Το φθινόπωρο του 2021, ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft, Σάτια Ναντέλα, είχε συναντηθεί με τον επικεφαλής της διαβόητης ισραηλινής Μονάδας 8200, που είναι υπεύθυνη για τη στρατιωτική παρακολούθηση. Στην ατζέντα του Ισραηλινού αξιωματικού ήταν η μεταφορά τεράστιων ποσοτήτων απόρρητων πληροφοριών στο cloud της αμερικανικής εταιρείας.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα κεντρικά γραφεία της Microsoft κοντά στο Σιάτλ, στο υπερσύγχρονο campus. Ο διοικητής Γιόσι Σαριέλ εξασφάλισε τη στήριξη του Ναντέλα για τη δημιουργία ενός απομονωμένου και προσαρμοσμένου χώρου στην πλατφόρμα Azure, όπου η Μονάδα 8200 θα είχε τον έλεγχο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Guardian.
Η Μονάδα 8200
Αξιοποιώντας την πρακτικά απεριόριστη χωρητικότητα του Azure, η Μονάδα 8200 ξεκίνησε την υλοποίηση ενός νέου, εξελιγμένου εργαλείου μαζικής παρακολούθησης: ένα εκτεταμένο σύστημα που συλλέγει και αποθηκεύει καθημερινά εκατομμύρια τηλεφωνικές συνομιλίες Παλαιστινίων από τη Γάζα και τη Δυτική Οχθη.
Η αποκαλυπτική αυτή έρευνα του Guardian σε συνεργασία με το +972 Magazine και την ισραηλινή πλατφόρμα Local Call, φέρνει στο φως για πρώτη φορά λεπτομέρειες για το σύστημα, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2022 και επιτρέπει την αποθήκευση τεράστιου όγκου συνομιλιών για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Τι αποκαλύπτουν οι διαρροές εγγράφων
Η Microsoft υποστηρίζει ότι ο Ναντέλα δεν γνώριζε τι είδους δεδομένα επρόκειτο να αποθηκευτούν στο Azure. Ομως, σύμφωνα με διαρροές εσωτερικών εγγράφων και καταθέσεις 11 πηγών από τη Microsoft και την ισραηλινή στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, η πλατφόρμα χρησιμοποιείται για την αποθήκευση καθημερινών επικοινωνιών των Παλαιστινίων.
Πηγές από τη Μονάδα 8200 επιβεβαιώνουν ότι το επίμαχο περιεχόμενο στο cloud έχει διευκολύνει την προετοιμασία θανατηφόρων επιθέσεων, ενώ έχει επηρεάσει τον σχεδιασμό στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα και τη Δυτική Οχθη.
Η εποπτεία της παλαιστινιακής τηλεπικοινωνιακής υποδομής έχει επιτρέψει στο Ισραήλ να υποκλέπτει συνομιλίες εδώ και καιρό. Ωστόσο, το νέο σύστημα, σύμφωνα με τις πηγές, καταγράφει αδιάκριτα όλες τις κινητές τηλεφωνικές συνομιλίες, ακόμη και ατόμων που δεν αποτελούν «στόχους».
Λόγω του όγκου των δεδομένων, η υπηρεσία απευθύνθηκε στη Microsoft, καθώς οι διακομιστές του ισραηλινού στρατού δεν επαρκούσαν για την αποθήκευση. Εσωτερικά, είχε παγιωθεί το δόγμα «ένα εκατομμύριο κλήσεις την ώρα», που αποτυπώνει το εύρος του εγχειρήματος.
«Επανάσταση»
Το έργο, υπό την καθοδήγηση του αξιωματικού Γιόσι Σαριέλ, ο οποίος διετέλεσε επικεφαλής της Μονάδας 8200 από το 2021 μέχρι το 2024, χαρακτηρίζεται από πηγές ως «επανάσταση» στη λειτουργία της υπηρεσίας. Ο Σαριέλ πίστευε πως, μετά τα παλαιστινιακά χτυπήματα του 2015, έπρεπε να παρακολουθούνται όλοι, διαρκώς.
Η συλλογή δεδομένων περιλαμβάνει φωνητικές συνομιλίες, αλλά και γραπτά μηνύματα που αξιολογούνται αυτοματοποιημένα ως «ύποπτα» με βάση λέξεις-κλειδιά όπως «όπλα» ή «θάνατος».
Μεγάλο μέρος των δεδομένων φέρεται να αποθηκεύεται σε κέντρα δεδομένων της Microsoft στην Ολλανδία και την Ιρλανδία. Μέχρι τον Ιούλιο 2025, είχαν αποθηκευτεί περίπου 11.500 τεραμπάιτ δεδομένων – ισοδύναμο σχεδόν 200 εκατομμυρίων ωρών ήχου.
Η εταιρεία δηλώνει άγνοια για το περιεχόμενο των δεδομένων και υποστηρίζει πως η συνεργασία με τη Μονάδα 8200 περιορίστηκε σε ζητήματα κυβερνοασφάλειας.
Oμως, τα έγγραφα δείχνουν ότι οι μηχανικοί της Microsoft είχαν κατανοήσει πως τα δεδομένα που θα αποθηκεύονταν στο Azure θα περιλάμβαναν ακατέργαστο υλικό πληροφοριών, μεταξύ άλλων και ηχητικά αρχεία. Παράλληλα, ορισμένα στελέχη της Microsoft με έδρα το Ισραήλ –συμπεριλαμβανομένων πρώην μελών της Μονάδας 8200– φαίνεται να γνώριζαν τι ακριβώς προσδοκούσε να επιτύχει η υπηρεσία μέσω της συνεργασίας.
«Δεν χρειάζεται να είσαι ιδιοφυΐα για να το καταλάβεις», ανέφερε μία πηγή. «Τους λες ότι δεν έχουμε άλλο χώρο στους διακομιστές, ότι πρόκειται για ηχητικά αρχεία. Είναι προφανές τι εννοείς».
Πώς αξιοποιούνται οι πληροφορίες
Η αποθήκευση των συνομιλιών επιτρέπει στην υπηρεσία να ανατρέχει στο παρελθόν και να επανεξετάζει το υλικό ακόμη και αν τα άτομα δεν παρακολουθούνταν στοχευμένα εξαρχής. Πηγές αναφέρουν επίσης ότι πληροφορίες έχουν χρησιμοποιηθεί για χτυπήματα, συλλήψεις, εκβιασμούς ή και ως εκ των υστέρων αιτιολόγηση εκτελέσεων.
Παρά τις διακηρύξεις ότι το σύστημα έχει αποτρέψει επιθέσεις, δεν κατόρθωσε να αποτρέψει την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, που στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν 1.200 Ισραηλινούς. Μετά την αποτυχία αυτή, ο Σαριέλ παραιτήθηκε, πέρυσι, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την αποτυχία της Μονάδας 8200.
Κατά την τρέχουσα εκστρατεία στη Γάζα –που έχει προκαλέσει πάνω από 60.000 θανάτους, μεταξύ των οποίων 18.000 παιδιά– το σύστημα χρησιμοποιείται συστηματικά, παρά την καταστροφή της τοπικής τηλεπικοινωνιακής υποδομής.
Η Microsoft, σύμφωνα με τα αρχεία, αντιμετώπισε το πρότζεκτ ως ευκαιρία εμπορικής επέκτασης και ενίσχυσης του brand της Azure. Τα αναμενόμενα έσοδα ανέρχονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια.
Πηγή Guardian
