Η διοίκηση Τραμπ δημοσιοποίησε το πλέον επιθετικό κείμενο εξωτερικής πολιτικής απέναντι στην Ευρώπη από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, προειδοποιώντας ότι η ήπειρος αντιμετωπίζει το «ωμό ενδεχόμενο πολιτισμικού αφανισμού» και δεσμευόμενη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα στηρίξουν «πατριωτικά» κόμματα που μάχονται κατά της μετανάστευσης και υπέρ του εθνικισμού.
Το νέο έγγραφο στρατηγικής εθνικής ασφάλειας 33 σελίδων περιγράφει μια Ευρώπη «αγνώριστη», αποδυναμωμένη από τις πολιτικές μετανάστευσης – και προτείνει ότι «στόχος της Αμερικής πρέπει να είναι να βοηθήσει την Ευρώπη να διορθώσει την πορεία της τις επόμενες δεκαετίες».
Η διοίκηση μιλά για «καλλιέργεια αντίστασης» υπέρ κομμάτων όπως το Reform U.K. στη Βρετανία και η AfD στη Γερμανία – κόμμα που έχει χαρακτηριστεί εξτρεμιστικό από τις γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Η επιλογή γραφής και εννοιών παραπέμπει ευθέως στη «θεωρία της Μεγάλης Αντικατάστασης», συνωμοσία που έχει υιοθετηθεί από στενούς συνεργάτες του προέδρου Τραμπ και υποστηρίζει ότι οι λευκοί πολίτες αντικαθίστανται σκόπιμα από μη λευκούς μετανάστες.
Ο ίδιος ο Τραμπ, στον πρόλογο της στρατηγικής, επαναλαμβάνει ότι «σε ό,τι κάνουμε βάζουμε την Αμερική πρώτα», χαρακτηρίζοντας το κείμενο «οδικό χάρτη για να παραμείνει η Αμερική το πιο επιτυχημένο έθνος στην ανθρώπινη ιστορία».
Ρήξη με τους παραδοσιακούς συμμάχους
Το τμήμα «Προώθηση της ευρωπαϊκής μεγαλοσύνης» ασκεί σφοδρή κριτική σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και θεσμούς, κατηγορώντας την Ευρωπαϊκή Ενωση και «υπερεθνικά όργανα» ότι υπονομεύουν την ελευθερία και τη δημοκρατία, λογοκρίνουν την έκφραση και καταπνίγουν την πολιτική αντιπολίτευση.
Η στρατηγική προβάλλει μια Ευρώπη που, κατά την αμερικανική διοίκηση, έχει χάσει την «πολιτισμική αυτοπεποίθησή» της και πρέπει να «πάψει να ασφυκτιά κάτω από το βάρος ανεδαφικών ρυθμίσεων».
Το κείμενο κυκλοφόρησε σε μια στιγμή διατλαντικών εντάσεων. Την ίδια ημέρα, η Ε.Ε. ανακοίνωσε πρόστιμο 140 εκατ. δολαρίων στην πλατφόρμα X του Ελον Μασκ για παραβίαση κανόνων διαφάνειας.
Ο αντιπρόεδρος Βανς έσπευσε να καταδικάσει την ευρωπαϊκή κίνηση ως «επίθεση στην ελευθερία του λόγου και σε αμερικανικές εταιρείες».
Οργή στην Ευρώπη
Οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις ήταν αιχμηρές. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόχαν Βάντεφουλ τόνισε ότι το Βερολίνο «δεν χρειάζεται συμβουλές από καμία χώρα ή κόμμα», υπογραμμίζοντας ότι ζητήματα όπως η ελευθερία της έκφρασης και η οργάνωση της κοινωνίας «δεν αποτελούν αντικείμενο συζήτησης» μεταξύ συμμάχων.
Ο Ιταλός ευρωβουλευτής Μπράντο Μπενιφέι μίλησε για «μετωπική επίθεση στην Ε.Ε.», χαρακτηρίζοντας το κείμενο «εντελώς απαράδεκτο» και γεμάτο «ακραίες και σοκαριστικές φράσεις».
Προειδοποίησε ότι ορισμένες αναφορές συνιστούν «άμεσες εκκλήσεις για παρέμβαση σε εκλογικές διαδικασίες».
Ο κεντροαριστερός Ιταλός γερουσιαστής Κάρλο Καλέντα περιέγραψε τον πρόεδρο Τραμπ ως «εχθρό της Ευρώπης και της δημοκρατίας», λέγοντας ότι «δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις έναν νταή με καλοσύνη».
Από την άλλη, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, ένας από τους πιο ένθερμους Ευρωπαίους υποστηρικτές του Τραμπ, υιοθέτησε αντίστοιχο ύφος, κατηγορώντας την Ε.Ε. για αδυναμία και χαιρετίζοντας τις συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσίας για το τέλος του πολέμου.
Στροφή στην πολιτική για τη Μ. Ανατολή
Ενώ η στρατηγική σκιαγραφεί μια συγκρουσιακή στάση απέναντι στην Ευρώπη, υιοθετεί διαμετρικά αντίθετη προσέγγιση για τη Μέση Ανατολή.
Το κείμενο ζητά «να σταματήσει το αμερικανικό πείραμα» επιβολής δημοκρατικών προτύπων σε χώρες της περιοχής και να γίνει αποδεκτό το status quo των τοπικών καθεστώτων, ιδίως των μοναρχιών του Κόλπου.
Δεν υπάρχει καμία αναφορά σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ούτε στις εκτιμήσεις της CIA ότι ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ενέκρινε τη δολοφονία του αρθρογράφου της Washington Post.
Ανησυχία για Ουκρανία, σύμπλευση με ρωσικές θέσεις
Η στρατηγική αγγίζει και τον πόλεμο στην Ουκρανία, καταγγέλλοντας «Ευρωπαίους αξιωματούχους με μη ρεαλιστικές προσδοκίες» και ασκώντας κριτική σε κυβερνήσεις μειοψηφίας που, όπως αναφέρει, «καταπατούν βασικές δημοκρατικές αρχές για να καταστείλουν την αντιπολίτευση».
Η διατύπωση επαναφέρει όρους που έχει χρησιμοποιήσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν, αναφέροντας ότι οι ΗΠΑ πρέπει να αποτρέψουν «την αντίληψη και την πραγματικότητα» του ΝΑΤΟ ως «μιας διαρκώς επεκτεινόμενης Συμμαχίας».
Ο Ιαν Λέσερ, επικεφαλής του γραφείου του German Marshall Fund στις Βρυξέλλες, εκτιμά ότι το έγγραφο «θα ενισχύσει τις ήδη υπάρχουσες ευρωπαϊκές ανησυχίες» για τη διατλαντική σχέση και πιθανόν «θα ενθαρρύνει περαιτέρω την Ακρα Δεξιά».
Οπως είπε, η στρατηγική παρουσιάζει την Ευρώπη ως «το αρνητικό παράδειγμα» και επιβεβαιώνει ότι η Ουάσιγκτον δεν διαπνέεται μόνο από απομονωτισμό αλλά είναι και «μονομερής».
Το νέο κείμενο αποτελεί τη σαφέστερη ένδειξη ότι ο πρόεδρος Τραμπ επιχειρεί να μετατρέψει την εξωτερική πολιτική σε μέσο ιδεολογικής αναδιάταξης της Ευρώπης. Η υποστήριξη σε εθνικιστικά κόμματα, η απαξίωση ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και η κριτική στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση συνιστούν μετατόπιση από το μεταπολεμικό μοντέλο εταιρικής σχέσης.
Πηγή: ΝΥΤ
