Kathimerini.gr
Σε μια εποχή που η σερβική κοινωνία βρίσκεται σε αναταραχή λόγω των μαζικών διαδηλώσεων κατά της κυβέρνησης του εθνικιστή προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς, έρχεται μία ακόμη κίνηση που προκαλεί αντιδράσεις.
Καλλιτέχνες διαμαρτύρονται έντονα για τον διορισμό ενός εθνικιστή πρώην αρχηγού παραστρατιωτικής οργάνωσης ως επικεφαλής του εθνικού θεατρικού συμβουλίου, καθώς οι Αρχές καταστέλλουν τον πολιτιστικό κλάδο λίγες ημέρες πριν από ένα νέο κύμα προγραμματισμένων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.
Ο Ντραγκόσλαβ Μπόκαν, ο οποίος διορίστηκε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου την περασμένη Πέμπτη, ήταν ένας από τους ιδρυτές των Λευκών Αετών, μιας από τις πιο φοβερές παραστρατιωτικές μονάδες κατά τη διάρκεια των γιουγκοσλαβικών πολέμων της δεκαετίας του 1990.
Μέλη των Λευκών Αετών έχουν κατηγορηθεί για τη διάπραξη σφαγών στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αν και ο Μπόκαν έχει δηλώσει ότι ποτέ δεν «διέταξε καμία ενέργεια» και ότι ο ρόλος του στην παραστρατιωτική οργάνωση ήταν περισσότερο γραμματειακός.
Αν και εργάστηκε ως τηλεοπτικός σκηνοθέτης και σεναριογράφος στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, ο Μπόκαν δεν είχε καμία προηγούμενη σχέση με το Εθνικό Θέατρο του Βελιγραδίου, ένα σημαντικό πολιτιστικό ίδρυμα που φημιζόταν για το γεγονός ότι συνέχισε να ανεβάζει παραστάσεις κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ το 1999.
Στον ρόλο του ως διευθυντή του διοικητικού συμβουλίου, ο Μπόκαν δεν θα είναι μόνο υπεύθυνος για τα οικονομικά του θεάτρου, αλλά θα μπορεί επίσης να διορίζει νέους καλλιτεχνικούς διευθυντές και να αλλάζει το ρεπερτόριο.
Οι επικριτές της κυβέρνησης Βούτσιτς λένε ότι ο διορισμός του Μπόκαν σε ένα θεσμό που έχει υποστηρίξει σταθερά το κύμα αναταραχών έχει σαφείς πολιτικές διαστάσεις.
Παράλληλα, τα βλέμματα είναι στραμμένα αυτή τη στιγμή στην πρωτεύουσα της Σερβίας καθώς οι φοιτητές παραμένουν σιωπηλοί σχετικά με τα σχέδιά τους και τον ακριβή τόπο και χρόνο των κινητοποιήσεών τους.
Η διαμαρτυρία δεν αποκλείεται να πυροδοτήσει νέους κύκλους δράσεων σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς οι φοιτητές έχουν εκδώσει αυτό που αποκαλούν «τελεσίγραφο» προς τη σερβική κυβέρνηση, απαιτώντας την ανακοίνωση έως τις 9 μ.μ. της 28ης Ιουνίου ότι η κυβέρνηση θα ζητήσει από τον πρόεδρο να διαλύσει το κοινοβούλιο, ανοίγοντας τον δρόμο για πρόωρες εκλογές.
«Εάν οι απαιτήσεις δεν ικανοποιηθούν εντός της προθεσμίας, αναμένουμε ότι οι πολίτες της Σερβίας θα είναι έτοιμοι να λάβουν όλα τα διαθέσιμα μέτρα πολιτικής ανυπακοής για να προστατεύσουν το βασικό τους δικαίωμα σε ένα ελεύθερο και νόμιμο δημοκρατικό σύστημα», έγραψαν οι φοιτητές σε ανοιχτή επιστολή προς τη σερβική κυβέρνηση.
Η επικείμενη διαμαρτυρία έρχεται έπειτα οκτώ μήνες διαδηλώσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων φοιτητές και πολίτες απαίτησαν πολιτική και ποινική ευθύνη για την κατάρρευση, τον περασμένο Νοέμβριο, της στέγης στην είσοδο του σιδηροδρομικού σταθμού του Νόβι Σαντ, που στοίχισε τη ζωή σε 16 άτομα.
Η ημέρα που επιλέχθηκε για τη διαμαρτυρία έχει επιπλέον ιδιαίτερη σημασία στη Σερβία: Το Βιντοβντάν (Vidovdan) είναι εθνική και θρησκευτική γιορτή που γιορτάζεται στις 28 Ιουνίου και συχνά συμπίπτει με σημαντικά γεγονότα στην ιστορία της χώρας, όπως η Μάχη του Κοσσυφοπεδίου το 1389 αλλά και σειρά από κρίσιμα πολιτικά γεγονότα του 20ού αιώνα.
Εδώ και καιρό η κυβέρνηση έχει αυξήσει την πίεση που ασκεί στα πανεπιστήμια. Τους τελευταίους τέσσερις μήνες οι καθηγητές επιβιώνουν με το ένα όγδοο του μισθού τους, καθώς η κυβέρνηση αρνείται να καταβάλει τους μισθούς για την περίοδο κατά την οποία τα μαθήματα διακόπηκαν λόγω των καταλήψεων εκ μέρους των φοιτητών.
Το κράτος επιμένει ότι οι μη καταβληθέντες μισθοί θα πληρωθούν μόνο όταν αναπληρωθούν τα χαμένα μαθήματα. Αν και κάποια ιδρύματα προσφέρουν θερινά τηλεμαθήματα, τα περισσότερα έχουν απλώς μοιράσει ύλη προς ανάγνωση ελπίζοντας πως οι φοιτητές θα τα καταφέρουν μόνοι τους.
