Δεδομένου ότι ο στρατάρχης διοικητής της του Εθνικού Λιβυκού Στρατού (LNA), δεσμεύτηκε να συμμορφωθεί με την εκεχειρία και να παρευρεθεί στο Βερολίνο την Κυριακή, 19 Ιανουαρίου, παρά το γεγονός ότι δεν υπέγραψε τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Μόσχα νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, η χώρα της βορείου Αφρικής ελπίζει για πρώτη φορά σε ένα πραγματικό τέλος των εχθροπραξιών που συνεχίζονται σχεδόν και μια δεκαετία.
Το όνομα του ξεκίνησε να κάνει κύκλους στα ελληνόφωνα μέσα μαζικής ενημέρωσης μετά την επίθεση στην πρωτεύουσα της Λιβύης, Τρίπολη τον Απρίλιο και το μνημόνιο συνεργασίας του Φαγέζ Σαράζ με την Άγκυρα. Ποιος είναι όμως ο άντρας πίσω από την αντιπολίτευση και τις στρατιωτικές δυνάμεις της Λιβύης και ποιες χώρες βρίσκονται πίσω από τις επιτυχίες του στα πεδία των μαχών τους τελευταίους μήνες;
Ο Χαλίφα Χαφτάρ
Ο στρατηγός Χαλίφα Χαφτάρ, πρώην συνταγματάρχης και δεξί χέρι του Καντάφι κατά το πραξικόπημα που τον έφερε στην εξουσία τον δικτάτορα της Λιβύης, φημολογείται πως εργάστηκε στο παρελθόν με την αμερικανική Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) και διέμενε για χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Με την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, επέστρεψε στη χώρα του και πήρε το όνομα «Στρατάρχης», το οποίο κέρδισε μετά από τις νίκες στα πεδία των μαχών, έναντι φυλών και του Ισλαμικού Κράτους.
Αποτέλεσμα αυτού, η τυφλή εμπιστοσύνη των ανδρών, ο μεγάλος έλεγχος επί των πετρελαιοπαραγωγών περιοχών της χώρας και μια θέση στη Διάσκεψη του Βερολίνου, για τη Κρίση στη Λιβύη.
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) θεωρούνται από πολλούς ειδικούς ως ένας από τους βασικούς υποστηρικτές του Χαφτάρ, έχοντας του προμηθεύσει, εξοπλισμό και εφόδια τελευταίας τεχνολογίας, παραβιάζοντας με αυτό τον τρόπο, το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ (2011), που επιβλήθηκε στην αρχή της εξέγερσης έναντι του δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι.
Ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός του Χαφτάρ βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην αεροπορική υποστήριξη των ΗΑΕ, η οποία περιλαμβάνει την σχετικά «ύποπτη» ανάπτυξη κινέζικων μη επανδρωμένων αεροσκαφών τύπου Wing Loong II, στα πεδία των μαχών έναντι του GNA.
Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2019, τα Εμιράτα παρέδωσαν επίσης στο Χαφτάρ το προηγμένο ρωσικό σύστημα αεράμυνας Pantsir S-1 που εγκαταστάθηκε στη βάση al-Jufra κοντά στην πόλη Γκαρυάν (Gharyan). Ξεχωριστή έκθεση των Ηνωμένων Εθνών από το 2017, ανέφερε ότι η χώρα του Κόλπου ανέπτυξε αεροπορική βάση στο Αλ Κχαντίμ (Al Khadim) στην ανατολική Λιβύη και εφοδίαζε με αυτό τον τρόπο άμεσα τις δυνάμεις του Χαφτάρ με αεροσκάφη και στρατιωτικά οχήματα.
Τα ΗΑΕ θεωρούν τον στρατάρχη ένα αξιόπιστο και ικανό εταίρο για να περιορίσει την εξάπλωση του πολιτικού Ισλάμ, κυρίως την Μουσουλμανική Αδελφότητα, στη Μέση Ανατολή και στις λοιπές χώρες της βόρειας και υπο-σαχάριας Αφρικής.
Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου
Όπως και στο Αμπού Ντάμπι, η αποστροφή του Καΐρου προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ταυτίζει άμεσα τα συμφέροντα του με αυτά του στρατάρχη. Για την Αίγυπτο, η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης, αποτελεί ένα πλουραλιστικό μοντέλο, το οποίο αποδέχεται τη συμμετοχή ομάδων όπως η Αδελφότητα, στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων. Αυτό αποτελεί μια μεγάλη κόκκινη γραμμή για την αιγυπτιακή εξωτερική πολιτική.
Η Αίγυπτος έχει χρησιμοποιήσει τα τεράστια σύνορά της με τη Λιβύη, για τη διοχέτευση όπλων και την παροχή υλικοτεχνικής υποστήριξης στο Χαφτάρ και σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης, πρόσφατα ο αιγυπτιακός στρατός προμήθευσε με επιπλέον άρματα μάχης τον στρατάρχη.
Η ευρεία αποδοχή του Χαφτάρ από τις πλούσιες χώρες του Κόλπου, το στρατιωτικό του υπόβαθρο και η ικανότητά του να συγκροτεί ένοπλες ομάδες σε μία αραιοκατοικημένη περιοχή της ερήμου όπως αυτή της ανατολικής Λιβύης, συντελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες για τους οποίους ο στρατάρχης έχει κερδίσει την υποστήριξη του προέδρου Σίσι.
Ρωσική Ομοσπονδία
Η Μόσχα υποστηρίζει δημοσίως τις ειρηνευτικές προσπάθειες και την τελική λύση στη σύγκρουση, αφού σύμφωνα και με τα τελευταία γεγονότα, τόσο αυτή όσο και η Τουρκία, προσπάθησαν να φέρουν τις δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ωστόσο, η Ρωσία, τον περασμένο Απρίλιο του 2019, καταψήφισε δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που θα κάλεσε τον Λίβυο στρατάρχη να σταματήσει την προέλαση του στην Τρίπολη. Επίσης Ρώσοι μισθοφόροι από τον ιδιωτικό όμιλο Wagner, έχουν βρεθεί στην μάχη μαζί με τις δυνάμεις του Χαφτάρ σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Αναλυτές λένε ότι, οποιαδήποτε λύση στο Λιβυκό ζήτημα και την εμφύλια σύρραξη, δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς το πράσινο φως του Κρεμλίνου, που δεν θα αύξανε παράλληλα την παρουσία της Ρωσίας, ως δρώντα στην περιοχή.
Ενώ η Μόσχα αρνείται να στείλει στρατεύματα για την υποστήριξη του στρατάρχη Χαφτάρ, τους τελευταίους μήνες, οι δυνάμεις του Εθνικού Λιβυκού Στρατού, φαίνονται ολοένα και περισσότερο να εξοπλίζονται με οπλισμό και πυρομαχικά, τα οποία κατασκευάζονται στη Ρωσία.
Γαλλική Δημοκρατία
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν στηρίζει επίσημα τις προσπάθειες για μια ειρηνική διπλωματική λύση στη σύγκρουση της Λιβύης. Ωστόσο, η στάση αυτή αντισταθμίζεται από τη διπλωματική υποστήριξη της Γαλλίας στο πρόσωπο του Χαφτάρ το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά την υπογραφή του συμφώνου μεταξύ της Τρίπολης και Τουρκίας.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι η Γαλλία παρέχει στον Χαλίφα Χαφτάρ στρατιωτική υποστήριξη.
Η συνοριακή φρουρά της Τυνησίας τον Απρίλιο του 2019 αρνήθηκε την είσοδο σε 13 Γάλλους υπηκόους που προσπάθησαν να περάσουν παράνομα στην επικράτειά της, αφού η ομάδα προσπάθησε να αποκρύψει τα όπλα που είχε στην κατοχή της. Αναφερόμενο σε μια «πηγή» στο προεδρικό της Τύνιδας, το Radio France International, ανέφερε ότι οι άντρες ήταν γάλλοι πράκτορες πληροφοριών.
Τον Ιούνιο του 2019, αντιαρματικοί αμερικανικοί πύραυλοι τύπου Javelin, που αποδείχθηκαν να ανήκουν στη Γαλλία, βρέθηκαν σε βάση που χρησιμοποιούσαν τα στρατεύματα του Χαφτάρ στην πόλη Gharyan, που βρίσκεται περίπου 80 χιλιόμετρα νότια της Τρίπολης.
Ακόμη το 2016, γαλλικό ελικόπτερο συνετρίβη κοντά στη Βεγγάζη, σκοτώνοντας τρεις στρατιώτες. Ο τότε Γάλλος πρόεδρος, δήλωσε για το συμβάν πως το ελικόπτερο βρισκόταν σε μια επικίνδυνη επιχείρηση συνέλεξης πληροφοριών. Η αντίδραση της Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης (GNA) σε επίσημη ανακοίνωση της, δήλωσε ότι το περιστατικό ήταν ξεκάθαρη παραβίαση της κυριαρχίας της χώρας της Λιβύης.
Σαουδική Αραβία
Πρόσφατο άρθρο της Wall Street Journal (WSJ) ανέφερε τον Απρίλιο του 2019, ότι η Σαουδική Αραβία πρόσφερε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια, προς την προέλαση των στρατευμάτων του Χαφτάρ προς την Τρίπολη.
Σύμφωνα με την WSJ και ανώτερους συμβούλους της Σαουδαραβικής κυβέρνησης, η προσφορά κεφαλαίων, την οποία δέχτηκε ο στρατάρχης, αποσκοπούσε στην αγορά της «πίστης» και «υποταγής» πολιτοφυλακών, οπλαρχηγών και διαφόρων φυλών, ούτως ώστε να υπάρξει επαρκής στρατολόγηση και αγορά εξοπλισμού για την επερχόμενη προέλαση προς την Λιβυκή πρωτεύουσα.
Σουδάν και Ιορδανία
Μια πρόσφατη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών από τον Νοέμβριο του 2019, κατέδειξε πως το Σουδάν και ο επικεφαλής των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης της χώρας παραβίασαν τις διεθνείς κυρώσεις του ΟΗΕ με την αποστολή αριθμού 1000 στρατιωτών στη Λιβύη. Στην έκθεση γίνεται λόγος και για τη χώρα της Ιορδανίας, χωρίς όμως να αναφέρεται οποιοσδήποτε αριθμός ή παραβίαση.
Σύμφωνα με το διεθνές πρακτορείο ειδήσεων Guardian τον περασμένο Δεκέμβριο, περίπου στους 3000 Σουδανούς μισθοφόρους συμμετέχουν στις τάξεις του LNA υπό τον Χαλίφα Χαφτάρ. Πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις του πρακτορείου κάνουν λόγο για την περιοχή από όπου κατάγονται οι μαχητές, τη φτωχή περιοχή του Νταρφούρ στο Σουδάν.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΚΥ.Π.Ε., The Guardian, Wall Street Journal, New York Times, Al Jazeera, Radio France International
