ΠΗΓΗ: Reuters
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς έφτασε στο Ισραήλ σήμερα, Τρίτη, καθώς η Ουάσιγκτον προσπαθεί να σταθεροποιήσει την πρώτη, ασταθή φάση της εκεχειρίας στη Γάζα και να πιέσει το Ισραήλ και τη Χαμάς για μεγαλύτερες παραχωρήσεις στις επερχόμενες συνομιλίες.
Οι δύο πλευρές έχουν αλληλοκατηγορηθεί για αλλεπάλληλες παραβιάσεις της εκεχειρίας αφότου τέθηκε επίσημα σε ισχύ πριν από οκτώ ημέρες, εν μέσω εκρήξεων βίας και αντεγκλήσεων για τον ρυθμό επιστροφής των σορών των ομήρων, την παροχή βοήθειας και το άνοιγμα των συνόρων.
Ωστόσο, το σχέδιο 20 σημείων του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την εκεχειρία θα απαιτήσει πολύ πιο δύσκολα βήματα, για τα οποία οι πλευρές δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί πλήρως. Μεταξύ άλλων, προβλέπονται αφοπλισμός της Χαμάς και βήματα προς ένα παλαιστινιακό κράτος.
Βανς μετά τον Γουίτκοφ
Η επίσκεψη του Βανς έρχεται μετά τις συνομιλίες της Δευτέρας μεταξύ του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου και των απεσταλμένων των ΗΠΑ Στίβ Γουίτκοφ και του γαμπρού του Τραμπ Τζάρεντ Κούσνερ. Ερχεται επίσης τη στιγμή που η Χαμάς συναντά μεσολαβητές στο Κάιρο. Ο Νετανιάχου δήλωσε χθες ότι θα συζητήσει με τον Βανς σχετικά με τις περιφερειακές προκλήσεις και ευκαιρίες.
Ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα και οι σχετικές συγκρούσεις με το Ιράν, τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου και τους Χούθι της Υεμένης το έχουν καταστήσει στρατιωτικά κυρίαρχο στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, οι σχέσεις του με τα αραβικά κράτη γίνονται ολοένα και πιο ψυχρές.
Κατά τις συνομιλίες της Χαμάς στο Κάιρο, με επικεφαλής τον εξόριστο ηγέτη της, Χαλίλ αλ Χάγια, θα βρεθούν στο επίκεντρο οι προοπτικές για την επόμενη φάση της εκεχειρίας, η μεταπολεμική διοίκηση στη Γάζα, καθώς και η σταθεροποίηση της εκεχειρίας.
Το σχέδιο του Τραμπ προέβλεπε τη σύσταση τεχνοκρατικής παλαιστινιακής επιτροπής, υπό την επίβλεψη ενός διεθνούς συμβουλίου, με τη Χαμάς να μην αναλαμβάνει ρόλο στη διακυβέρνηση.
Παλαιστίνιος αξιωματούχος που δεν συμμετείχε στις συνομιλίες δήλωσε ότι η Χαμάς ενθάρρυνε τη σύσταση τέτοιας επιτροπής για να διοικήσει τη Γάζα χωρίς εκπροσώπους της, αλλά με τη συγκατάθεσή της, καθώς και με τη συγκατάθεση της Παλαιστινιακής Αρχής και άλλων παρατάξεων.
Την περασμένη εβδομάδα, ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Μοχάμεντ Ναζάλ δήλωσε στο Reuters ότι η οργάνωση αναμένεται να διατηρήσει ρόλο ασφαλείας επί του εδάφους στη Γάζα κατά τη διάρκεια απροσδιόριστης ενδιάμεσης περιόδου.
Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι η Χαμάς δεν μπορεί να έχει κανέναν απολύτως ρόλο στη Γάζα, ενώ τόσο ο Νετανιάχου όσο και ο Τραμπ έχουν δηλώσει ότι η οργάνωση πρέπει να αφοπλιστεί. Ο Ναζάλ δεν προτίθεται να δεσμευτεί για τον αφοπλισμό της οργάνωσης.
Η Χαμάς την περασμένη εβδομάδα πολέμησε αντίπαλες συμμορίες στους δρόμους της Γάζας και εκτέλεσε δημόσια άνδρες τους οποίους κατηγόρησε για συνεργασία με το Ισραήλ. Η διοίκηση του αμερικανικού στρατού στη Μέση Ανατολή προέτρεψε τη Χαμάς να σταματήσει τη βία «χωρίς καθυστέρηση».
Ο Βανς αναμενόταν να επισκεφθεί σήμερα, Τρίτη, το αρχηγείο των δυνάμεων με επικεφαλής τον αμερικανικό στρατό που προορίζονται να συμβάλουν στις προσπάθειες σταθεροποίησης της Γάζας.
Λείψανα ομήρων και βοήθεια
Μιλώντας στην αιγυπτιακή τηλεόραση αργά τη Δευτέρα, ο Χάγια επιβεβαίωσε τη δέσμευση της οργάνωσης για τήρηση της εκεχειρίας και δήλωσε ότι η Χαμάς θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, όπως η επιστροφή περισσότερων σορών ομήρων, στην πρώτη φάση.
«Ας επιστρέψουν οι σοροί τους (των ομήρων) στις οικογένειές τους και ας επιστρέψουν οι σοροί των μαρτύρων μας στις οικογένειές τους για να ταφούν με αξιοπρέπεια», ανέφερε. Ακόμη μία σορός ομήρου που κρατούσε η Χαμάς μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου του 2023, η οποία πυροδότησε τον πόλεμο, επιστράφηκε χθες, Δευτέρα, και ταυτοποιήθηκε από τις ισραηλινές αρχές.
Εκτιμάται ότι περίπου 15 σοροί παραμένουν στη Γάζα, με το Ισραήλ να περιμένει ότι περίπου πέντε από αυτές θα επιστραφούν σύντομα. Για άλλες, εκτιμάται ότι απαιτείται πιο αργή και πιο περίπλοκη διαδικασία ανάκτησης.
Στο εσωτερικό της Γάζας σήμερα, Τρίτη, περισσότερη βοήθεια έρρεε στον θύλακο μέσω δύο ισραηλινών ελεγχόμενων περασμάτων, ανέφεραν Παλαιστίνιοι και αξιωματούχοι του ΟΗΕ. Ωστόσο, καθώς οι κάτοικοι της Γάζας αντιμετωπίζουν συνθήκες σχεδόν απόλυτης καταστροφής, οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν ξεκαθαρίσει ότι πρέπει να αυξηθεί πολύ η βοήθεια
Ο Ισμαήλ αλ-Θαουάμπτα, διευθυντής του γραφείου Τύπου της κυβέρνησης της Γάζας που διοικείται από τη Χαμάς, δήλωσε ότι έχουν εισέλθει πολύ λιγότερα φορτηγά από όσα είχαν συμφωνηθεί. Εκανε λόγο για «σταγόνα στον ωκεανό σε σχέση με τις ανάγκες των κατοίκων». Η βία στη Γάζα έχει επικεντρωθεί κυρίως γύρω από την «κίτρινη γραμμή», που οριοθετεί τη στρατιωτική αποχώρηση του Ισραήλ.
Σήμερα, το κρατικό ισραηλινό ραδιόφωνο Kan ανέφερε ότι τα ισραηλινά στρατεύματα σκότωσαν άτομο που διέσχιζε τη γραμμή και προχωρούσε προς το μέρος τους. Οι Παλαιστίνιοι που βρίσκονται κοντά στη γραμμή, καθώς διασχίζουν κατεστραμμένες περιοχές κοντά σε μεγάλες πόλεις, ανέφεραν ότι δεν είναι σαφώς σηματοδοτημένη η γραμμή. Είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος από πού ξεκινά η ζώνη αποκλεισμού. Ισραηλινές μπουλντόζες άρχισαν να τοποθετούν κίτρινους τσιμεντόλιθους κατά μήκος της χθες, Δευτέρα.
Το Κατάρ, ένας από τους μεσολαβητές της εκεχειρίας, κατηγόρησε σήμερα το Ισραήλ για «συνεχείς παραβιάσεις» της εκεχειρίας.
