ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ίστρια: Στην «Τοσκάνη της Κροατίας»

Τετρακόσια χιλιόμετρα γεμάτα φύση, ιστορία και γαστρονομία στην πιο «ιταλική» γωνιά της βαλκανικής χώρας.

Kathimerini.gr

Τετρακόσια χιλιόμετρα γεμάτα φύση, ιστορία και γαστρονομία στην πιο «ιταλική» γωνιά της βαλκανικής χώρας.

Όλα θυμίζουν Ιταλία στη χερσόνησο της Ίστρια· η αρχιτεκτονική, η φύση, η γαστρονομία, ακόμα και οι άνθρωποι. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού όχι μόνο μιλάει, αλλά και συμπεριφέρεται «ιταλικά». Στο βορειοδυτικό άκρο της Κροατίας, στα σύνορα με τη Σλοβενία, το ήπιο ανάγλυφο με τους καταπράσινους λόφους, τις εύφορες πεδιάδες και τους βενετσιάνικους οικισμούς προσφέρεται για διαδρομές με το αυτοκίνητο και στάσεις με ιστορικές αναφορές, τις οποίες μπορείτε να προσαρμόσετε στον χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας.

1η MEΡΑ
Ζάγκρεμπ - Ρόβινι: 262 χλμ.

Είναι απολαυστική η οδήγηση στους κροατικούς αυτοκινητόδρομους με προορισμό την Αδριατική. Η διαδρομή ξεκινά από την πεδιάδα του Ζάγκρεμπ και μέσω του Ε65 ανηφορίζει προς το Καρλόβατς (Karlovac) –την πόλη των πάρκων– και τα δασωμένα υψίπεδα του Kvarner, πριν φανεί η θάλασσα και το μεγάλο λιμάνι της χώρας, η Ριέκα. O Ε65 κατευθύνεται προς Νότο, ακολουθώντας την ακτογραμμή της Αδριατικής, για το Σπλιτ και το Ντουμπρόβνικ, όμως για τη χερσόνησο της Ίστρια η πορεία συνεχίζεται προς τα δυτικά, στον Ε751. Παρά την πράσινη σήμανση –που παραπέμπει σε μεγάλο αυτοκινητόδρομο– και τα... αλμυρά διόδια, σε ένα μεγάλο κομμάτι του δεν είναι παρά μια επαρχιακή οδός με κίνηση και πολλά έργα. Περνά πάνω από την κοσμική Opatija, αγαπημένο θέρετρο της βιεννέζικης ελίτ επί αυστροουγγρικής κυριαρχίας, και «τρυπώνει» στο βουνό Ucka, μέσα από τούνελ που κατασκευάστηκαν με σκοπό να μη διαταραχθεί η ισορροπία της υπερκείμενης προστατευόμενης περιοχής. Διανύω πέντε χιλιόμετρα στο σκοτάδι και, όταν βγαίνω ξανά στο φως, βρίσκομαι στην Ίστρια. Λόφοι, αμπέλια, ελιές και ένα τοπίο που θυμίζει Τοσκάνη.

Οpatjia: το αγαπημένο θέρετρο της βιεννέζικης ελίτ επί αυστροουγγρικής κυριαρχίας. (Φωτογραφία: Frank Heuer/laif)

Ακριβώς στο κέντρο της χερσονήσου βρίσκεται το Pazin, διοικητικό κέντρο ολόκληρης της επαρχίας της Ίστρια, γνωστό για το μεσαιωνικό κάστρο του, αλλά κυρίως για ένα απόκοσμο γεωλογικό χάσμα –σε απόσταση μόλις 100 μέτρων από το κάστρο–, που καταλήγει σε υπόγειο ποτάμι. Ενέπνευσε μάλιστα τον Ιούλιο Βερν όταν έγραφε τις περιπέτειες του Ματίας Σαντόρφ, στο ομώνυμο μυθιστόρημα.

Πέντε χιλιόμετρα μετά το Pazin, λίγο έξω από το χωριό Beram, με περιμένει η κυρία Sonja, που κρατάει τα κλειδιά της εκκλησίας του κοιμητηρίου και υποδέχεται τους επισκέπτες κατόπιν συνεννόησης. Το ταπεινό γοτθικό παρεκκλήσι St. Mary on Skriljinah κρύβει μέσα στο μισοσκόταδο την πιο διάσημη νωπογραφία της Ίστρια, τον «Χορό του θανάτου», έργο του Bίνσεντ του Κάσταβ (1474): βασιλιάδες και ζητιάνοι, καρδινάλιοι και πάπες χορεύουν προς το «αναπόφευκτο» που έφερε η βουβωνική πανώλη, η οποία σάρωσε τη χερσόνησο τον 15ο αιώνα. Η αναζήτηση μεσαιωνικών νωπογραφιών, που υπάρχουν διάσπαρτες σε διάφορα εκκλησάκια στις εξοχές της Ίστρια, μοιάζει με κυνήγι θησαυρού.

Ψαράδες καθαρίζουν τα δίχτυα τους στο λιμάνι του Ρόβινι. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)

Απομένουν μόλις 40 χιλιόμετρα για το Ρόβινι (Rovinj). Ο Ε751 γίνεται επιτέλους αυτοκινητόδρομος ταχείας κυκλοφορίας. Η ενετική πολιτεία, που μέχρι τον 18ο αιώνα ήταν νησί, κάνει την εμφάνισή της στο λυκόφως της Αδριατικής. Το καμπαναριό της Αγίας Ευφημίας, σχεδιασμένο στα πρότυπα αυτού του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, μοιάζει να εποπτεύει τον αστικό ιστό. Αυτή τη γαλήνια πόλη, που το καλοκαίρι «βουλιάζει» από τουρίστες, αλλά την άνοιξη αποπνέει ηρεμία, επέλεξα ως βάση για τις εξορμήσεις μου. Η ταβέρνα La Vela, όπου κάθισα για φαγητό κουρασμένος από το πολύωρο ταξίδι, ήταν γεμάτη με θορυβώδεις ντόπιους. Παράγγειλα batana, το κλασικό πιάτο του Ρόβινι –δύο φρέσκα ψάρια Αδριατικής με ποικιλία θαλασσινών και χόρτα–, και συνόδευσα το γεύμα μου με αρωματική Malvasia, το κρασί που αγάπησαν οι Βενετοί στη Μονεμβασιά και έπειτα έφεραν σε αυτόν τον τόπο.

2η ΜΕΡΑ
Ρόβινι - Πόρετς: 40 χλμ.

To Ρόβινι συναγωνίζεται με το Ντουμπρόβνικ για τα πρωτεία της πιο γοητευτικής πόλης της Αδριατικής. Σίγουρα είναι η πιο φωτογενής. Νωρίς το πρωί, οι ψαράδες επιστρέφουν, το λιμάνι ζωντανεύει. Οι καμπάνες της Αγίας Ευφημίας ξυπνούν τη μισοκοιμισμένη πολιτεία. Ο θρύλος λέει ότι το σώμα της όμορφης νέας από τη Χαλκηδόνα έφτασε επιπλέοντας μέχρι εδώ το 800 μ.Χ., 496 χρόνια μετά τον θάνατό της. Κατ’ εντολήν της, ένα μικρό αγόρι κατάφερε να το οδηγήσει στην κορυφή του λόφου και να αποσφραγίσει την ασήκωτη λάρνακα. Η Αγία Ευφημία έγινε η προστάτιδα της πόλης και προς τιμήν της ανεγέρθηκε το 1736 το μεγαλύτερο μπαρόκ οικοδόμημα ολόκληρης της Ίστρια.

Ποδηλατώντας στην Parenzana, με φόντο το Motovun. (Φωτογραφία: Martin Kirchner/laif)

Όλοι οι δρόμοι της παλιάς πόλης εκεί οδηγούν. Η Grisia όμως, το στενό πέτρινο σοκάκι με τις περιποιημένες γκαλερί και τα έργα τέχνης στους εξωτερικούς τοίχους των κτιρίων, ξεχωρίζει. Γύρω από τη βασιλική της Αγίας Ευφημίας απλώνεται σε δακτυλίδια ένα μοναδικό οικιστικό σύνολο με γοτθικά, αναγεννησιακά και νεοκλασικά σπίτια. Η βόλτα στον εξωτερικό δακτύλιο ξετυλίγει τη μαγεία της Αδριατικής, καθώς η θάλασσα ακολουθεί τον περίπατο.

Μέχρι να αρχίσει η σεζόν, το Ρόβινι ζει στους δικούς του χαλαρούς ρυθμούς. Χειμώνα καλοκαίρι, όμως, το κέντρο της πόλης είναι κλειστό για τα αυτοκίνητα και το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο. Η βόλτα με το δίκυκλο προς το πάρκο Zlatni rt (γνωστό ως Golden Cape) και η περιπλάνηση στο κατάφυτο τοπίο του με τους κέδρους και τα πεύκα είναι εκ των ων ουκ άνευ, ειδικά αργά το απόγευμα. Φροντίστε να πάρετε μαζί σας τα απαραίτητα για πικνίκ – είναι αγαπημένη συνήθεια των ντόπιων και ο χώρος προσφέρεται.

Το εντυπωσιακό φιορδ Limski Kanal. (Φωτογραφία: Shutterstock)

Μετά από απολαυστική οδήγηση στο επαρχιακό δίκτυο (οδοί 303, 21, 302) και στάση στο μεγάλο φιορδ Limski Kanal, φθάνω σε λιγότερο από μία ώρα στο Porec. Η ρυμοτομία του ιστορικού κέντρου διατηρεί το αρχικό ρωμαϊκό σχέδιο –η πόλη υπήρξε η πρώτη αποικία των Ρωμαίων–, με τους κύριους δρόμους να έχουν κατεύθυνση από την Ανατολή προς τη Δύση. Η πλακόστρωτη αρχαία οδός Decumanus Maximus με τα χαμηλά οικήματα ρωμανικής και γοτθικής αρχιτεκτονικής σε ταξιδεύει στον χωροχρόνο. Ο ιστορικός δρόμος καταλήγει στο forum και στα ερείπια του ναού του Ποσειδώνα στην άκρη της μικρής χερσονήσου, που έχει ως ατού το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα της Αδριατικής.

Ο βασικός λόγος να βρεθεί κάποιος στο Porec είναι η Ευφρασιανή Βασιλική, μνημείo παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Ο επίσκοπος Ευφράσιος, εντυπωσιασμένος από τα βυζαντινά μεγαλεία της Κωνσταντινούπολης και της Ραβέννα, παρήγγειλε την ανέγερση μιας μεγαλοπρεπούς τρίκλιτης βασιλικής, την οποία «έντυσε» με έξοχα ψηφιδωτά. Όλες οι βιβλικές σκηνές που κοσμούν την κεντρική αψίδα διατηρούν ανεξίτηλη τη φρεσκάδα τους, παρά το πέρασμα δεκαπέντε αιώνων. Το ίδιο ζωντανή είναι και η φιγούρα του Αποστάτη, κατά τον Πάπα, Ευφράσιου, που κρατάει τη «μακέτα» του μεγαλοπρεπούς ναού.

Θέα στην κοιλάδα του ποταμού Mirna από το Motovun. (Φωτογραφία: Frank Heuer/laif)

Στο τέλος της ημέρας, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τις επικών διαστάσεων πίτσες της ιστορικής πιτσαρίας Nono. Ζητήστε τη Veli Jose, με βασικό υλικό την τρούφα: έχει πάρει το όνομά της από τον ήρωα ενός γνωστού κροατικού παραμυθιού του οποίου η δράση εκτυλίσσεται στην Ίστρια.

Από το Porec ξεκινούσε κάποτε η στενή σιδηροδρομική γραμμή της χερσονήσου, η θρυλική Parenzana. Φορτωνόταν αλάτι και αλιεύματα, σκαρφάλωνε στην ενδοχώρα για να παραλάβει λάδι, σταφύλια, κρασί και σιτάρι, ξανακατέβαινε στη θάλασσα και παρέδιδε τα αγαθά στις αγορές της Τεργέστης. Από το 1902 που εγκαινιάστηκε μέχρι και το 1935 που έπαυσε η λειτουργία της, έφερνε ευημερία σε καιρό ειρήνης και τα απαραίτητα σε καιρό πολέμου. Όταν πια σταμάτησε να σφυρίζει, το μονοπάτι στο οποίο βρίσκονταν οι ράγες έμεινε άθικτο. Σήμερα, πολλά κομμάτια της, από το χωριό Vizinada μέχρι και το Piran (Σλοβενία), είναι δημοφιλή για πεζοπορία και mountain bike.

3η ΜΕΡΑ
Ρόβινι - Motovun - Groznjan - Zrenj: 80 χλμ.

Ο επαρχιακός δρόμος 21 διατρέχει την Ίστρια από την Pula μέχρι και τα σλοβενικά σύνορα. Στη διαδρομή βλέπεις πινακίδες που παραπέμπουν σε «οικογενειακά» χωριά των τριών σπιτιών και της μιας εκκλησίας, ώσπου συναντά τον επαρχιακό 44, που κινείται ανατολικά, παράλληλα με τον ποταμό Mirna, και οδηγεί στο Motovun.

Στο δάσος με τις οξιές και τις φτελιές που περιβάλλει το Motovun, βρέθηκε το 1999 η μεγαλύτερη λευκή τρούφα Τuber magnatum. O «κυνηγός» δεν παρασύρθηκε από το εύκολο κέρδος. Κράτησε στην τοπική αγορά το σπάνιο μανιτάρι και εκτόξευσε τη φήμη της περιοχής στους απανταχού τρουφολάτρες. Το δάσος του Motovun, που πριν από αιώνες υλοτομήθηκε ανελέητα για την κατασκευή του ενετικού στόλου, σήμερα φυλάσσεται σαν κόρη οφθαλμού. Η σύνθεση του εδάφους και το μικροκλίμα της περιοχής «γεννούν» τις δυσεύρετες τρούφες μέσα στο χώμα. Για τον εντοπισμό τους επιστρατεύονται εκπαιδευμένα τρουφόσκυλα, που υποδεικνύουν στον συνοδό τους πού είναι θαμμένος ο «θησαυρός». Παλαιότερα, τα γουρούνια αναλάμβαναν αποκλειστικά το «κυνήγι», όμως οι δυσκολίες απόσπασης της τρούφας από τα λαίμαργα ζώα οδήγησαν στην εκπαίδευση σκύλων με ισχυρή όσφρηση και καλή γενεαλογία. Είναι σημαντικό –μου είπαν– οι πρόγονοι κάθε σκύλου να έχουν ασχοληθεί αποκλειστικά με τη συγκομιδή τρούφας.

Από την κορυφή του λόφου, το Motovun μοιάζει να επιθεωρεί την κοιλάδα του ποταμού Mirna. Περνώντας τις βενετσιάνικες πύλες με τα λιοντάρια, βρίσκομαι στη μεσαιωνική πλατεία – πιο όμορφη και από το πιο εμπνευσμένο σκηνικό θεάτρου. Μαγική η ακουστική της, συναρπαστικός ο γύρος των τειχών με την περισκοπική θέα.

Ο Kροάτης γλύπτης Aleksander Rukavina βρίσκεται πίσω από την ανάδειξη του Groznjan σε λίκνο πολιτισμού. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)

Δεκαπέντε χιλιόμετρα μακριά, το Groznjan με τις τριάντα γκαλερί, τα εργαστήρια χειροτεχνίας και τα καθημερινά κονσέρτα, είναι λόγος για να μπεις στο αυτοκίνητο ξανά. Το χωριό ακολούθησε την ακμή και την παρακμή της Γαληνοτάτης, ενώ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σχεδόν ερημώθηκε. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, ανακαλύφθηκε ξανά από τον Kροάτη γλύπτη Aleksander Rukavina, ο οποίος ευθύνεται για την αναγέννηση του ερειπωμένου οικισμού και την ανάδειξή του σε λίκνο πολιτισμού. Τα αφημένα στην τύχη τους αρχιτεκτονικά διαμάντια άρχισαν να μετατρέπονται σε χώρους τέχνης, για να δημιουργηθεί από το μηδέν μια «πόλη καλλιτεχνών». Στα τέλη της ίδιας δεκαετίας ιδρύθηκε στο Groznjan η Κροατική Σχολή Μουσικής για Νέους. Έκτοτε τα σοκάκια του χωριού, ειδικά τα καλοκαίρια, πλημμυρίζουν με μελωδικές νότες.

H σιδηροδρομική γραμμή της Parenzana σκαρφάλωνε κάποτε μέχρι το Groznjan. H κατηφορική διαδρομή με ποδήλατο βουνού από εδώ μέχρι την πεδιάδα του Livade είναι το πιο περιπετειώδες τμήμα της, γεμάτο στενές γέφυρες και μικρά τούνελ.

Στην Ίστρια οι τουριστικές παγίδες είναι πολλές – θέλει τέχνη η αποφυγή τους. Οι μικρές πινέζες στον χάρτη κρύβουν συνήθως τις πιο ευχάριστες εκπλήξεις, όπως αυτή που μου επιφύλασσε το χωριουδάκι Zrenj, στα 15 χλμ. από το Motovun. Στο ταπεινό Agroturizam Toncic, ονομαστό για τις γευσιγνωσίες και το κρασί του, η οικογένεια Toncic έστρωσε τραπέζι. Συνόδευσα το φρουτώδες ερυθρό Teran με προσούτο από την Ίστρια. Τα ζυμαρικά με λευκή τρούφα διαδέχθηκε η συκόπιτα – λουκούλλειο γεύμα. Πιο καλά και από την Τοσκάνη...

 

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Ταξίδια: Τελευταία Ενημέρωση

X