Kathimerini.gr
Ηδη από το βράδυ της Κυριακής ένα ερώτημα τριγύριζε στα γραφεία των ηγετών της Ευρώπης. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα πήγαινε στον Λευκό Οίκο για μία κομβικής σημασίας συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος του επέτρεψε να φέρει μαζί του ενισχύσεις. Ομως ποιος έπρεπε να πάει;
Οι μεγάλες δυνάμεις της Γηραιάς Ηπείρου δεν διαφώνησαν μεταξύ τους, όπως για τόσα άλλα ζητήματα, και η απόφαση ελήφθη γρήγορα: Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία και Φινλανδία προσήλθαν στον Λευκό Οίκο. Το ίδιο και οι επικεφαλής της Κομισιόν και του ΝΑΤΟ. Πήγαν με διαφορετικά αεροπλάνα, όμως μίλησαν στον Τραμπ με μία φωνή. «Ημασταν καλά προετοιμασμένοι και συντονισμένοι», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, μετά το πέρας της συνάντησης. «Παρουσιάσαμε κοινές απόψεις. Νομίζω ότι αυτό ευχαρίστησε πραγματικά τον Αμερικανό πρόεδρο».
Οι επίμονες (και μερικές φορές απρόβλεπτες) προσπάθειες του Τραμπ να βάλει τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν νέους, σφιχτούς δεσμούς μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών. Εχουν ενισχύσει την ενότητα που προέκυψε νωρίτερα φέτος, μετά τις απειλές του Ρεπουμπλικανού προέδρου για επιβολή υψηλών δασμών καθώς και για μετριασμό των εγγυήσεων ασφαλείας που παραδοσιακά παρέχουν οι ΗΠΑ στην Ευρώπη.
Από την εκλογή του Τραμπ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν σπεύσει να ενισχύσουν τις άμυνες των κρατών τους, φοβούμενοι ότι θα χάσουν την αμερικανική υποστήριξη. Τα μέλη του ΝΑΤΟ, με επικεφαλής τη Γερμανία, έχουν δεσμευτεί να αυξήσουν σημαντικά τις στρατιωτικές τους δαπάνες, προκειμένου να επιτύχουν τον στόχο που τους επέβαλε ο Τραμπ. Ο Φρίντριχ Μερτς, ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Κιρ Στάρμερ έχουν υπογράψει νέες συνθήκες φιλίας μεταξύ τους και έχουν αρχίσει ήδη να δημιουργούν μια σειρά από επιμέρους διπλωματικές οντότητες, συμπεριλαμβανομένης μιας για την Ουκρανία, που προωθούν τα ευρωπαϊκά συμφέροντα αλλά δεν περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ. Οι τελευταίες δύο εβδομάδες τούς ανάγκασαν να συντονιστούν ακόμη πιο στενά και μάλιστα εν μέσω ραγδαίων εξελίξεων.
Αφού ο Τραμπ έκανε την αιφνιδιαστική ανακοίνωση ότι θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, στην Αλάσκα, ο Μερτς συγκέντρωσε γρήγορα τους Ευρωπαίους συμμάχους για μια βιντεοκλήση με τον Τραμπ. Οι Ευρωπαίοι τού παρουσίασαν μια στρατηγική πέντε σημείων για να την υιοθετήσει στη συνάντηση του Ανκορατζ, επιμένοντας ότι μόνο η Ουκρανία μπορεί να διαπραγματευτεί οποιαδήποτε ανταλλαγή εδαφών με τη Ρωσία και ότι, για να ξεκινήσουν σοβαρές ειρηνευτικές συνομιλίες, η Ρωσία πρέπει πρώτα να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός. Ο Τραμπ συμφώνησε.
Ωστόσο, στη σύνοδο κορυφής, εγκατέλειψε το σχέδιο, συμφωνώντας με την επίμονη πίεση του Πούτιν να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία ενώ οι μάχες συνεχίζονται, μια θέση που ευνοεί τη Ρωσία, η οποία σημειώνει κέρδη στο πεδίο της μάχης. Αυτή η ανατροπή ανησύχησε τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, παρόλο που δημόσια τόνισαν ορισμένους τομείς στους οποίους ο Τραμπ φαινόταν να έχει κερδίσει παραχωρήσεις, όπως την ανάγκη για μια ισχυρή πολυεθνική εγγύηση ασφάλειας για τη μεταπολεμική Ουκρανία.
Αφότου ο Τραμπ ενημέρωσε τηλεφωνικώς τον Ζελένσκι και, στη συνέχεια, τους Ευρωπαίους ηγέτες, κατά την επιστροφή του από την Αλάσκα, εκείνοι συγκέντρωσαν πάλι τις δυνάμεις τους. Συμφώνησαν για τη μεγάλη ομάδα που θα συνόδευε τον Ουκρανό πρόεδρο, η οποία επισημοποιήθηκε με πρόσκληση του Λευκού Οίκου το βράδυ του Σαββάτου, και κατέληξαν σε μια στρατηγική για τη συνάντηση. Νωρίς το πρωί της Δευτέρας συγκεντρώθηκαν στην ουκρανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον. Το σχέδιο δράσης τους βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στην κολακεία προς το πρόσωπο του Τραμπ, κάτι που αποτελεί πλέον συνήθη πρακτική μεταξύ των επισκεπτών αξιωματούχων, καθώς και σε δηλώσεις ενότητας μεταξύ τους.
«Ολοι γύρω από αυτό το τραπέζι είναι υπέρ της ειρήνης», δήλωσε ο Μακρόν, ενώ οι τηλεοπτικές κάμερες κατέγραφαν την έναρξη της συζήτησης. Οι Ευρωπαίοι απέφυγαν να εμπλακούν σε μεγάλες διαφωνίες με τον πρόεδρο. Εκαναν, επίσης, έκκληση στην ευαισθησία του Τραμπ. Ο Ζελένσκι παρουσίασε μάλιστα μια επιστολή της συζύγου του προς τη Μελάνια Τραμπ, με αφορμή τις ανησυχίες της Πρώτης Κυρίας των ΗΠΑ για την τύχη των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν απαχθεί από ρωσικά στρατεύματα. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν αργότερα την ακλόνητη πίστη τους ότι η προσέγγιση αυτή βοήθησε να σπάσει το «ξόρκι» που ο Πούτιν φαινόταν να έχει κάνει στον Αμερικανό πρόεδρο στην Αλάσκα και ότι ο Τραμπ βγήκε από την αίθουσα συμφωνώντας ειλικρινά μαζί τους στα περισσότερα σημεία σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία.
Σε συνέντευξή του στο Fox News μία ημέρα αργότερα, ο Τραμπ φάνηκε ικανοποιημένος με τους Ευρωπαίους που τον επισκέφθηκαν. Ταυτόχρονα απέδωσε, κατά κάποιον τρόπο, στον ίδιο την ενωμένη στάση τους. «Πριν από ένα χρόνο, δεν θα είχαν έρθει», είπε. «Δεν θα το είχαν καν σκεφτεί».
