Kathimerini.gr
Οι προσπάθειες των ΗΠΑ να σπάσουν το μονοπώλιο της Κίνας στις σπάνιες γαίες και να αυξήσουν τη δική τους παραγωγή οδήγησαν την Ουάσιγκτον στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου συστήματος τιμολόγησης των σπάνιων γαιών και με υψηλότερες τιμές. Για τη Δύση είναι δύσκολη η απεξάρτηση από την Κίνα, που ελέγχει το 90% της προσφοράς σπάνιων γαιών, καθώς οι πολύ χαμηλές τιμές της έχουν αποθαρρύνει τις άλλες χώρες από την επένδυση στον κλάδο. Γι’ αυτό και τα ορυχεία στη Δύση ζητούν εδώ και χρόνια να θεσπιστεί ανεξάρτητο σύστημα τιμολόγησης, ώστε να τους βοηθήσει να ανταγωνιστούν και να παράγουν σπάνιες γαίες. Ο λόγος επειδή αυτά τα 17 μέταλλα είναι στρατηγικής σημασίας για τη δημιουργία εξαιρετικά ισχυρών μαγνητών που χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές οπλικών συστημάτων, σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και μαχητικά αεροσκάφη, σε ηλεκτροκίνητα οχήματα και ανεμογεννήτριες όπως και σε όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες.
Την περασμένη εβδομάδα, το αμερικανικό Πεντάγωνο έκλεισε συμφωνία με τη μοναδική εγχώρια βιομηχανία σπάνιων γαιών, την MP Materials (ΜΡ), στο πλαίσιο της οποίας δεσμεύθηκε πως εγγυάται την ελάχιστη τιμή για τα προϊόντα της και η οποία θα είναι σχεδόν η διπλάσια της τρέχουσας τιμής της αγοράς. Η εν λόγω βιομηχανία, που έχει έδρα στο Τέξας, παράγει ήδη σπάνιες γαίες και σχεδιάζει να αρχίσει την παραγωγή μαγνητών σπάνιων γαιών σε μαζική κλίμακα προς τα τέλη του έτους. Σύμφωνα με αναλυτές, η εν λόγω συμφωνία για την τιμή των σπάνιων γαιών, που τίθεται άμεσα σε ισχύ, θα έχει επιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο: θετικές μεν για τους παραγωγούς, αλλά αρνητικές για όσους θα αγοράζουν τις σπάνιες γαίες αφού θα αυξήσει το κόστος για τις αυτοκινητοβιομηχανίες και για τους απλούς καταναλωτές. Οπως σχολιάζει ο Ριάν Καστιγιού, γενικός διευθυντής της συμβουλευτικής Adamas Intelligence, «εφεξής θα αποτελέσει το κέντρο βαρύτητας του κλάδου και θα εξωθήσει τις τιμές ανοδικά».
Το Πεντάγωνο θα καταβάλλει στην ΜΡ τη διαφορά ανάμεσα στην τιμή των 110 δολ. το κιλό και στην τιμή της αγοράς, την οποία καθορίζει η Κίνα. Αν, όμως, η τιμή υπερβεί τα 110 δολ., τότε το Πεντάγωνο θα παίρνει το 30% του πρόσθετου κέρδους. Σύμφωνα με τον Καστιγιού, ενδέχεται να ωφεληθούν εμμέσως από τη συμφωνία αυτή και άλλες εταιρείες όπως ο βελγικός όμιλος Solvay. «Θα δημιουργήσει προηγούμενο, που θα δώσει σε τέτοιες εταιρείες τη δυνατότητα να απαιτήσουν αντίστοιχες τιμές», τονίζει ο ίδιος και προσθέτει: «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα τους δώσει βάση να σταθούν». Η Solvay απέφυγε να σχολιάσει, αλλά κάποιες άλλες εταιρείες είτε ορυχείων σπάνιων γαιών είτε βιομηχανίες επεξεργασίας σπάνιων γαιών εξέφρασαν ικανοποίηση για τα συμφωνηθέντα. Η Aclara Resources, για παράδειγμα, είναι εταιρεία ορυχείων σπάνιων γαιών στη Χιλή και τη Βραζιλία, και ο Αλβάρο Κατεγιόν, διευθυντής στρατηγικής και ανάπτυξης, δήλωσε στο Reuters πως η συμφωνία άνοιξε «νέους στρατηγικούς δρόμους» για την εταιρεία. Σε ό,τι αφορά την MP Materials, που πέρυσι σημείωσε καθαρή ζημία ύψους 65,4 εκατ. δολ. κυρίως εξαιτίας των χαμηλών τιμών της Κίνας, θα αυξήσει την παραγωγή της στο Τέξας αρχικά στους 1.000 μετρικούς τόνους ετησίως και αργότερα σε 3.000 μετρικούς τόνους. Βάσει της συμφωνίας της περασμένης εβδομάδας, το αμερικανικό Πεντάγωνο θα είναι εφεξής ο μεγαλύτερος μέτοχός της με μερίδιο 15%, ενώ η εταιρεία αναλαμβάνει την ανέγερση δεύτερη μονάδας παραγωγής σπάνιων γαιών εντός των ΗΠΑ, που θα αυξήσει την παραγωγή τελικά κατά 7.000 μετρικούς τόνους ετησίως. Ετσι, τελικά η παραγωγή στις ΗΠΑ θα ανέλθει σε 10.000 μετρικούς τόνους ετησίως, όσο είναι η κατανάλωση μαγνητών σπάνιων γαιών στη χώρα με στοιχεία του 2024.
