Kathimerini.gr
Σε έναν κόσμο που μεταμορφώνεται ραγδαία από την τεχνητή νοημοσύνη (AI), η Ε.Ε. αντιμετωπίζει μια κρίσιμη πρόκληση: να γεφυρώσει το χάσμα που τη χωρίζει από τις τεχνολογικές υπερδυνάμεις, τις ΗΠΑ και την Κίνα. Παρά το γεγονός ότι διαθέτει έναν εντυπωσιακό αριθμό ταλαντούχων ερευνητών στον τομέα της AI –30% περισσότερους κατά κεφαλήν από τις ΗΠΑ και περίπου 7.000 ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις AI–, η Γηραιά Ηπειρος «σκοντάφτει» σε ένα σημαντικό εμπόδιο: την περιορισμένη παραγωγική δυνατότητα υπολογιστικής ισχύος.
Αυτή η έλλειψη, σε συνδυασμό με το υψηλότερο κόστος ενέργειας, τις καθυστερήσεις στις άδειες και την ανάγκη εκσυγχρονισμού του δικτύου, έχει επιβραδύνει την πρόοδο των «27» στην κούρσα της AI. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για άμεση δράση, η Ε.Ε. υλοποιεί τη μεγαλύτερη δημόσια επένδυση στον κόσμο στον τομέα της AI, έχοντας δεσμεύσει 10 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση 13 μονάδων και 20 δισ. ευρώ ως αρχική επένδυση σε γιγαντιαίες μονάδες (gigafactories), οι οποίες είναι τέσσερις φορές πιο ισχυρές όσον αφορά τις υπολογιστικές δυνατότητες από τα μεγαλύτερα εργοστάσια AI.
Η ζήτηση γι’ αυτά τα gigafactories έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, με την Ε.Ε. να έχει λάβει ήδη 76 εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από 16 κράτη-μέλη σε 60 διαφορετικές τοποθεσίες. Ουσιαστικά πρόκειται για κέντρα δεδομένων με πρόσθετη υποδομή σχεδιασμένη για την υιοθέτηση της τεχνολογίας, όπως εξηγεί ο Aντρέ Κάχιν, αναλυτής στην UBS. «Ο στόχος είναι η δημιουργία χωρητικότητας GPU (μονάδων επεξεργασίας γραφικών) για την εκπαίδευση μοντέλων και την εξαγωγή συμπερασμάτων, καθιστώντας αυτή την υποδομή προσβάσιμη σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που δεν θα μπορούσαν να κατασκευάσουν τη δική τους», αναφέρει.
Τα gigafactories είναι τέσσερις φορές πιο ισχυρά όσον αφορά τις υπολογιστικές δυνατότητες από τα μεγαλύτερα εργοστάσια AI.
Το πρώτο εργοστάσιο AI της περιοχής αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τις επόμενες εβδομάδες, με ένα από τα μεγαλύτερα έργα να ξεκινάει στο Μόναχο στις αρχές Σεπτεμβρίου, οι προκλήσεις ωστόσο παραμένουν. Κάθε gigafactory απαιτεί επενδύσεις ύψους 3 έως 5 δισ. ευρώ, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί επίσης ένα σημαντικό ζήτημα, καθώς ένα gigafactory AI μπορεί να απαιτεί τουλάχιστον ένα gigawatt ενέργειας, θέτοντας ερωτήματα σχετικά με την επάρκεια του ευρωπαϊκού ηλεκτρικού δικτύου. Οπως σημειώνει ο Μπέρτιν Μάρτενς, ανώτερος ερευνητής στο think tank Bruegel, η κατασκευή ενός gigafactory μπορεί να διαρκέσει ένα έως δύο χρόνια, αλλά η κατασκευή μιας μονάδας παραγωγής ενέργειας αναλόγου μεγέθους απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο.
Παρά τις δυσκολίες, η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να προχωρήσει. Η εταιρεία τηλεπικοινωνιών Telenor στη Νορβηγία διερευνά ήδη τις δυνατότητες τέτοιων εγκαταστάσεων. Η συνεργασία της με την Babel Speak, μια νορβηγική εκδοχή του ChatGPT, για τη μετάφραση ευαίσθητων διαλόγων, όπως αυτοί της συνοριακής αστυνομίας, αναδεικνύει την πρακτική εφαρμογή και την αξία αυτών των εγκαταστάσεων.
Η UBS προβλέπει ότι η τρέχουσα εγκατεστημένη παγκόσμια χωρητικότητα κέντρων δεδομένων, ύψους 85 GW, θα διπλασιαστεί λόγω της αυξανόμενης ζήτησης. Με βάση την επένδυση 20 δισ. ευρώ της Ε.Ε. και το σχέδιο για κάθε εργοστάσιο να λειτουργεί με 100.000 προηγμένους επεξεργαστές, η UBS εκτιμά ότι κάθε εργοστάσιο θα μπορούσε να έχει περίπου 100-150 MW, με συνολική χωρητικότητα για όλες τις εγκαταστάσεις περίπου 1,5-2 GW. Αυτό θα μπορούσε να προσθέσει 15% στη συνολική χωρητικότητα της Ευρώπης – μια σημαντική ώθηση, ακόμη και σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, οι οποίες σήμερα κατέχουν το ένα τρίτο της παγκόσμιας χωρητικότητας.
