Kathimerini.gr
Ένα περίεργο μείγμα διστακτικότητας, λαϊκισμού και «αντικαθεστωτικών» αντιλήψεων επιβαρύνει μέρα με την ημέρα την επιδημιολογική εικόνα τριών γερμανόφωνων κρατών Αυστρίας, Γερμανίας και Ελβετίας.
Την περασμένη Δευτέρα, γύρω από τον κεντρικό σταθμό της Ζυρίχης, η αστυνομία προσπαθούσε να προστατεύσει το εμβολιαστικό χωριό που έχει στηθεί εκεί από μίαα ομάδα εξαγριωμένων διαδηλωτών.
«Είμαστε κίνημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δηλώνει ένας εξ αυτών που έχει φτάσει εκεί από τη Λουκέρνη. Ο μόλις 26χρονών ο Νίκολας Ριμόλντι ανήκει στους συλληφθέντες της διαμαρτυρίας της Δευτέρας. Λίγο αργότερα αφέθηκε ελεύθερος και δήλωσε: «Υπάρχει τεράστια πίεση στον κόσμο, ενάντια στην ηθικότητα, ενάντια στο Σύνταγμα, απλά ολο αυτό δεν είναι σωστό».
Kουδούνια
Κάποιοι από τους διαδηλωτές κουβαλούσαν στα χέρια τους μεγάλα κουδούνια αγελάδων, σύμβολο της αγροτικής Ελβετίας, όπου η αντίδραση στο εμβόλιο παραμένει υψηλή.
Παρότι μία από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο, η Ελβετία έχει το χαμηλότερο ποσοστό εμβολιασθέντων στην δυτική Ευρώπη. Πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού της δεν έχει κάνει την πρώτη δόση του εμβολίου.
Αποτελεί και αυτή τμήμα της πλούσιας και γερμανόφωνης συστοιχίας κρατών που παραδόξως παρουσιάζει χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού. Στη γειτονική Αυστρία το, 33.1 % αρνείται να λάβει την 1η δόση του εμβολίου ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη Γερμανία είναι 30,1%. Και στις τρεις αυτέ χώρες, οι αριθμοί των κρουσμάτων μέρα με την ημέρα μεγαλώνουν.
Τα υψηλά επίπεδα διστακτικότητας, εμφανή σε ενηλίκους κάθε ηλικιακής ομάδας και πολιτικών πεποιθήσεων, έχουν αναγκάσει τις αρχές να θέσουν στο μικροσκόπιο τα πως και τα γιατί του σκεπτικισμού στις γερμανόφωνες χώρες της Ευρώπης.
Στη Γερμανία, η μεγαλύτερη αντίσταση στο εμβόλιο καταγράφεται στα εύπορα νότια κρατίδια της Βαυαρίας και της Βάδης-Βυρτεμβέργης καθώς και σε ανατολικές περιοχές όπως η Σαξονία.
Ο Markus Söder, πρωθυπουργός της Βαυβαρίας, λέει ότι στις τρεις αυτές περιφέρειες καταγράφεται ένα μεγάλο ποσοστό σκεπτικιστών μέλη ενός κινήματος διαμαρτυρίας που είναι και οι πιο φωνακλάδες κατά των περιοριστικών μέτρων.
«Εχουμε δύο ιούς»
«Έχουμε δύο ιούς στη χώρα», δήλωσε πρόσφατα ο Söder σε γερμανική εκπομπή. «Έχουμε τον κορωνοϊό και έχουμε και αυτό το δηλητήριο του σκεπτικισμού για τα εμβόλια, το οποίο διαδίδεται σε μαζική κλίμακα από κόμματα όπως η [ακροδεξιά] Εναλλακτική για τη Γερμανία [AfD]».
Στην Ελβετία, η αποδοχή των εμβολίων στα αγροτικά και στα γερμανόφωνα ανατολικά καντόνια είναι συχνά πολύ χαμηλότερη από ό,τι στα γαλλόφωνα δυτικά και ιταλόφωνα νότια τμήματα της χώρας. Υπάρχουν περιοχές όπου το 45 τοις εκατό του πληθυσμού είναι ακόμη εντελώς ανεμβολίαστο. Αλλά το μοτίβο της δυσανεξίας στο εμβόλιο δεν είναι ξεκάθαρο. Για παράδειγμα, το ορεινό, γερμανόφωνο καντόνι Graubünden έχει χορηγήσει περισσότερες πρώτες δόσεις από την αστική, γαλλόφωνη Γενεύη.
Το κενό
Η Σουζάν Σαγκς, καθηγήτρια επικοινωνίας στο ινστιτούτο δημόσιας υγείας του Πανεπιστημίου του Λουγκάνο, υποστηρίζει ότι οι αρχές στις γερμανόφωνες χώρες τείνουν να είναι πολύ πιο μετριοπαθείς στα μηνύματα που εκπέμπουν για την υγεία αι την πανδημία. Προτίμησαν «λειτουργικά» παρά «συναισθηματικά» μηνύματα.
Κι η έλλειψη συναισθηματικά ηχηρών μηνυμάτων υπέρ του εμβολίου κατέληξε να δημιουργήσει ένα κενό που το κάλυψαν οι -πάντα πιο εύκολες στο αυτί ειδικά για τους μη ενημερωμένους ανθρώπους – θεωρίες συνωμοσίας, προσθέτει η Σαγκς.
Κάπως έτσι, τα ημερήσια κρούσματα στην Αυστρία και τη Γερμανία έφθασαν την περασμένη Τρίτη στα υψηλότερα επίπεδα από την αρχή της πανδημίας. Η δε επαρχία της Άνω Αυστρίας -κέντρο σκεπτικισμού κατά των εμβολίων με πληθυσμό περί το 1,5 εκατομμύριο- έχει καταγράψει περισσότερα νέα κρούσματα κορωνοϊού αυτή την εβδομάδα από ό,τι ολόκληρη η Ιβηρική χερσόνησος.
Στη Γερμανία, 14 εκατομμύρια άτομα που δικαιούντο να λάβουν το εμβόλιο έχουν αποφασίσει μέχρι στιγμής να μην το κάνουν. Στο προάστιο Hohenschönhausen του Βερολίνου, οι ντόπιοι που έκαναν ουρά για ενέσεις σε ένα κινητό «λεωφορείο εμβολιασμού» εξηγούν τους λόγους για τους οποίους επέλεξαν τη στάση αναμονής.
«Είμαι γενικά υπέρ του εμβολιασμού, αλλά απλώς δεν είμαι σίγουρη ότι είναι ασφαλής», λέει η Jutta. Η ίδια εξηγεί ότι εξακολουθεί να είναι αντίθετη με το εμβόλιο Covid, «αλλά δεν έχω άλλη επιλογή. Λένε ότι δεν θα μπορέσω να πάω στη δουλειά αν δεν το κάνω».
Δημοσκόπηση του το Πανεπιστημίου της Ερφούρτης παρέχει ορισμένες ενδείξεις γιατί πολλοί Γερμανοί δεν θέλουν τα εμβόλια: το 80 τοις εκατό των μη εμβολιασμένων ερωτηθέντων είπε ότι έπρεπε πρώτα να σταθμίσουν τους κινδύνους και τα οφέλη και το 41 τοις εκατό απλώς θεώρησε τον εμβολιασμό «περιττό».
Ψευδαισθήσεις αντικαθεστωτισμού
Το αντιεμβολιαστικό αίσθημα διασταυρώνεται έντονα με αντι-καθεστωτικές δοξασίες και λαϊκιστικές πολιτικές.
Δημοσκόπηση της Forsa που διεξήχθη για λογαριασμό του γερμανικού υπουργείου Υγείας έδειξε ότι οι μισοί από τους μη εμβολιασμένους ερωτηθέντες ήταν ψηφοφόροι του δεξιού λαϊκιστικού AfD στις πρόσφατες ομοσπονδιακές εκλογές.
Στην Αυστρία, το επίσης λαϊκιστικό, κόμμα «Ελευθερία» έχει σηκώσει πολύ θόρυβο στην αντίθεσή του στα μέτρα εμβολιασμού. Τον περασμένο μήνα, ο επικεφαλής του Herbert Kickl έφτασε να μιλά για μία «τρομακτική» διασύνδεση μεταξύ εμβολίων και (καρκινικών) όγκων.
Η Ελβετία προετοιμάζεται για το δημοψήφισμα της 28ης Νοεμβρίου που θα κωδικοποιήσει τις εξουσίες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Το λαϊκιστικό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα κάνει εκστρατεία ανοιχτά κατά της κυβέρνησης. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Οκτωβρίου, το 51% των υποστηρικτών του είναι ανεμβολίαστοι.
«Χαζοχωριάτες»
Για την mainstream γερμανόφωνη πολιτική σκηνή έχει καταστεί βολικό να χλευάζει τους αντιεμβολιαστές ως «χαζοχωριάτες», όμως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη.
Για παράδειγμα, το MFG, οι ψηφορόροι του νεοϊδρυθέντος αντιεμβολιαστικού κόμματος -και εκ των κερδισμένων στις περιφερειακές εκλογές της Αυστρίας τον περασμένο Σεπτέμβριο- είναι κατά 30 τοις εκατό πρώην υποστηρικτές της ακροδεξιάς, κατά ένα άλλο 30 τοις εκατό πρώην μετριοπαθείς συντηρητικοί ψηφοφόροι, ενώ το 16 τοις εκατό ήταν πρώην σοσιαλιστές και το 12 τοις εκατό πρώην «Πράσινοι».
Πολλοί νέοι στις τρεις αυτές χώρες είναι επίσης αντίθετοι στον εμβολιασμό κατά της Covid καθώς και στα κυβερνητικά μέτρα υπερ της ενθάρρυνσής του. Στην Αυστρία, περίπου το 37 τοις εκατό των ενηλίκων κάτω των 35 ετών είναι ανεμβολίαστοι.
Ο μέσος όρος ηλικίας των υποστηρικτών του Mass-Voll! («Αρκετά πιά!») μιας ομάδας διαμαρτυρίας που διοργάνωσε τη διαδήλωση της Δευτέρας στη Ζυρίχη είναι μόλις 20 ετών.
Έχει δε ήδη περισσότερους οπαδούς στο Instagram από το κίνημα νεολαίας του κόμματος των Πρασίνων της Ελβετίας ή των Σοσιαλδημοκρατών…
Με πληροφορίες από Financial Times
