Βρετάνη και λίγο μετά τα Φώτα το πλοίο θα ανοιχτεί στον Βισκαϊκό Κόλπο με κατεύθυνση νότια και δυτικά και μετά ανατολικά, προς το Γιβραλτάρ και τη Μεσόγειο. Ο κατάπλους του «Κίμωνα» στη Σαλαμίνα υπολογίζεται στις 15 Ιανουαρίου και το σύνολο του ναυστάθμου είναι «επί ποδός», προκειμένου να υποδεχθεί το πλοίο που θα αποτελέσει το πρώτο σκαλοπάτι για τη μετάβαση του Π.Ν. στη νέα εποχή.
Στο βροχερό Λοριάν, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας ανεβαίνει στον «Κίμωνα», την Πέμπτη. Οπως τόνισε στην ομιλία του κατά τη συγκινητική τελετή παράδοσης, η νέα φρεγάτα αποτελεί κοινό κτήμα και συλλογικό καμάρι όλων των Ελλήνων. Φωτ. ΥΠΕΘΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Τα πρώτα τεστ
Οι δοκιμές και οι διάφορες εκπαιδευτικές δραστηριότητες προκειμένου το πλοίο να κριθεί επιχειρησιακά πλήρως έτοιμο για μάχιμες αποστολές αναμένεται να κρατήσουν τρεις – τέσσερις μήνες. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου θα γίνει αρκετή δουλειά σε τεχνικό επίπεδο, προκειμένου να εντοπιστούν πιθανές «παιδικές ασθένειες». Δεν πρέπει να λησμονείται ότι η πρώτη FDI, η «Amiral Ronarc’h», παρελήφθη από το γαλλικό ναυτικό μόλις πριν από τρεις μήνες, και βεβαίως οι Γάλλοι έχουν μοιραστεί αρκετές πληροφορίες με την ελληνική πλευρά, αλλά το Αιγαίο, η Ανατολική Μεσόγειος και ο Ατλαντικός έχουν σημαίνουσες διαφορές.
Στο γράφημα που συνοδεύει το κείμενο φαίνονται πολλά από τα βασικά οπλικά συστήματα που διαθέτει ο «Κίμων». Και υπάρχουν και ορισμένα που αναμένεται να τοποθετηθούν σε δύο έως τέσσερα χρόνια. Πρόκειται, βεβαίως, για τους πυραύλους εμβέλειας άνω των 1.000 χιλιομέτρων, ικανούς να επιφέρουν στρατηγικά πλήγματα.
Ωστόσο, η κυριότερη συμβολή της νέας φρεγάτας όχι μόνο στο Π.Ν., αλλά στη συνολικότερη επιχειρησιακή φιλοσοφία των Ενόπλων Δυνάμεων είναι η δικτυοκεντρική λειτουργία. Το 2030, όταν τα F-35 θα είναι ενταγμένα στην Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.), ο «Κίμων» ή οποιαδήποτε άλλη φρεγάτα FDI θα είναι σε θέση να ανταλλάσσει πολύτιμες πληροφορίες με αυτά σε πραγματικό χρόνο, δίνοντας στις Ενοπλες Δυνάμεις μια επίγνωση της κατάστασης στο πεδίο, που αυτή τη στιγμή δεν διαθέτουν. Περιττό να υπογραμμιστεί ότι μπορεί το Π.Ν. να είναι πίσω σε αριθμούς σε σύγκριση με το τουρκικό Ναυτικό, όμως η προσθήκη των FDI δίνει στην ελληνική πλευρά ένα σαφές ποιοτικό πλεονέκτημα, το οποίο είναι πολύ δύσκολο να αγνοηθεί.
Ο ύπαρχος του πλοίου, αντιπλοίαρχος Στυλιανός Λιούλης, την ώρα της επίσημης επιβίβασης του πληρώματος μετά την ύψωση της σημαίας. Στα μέσα Ιανουαρίου η φρεγάτα αναμένεται να φθάσει στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας. Φωτ. ΥΠΕΘΑ / ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Το πλήρωμα
Οι 128 άνδρες και γυναίκες που στελεχώνουν τον «Κίμωνα» θα αποτελέσουν, επιστρέφοντας από τη Γαλλία, πρεσβευτές του Π.Ν. Το Ναυτικό μπορεί να αποκτά ξανά τεχνολογία αντάξια της ιστορίας του, αλλά δεν έχει κατορθώσει να βρει επαρκείς απαντήσεις ώστε να κρατήσει τα στελέχη του, κυρίως τα νεότερα που τελευταίως παραιτούνται λόγω των εξαιρετικά χαμηλών μισθών. Και οι 128 έμοιαζαν την περασμένη Πέμπτη με έναν συμπαγή οργανισμό, αποφασισμένο και συνάμα απολύτως έτοιμο να τιμήσει την παρακαταθήκη που παρέλαβε από τους προηγούμενους: αν και όταν χρειαστεί, ο «Κίμων» θα πλεύσει μεθ’ ορμής ακαθέκτου.
