Kathimerini.gr
Τα χαμόγελα ήταν παγωμένα και οι πρώτοι χαιρετισμοί δεν ξέφευγαν από τα όρια της ευγένειας μεταξύ δύο ανθρώπων που σφίγγουν τα χέρια προτού αρχίσουν τη μονομαχία τους. Ο Τζο Μπάιντεν βρισκόταν στην αίθουσα διαχείρισης κρίσεων (Situation Room) του Λευκού Οίκου και ο Βλαντιμίρ Πούτιν στη θερινή προεδρική κατοικία, στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας. Η επικοινωνία των δύο ηγετών διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες και έγινε με τηλεδιάσκεψη, μέσω της ασφαλούς «κόκκινης γραμμής», που χρησιμοποιήθηκε χθες για πρώτη φορά.
Ηταν η πέμπτη απευθείας επικοινωνία τους από τη στιγμή που ο Τζο Μπάιντεν ανέλαβε την εξουσία. Στις τρεις προηγούμενες είχαν μιλήσει τηλεφωνικά, ενώ μόνο μία φορά συναντήθηκαν διά ζώσης – τον περασμένο Ιούνιο, στη Γενεύη. «Δεν τα καταφέραμε να συναντηθούμε στη σύνοδο κορυφής του G20 (όπου ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν μετέβη, επικαλούμενος την πανδημία), ελπίζω να συναντηθούμε από κοντά σύντομα», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά την έναρξη των συνομιλιών και ο Ρώσος ομόλογός του συναίνεσε με μια υποψία μειδιάματος.
Το θέμα που κυριάρχησε στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη ήταν η αναζωπύρωση του Ουκρανικού. Δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου που επικαλούνταν ανώτερο αξιωματούχο στην Ουάσιγκτον ανέφεραν ότι ο Μπάιντεν επρόκειτο να απειλήσει τον συνομιλητή του με αυστηρότατα αντίμετρα σε περίπτωση ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία – τα οποία, πάντως, δεν περιλαμβάνουν στρατιωτική σύγκρουση. Κατά πρώτο λόγο, επαπειλούνται δρακόντειες οικονομικές κυρώσεις. Πέραν των μέτρων που θα πλήττουν άτομα από το άμεσο περιβάλλον του Πούτιν και το ρωσικό επενδυτικό ταμείο, οι Αμερικανοί δεν αποκλείουν να χρησιμοποιήσουν και το «πυρηνικό όπλο» τους σε αυτό το πεδίο, δηλαδή τον αποκλεισμό των ρωσικών τραπεζών από το διεθνές σύστημα συναλλαγών SWIFT, κάτι που θα δυσκόλευε εξαιρετικά τις συναλλαγές τους σε δολάρια ή ευρώ.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, πάντως, δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει καταλήξει σε οριστικό συμπέρασμα αναφορικά με τις προθέσεις του Πούτιν, αν δηλαδή εννοεί όντως ότι θα εισβάλει στην Ουκρανία ή όχι, γεγονός που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αναζήτησης διπλωματικής λύσης στο πρόβλημα.
«Ο πρόεδρος θα καταστήσει σαφές ότι θα υπάρξει σοβαρό αντίτιμο εάν η Ρωσία επιλέξει να προχωρήσει (σε εισβολή), αλλά θα είναι εξίσου σαφής στη θέση του ότι μπορεί να υπάρξει θετική διέξοδος μέσω της διπλωματίας», ανέφερε ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος στο πρακτορείο Reuters. Λόγος γίνεται για την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας του Μινσκ μεταξύ του Κιέβου και των ρωσόφωνων αυτονομιστών της ανατολικής Ουκρανίας, η οποία παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστη, με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορούνται για τις ευθύνες.
Βέτο για το ΝΑΤΟ
Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο διαψεύδει ως προϊόν ρωσοφοβικής φαντασίας το σενάριο περί εισβολής και θέτει τις δικές του απαιτήσεις στις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Πούτιν αναμενόταν να ζητήσει στη χθεσινή τηλεδιά-σκεψη απτές εγγυήσεις ασφαλείας, κάτι που μεταφράζεται σε ρητή δέσμευση των Αμερικανών ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και ότι δεν πρόκειται να δημιουργηθούν στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Συμμαχίας στα εδάφη της. Τα σχετικά ρεπορτάζ σημειώνουν ότι ο Ρώσος ηγέτης επρόκειτο να ζητήσει νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις για τα παραπάνω, κάτι που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να αποδεχθούν.
«Προσδοκούμε καλές, προβλέψιμες σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η Ρωσία ποτέ δεν θέλησε να επιτεθεί σε κανέναν, αλλά έχουμε τις δικές μας ανησυχίες και τις δικές μας κόκκινες γραμμές», τόνισε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντιμίτρι Πεσκόφ, προτού αρχίσει η τηλεδιάσκεψη, εκτιμώντας ότι δεν θα έπρεπε να αναμένονται θεαματικές αποφάσεις από τη χθεσινή συνομιλία. Σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης, οι δύο ηγέτες συζήτησαν επίσης τα θέματα των πυρηνικών εξοπλισμών και των εξελίξεων στο Αφγανιστάν. Η εφημερίδα Kommersant ανέφερε πως η χθεσινή τηλεδιάσκεψη ήταν ο πρόλογος μιας διά ζώσης συνάντησης των δύο ηγετών, η οποία αναμένεται να λάβει χώρα στις αρχές του 2022.
