Kathimerini.gr
Στην εκπνοή της μακράς προεκλογικής περιόδου στη Ρουμανία, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ντέρμπι. Μπορεί, όμως, ο κεντρώος υποψήφιος και νυν δήμαρχος του Βουκουρεστίου να ανατρέψει το αποτέλεσμα του α’ γύρου και να νικήσει τον 38χρονο υποψήφιο της Ακροδεξιάς Γκεόργκε Σιμιόν;
Αυτό το ερώτημα θέτει το Politico σε ανάλυσή του λίγα εικοσιτετράωρα πλέον πριν ανοίξουν οι κάλπες της κατά πολλούς κρισιμότερης εκλογικής αναμέτρησης στη χώρα μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος.
Το δίλημμα, κατά το περιοδικό, είναι σαφές: Θα συνεχίσει η Ρουμανία -ένα σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ- να αποτελεί έναν φιλοδυτικό εταίρο των Βρυξελλών ή θα επιλέξει μια νέα αντιουκρανική γραμμή υπό την ηγεσία ενός εθνολαϊκιστή προέδρου;
Νικητής στον α’ γύρο είχε αναδειχθεί ο 38χρονος Γκεόργκε Σιμιόν, οπαδός του Ντόναλντ Τραμπ, εθνικιστικών ιδεολογικών καταβολών, αντίθετος στις πολιτικές βοήθειας της Ουκρανίας και κάποτε θιασώτης της ένωσης της Ρουμανίας με τη γειτονική Μολδαβία.
Αντίπαλός του, ο 55χρονος μετριοπαθής, κεντρώος μαθηματικός Νικούσορ Νταν, ο οποίος το 2020 εξελέγη ως ανεξάρτητος υποψήφιος, δήμαρχος του Βουκουρεστίου. Ο Νταν δεσμεύεται να διατηρήσει τη Ρουμανία σε φιλοευρωπαϊκό, φιλοδυτικό προσανατολισμό, ενώ έχει καλέσει τον Τραμπ να υιοθετήσει πιο σκληρή γραμμή απέναντι στη Ρωσία.
Το Politico σχολιάζει την προεκλογικό αντιπαράθεση στη χώρα κάνοντας λόγο για συχνές «σχολικές προσβολές» μεταξύ των υποψηφίων. Χαρακτηριστικότερη η επίθεση του αιχμηρού και συγκρουσιακού Σιμιόν προς τον Νταν, τον οποίο χαρακτήρισε χτες, Πέμπτη, «αυτιστικό». Την ίδια στιγμή, ο 38χρονος υποψήφιος δηλώνει βέβαιος για τη νίκη του στις εκλογές της Κυριακής. «Το μόνο που απαιτούμε είναι δίκαιες και ελεύθερες εκλογές», λέει στο Politico. Εχει, όμως, δίκιο να είναι τόσο αισιόδοξος;
Δημοσκοπήσεις
Στον α’ γύρο, ο Σιμιόν επικράτησε του Νταν λαμβάνοντας ποσοστό 41% έναντι 21%. Η διαφορά είναι τεράστια -σχεδόν double score- όμως το ερώτημα είναι αν ο Σιμιόν κατορθώσει να συσπειρώσει την εκλογική του βάση φτάνοντας στη νίκη στον β’ γύρο ή αν ο Νταν μπορέσει να προσελκύσει οπαδούς άλλων κομμάτων και πολιτικών χώρων ώστε να ανατρέψει την εικόνα του α’ γύρου.
Στις πρώτες δημοσκοπήσεις που δόθηκαν στη δημοσιότητα, ο Σιμιόν διατηρούσε απόσταση ασφαλείας από τον Νταν, καταγράφοντας ποσοστά πέριξ του 55%. Πιο πρόσφατες σφυγμομετρήσεις, όμως, δείχνουν ότι ο μετριοπαθής Νταν κλείνει την ψαλίδα ή και περνάει μπροστά.
Την Τετάρτη, δημοσκόπηση του AtlasIntel έφερνε τους δύο υποψήφιους ισόπαλους στο 48%. Κατά το Politico, το σημαντικό ποιοτικό στοιχείο αυτής της έρευνας είναι το γεγονός ότι στο δείγμα συμπεριλήφθηκαν και ψηφοφόροι από τη διασπορά – ένα τμήμα του εκλογικού σώματος δηλαδή όπου ο Σιμιόν είναι πολύ δημοφιλής. Την επόμενη μέρα, δημοσκόπηση του IRSOP έδειξε για πρώτη φορά πρώτο τον Νταν με ποσοστό 52%, σε δείγμα 950 ανθρώπων.
Με δεδομένο ότι οι Ρουμάνοι εμφανίζονται διστακτικοί στο να αποκαλύπτουν τις κομματικές τους προτιμήσεις και λαμβάνοντας υπόψη ότι στο παρελθόν οι δημοσκοπήσεις έχουν υποτιμήσει την επιρροή της Ακρας Δεξιάς, μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστες αυτές οι προεκλογικές έρευνες;
Για τον Ραντού Μαγκντίν, πρώην σύμβουλο της ρουμανικής κυβέρνησης, η απάντηση είναι καταφατική. Ο ίδιος εκτιμά πως την Κυριακή θα υπάρξει ντέρμπι. «Αν ο Σιμιόν κερδίσει η διαφορά θα είναι μικρή και δεν αποκλείεται ο Νταν να τερματίσει πρώτος, δεδομένης της αυξημένης συμμετοχής», λέει.
Είμαστε στον αέρα
Οπως παρατηρεί το Politico, αυτή η προεκλογική καμπάνια δεν έχει λάβει χώρα στο κοινωνικό πεδίο, στις παραδοσιακές περιοδείες και στις συγκεντρώσεις, αλλά στο διαδίκτυο και στις τηλεοπτικές εμφανίσεις των δύο μονομάχων.
Ο Νταν έχει συμμετάσχει σε πολλές τηλεοπτικές συζητήσεις, απαντώντας -ενίοτε απλοϊκά όπως σχολιάζει το Politico- σε ερωτήσεις του κοινού. Αντίθετα, ο Σιμιόν έχει συμμετάσχει μόνο σε μια τηλεοπτική αντιπαράθεση απέναντι στον ανθυποψήφιο του, με τους υποστηρικτές του Νταν να κατηγορούν τον Σιμιόν ότι αποφεύγει τον απευθείας διάλογο.
Κι αν ο Σιμιόν αποφεύγει τις παραδοσιακές μορφές πολιτικού διαλόγου, φαίνεται πως έχει κατορθώσει να χτίσει το πολιτικό του προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στα οποία τονίζει το ριζοσπαστικό, φιλοτραμπικό του ύφος, κατηγορώντας τα παραδοσιακά ΜΜΕ, αλλά και δημοσιογράφους, ότι διαστρεβλώνουν τις θέσεις του. Την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής περιόδου δε, προτίμησε να κάνει περιοδεία στην Ευρώπη συναντώντας συντηρητικούς συμμάχους του στην Πολωνία, την Ιταλία και τις Βρυξέλλες, σε μια προσπάθεια να τονώσει το διεθνές του προφίλ.
Θέσεις
Ως προς τις πολιτικές θέσεις των δύο υποψηφίων, ο Σιμιόν έχει δεσμευτεί να ακολουθήσει την προσέγγιση του Τραμπ σχετικά με την Ουκρανία, ενώ παράλληλα υπόσχεται μειώσεις φόρων και στήριξη των επιχειρηματιών, ενσωματώνοντας επίσης την «αντι-woke» ατζέντα του Αμερικανού προέδρου μέσω συνεχών επικλήσεων στην ανάγκη διαφύλαξη της παραδοσιακής χριστιανικής οικογένειας.
Επειτα από κριτική σε βάρος του ότι έχει εκφράσει θέσεις υπέρ του Πούτιν, πρόσφατα εξέφρασε την πίστη του στο ΝΑΤΟ, ενώ δεσμεύεται ότι θα υπερασπιστεί τις ρουμάνικες θέσεις στην Ευρώπη.
Από την άλλη, ο Νταν, έχει καλέσει τον Τραμπ να ασκήσει μεγαλύτερες πιέσεις στον Πούτιν κατά τις συνομιλίες που αφορούν το ουκρανικό και έχει δεσμευτεί να διατηρήσει την φιλοευρωπαϊκή, φιλοδυτική πορεία της χώρας. Αποκαλεί, μάλιστα, τον Σιμιόν φερέφωνο της Ρωσίας.
Κλειδί
Καθοριστικός παράγοντας για την έκβαση της εκλογικής μάχης είναι, σύμφωνα με πολλούς, η συμμετοχή. Από το στρατόπεδο του Νταν, συγκεκριμένα, εκτιμούν ότι όσο περισσότεροι συμμετέχουν στην κάλπη, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες νίκης του δημάρχου Βουκουρεστίου.
Αναλυτές θεωρούν ότι αν η συμμετοχή παραμείνει στα επίπεδα του α’ γύρου -δηλαδή πέριξ του 55%- ο Σιμιόν θα είναι το φαβορί. Αν το ποσοστό συμμετοχής ξεπεράσει το 60%, τότε ο Νταν μετατρέπεται σε φαβορί.
Συνεργάτης του δημάρχου Βουκουρεστίου δήλωσε στο Politico ότι κλειδί για το στρατόπεδο του Νταν είναι να κινητοποιηθούν νέοι ψηφοφόροι. Για να κερδίσει ο Νταν χρειάζεται να προσέλθουν 11 εκατομμύρια άνθρωποι στις κάλπες σε σύγκριση με τα 9,5 εκατομμύρια του πρώτου γύρου, δηλώνει ο ίδιος.
Το φάντασμα του Γκεοργκέσκου
Οι εκλογές αυτές δεν μπορούν φυσικά να αναλυθούν χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ακυρωμένες κάλπες του προηγούμενου έτους, όταν ο ακροδεξιός Γκεοργκέσκου κέρδισε, αλλά κατόπιν αποκλείστηκε, με τις ρουμανικές αρχές να κάνουν λόγο για εμπλοκή ξένων δυνάμεων στην εκλογική νίκη του Γκεοργκέσκου.
Πολλοί ψηφοφόροι -ακόμη και μερίδα εκείνων που δεν στήριξαν τον Γκεοργκέσκου- αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι από το γεγονός ότι μια «απρόσωπη γραφειοκρατία», όπως αναφέρει το Politico, ακύρωσε ένα εκλογικό αποτέλεσμα. Η εμπιστοσύνη των Ρουμάνων στους θεσμούς και στη λειτουργία της δημοκρατίας, είναι συνολικά χαμηλή.
Στην κούρσα προς τις προεδρικές εκλογές, ο Σιμιόν έχει προσπαθήσει να γίνει εκφραστής αυτής της οργής, ενώ και ο Νταν αυτοπαρουσιάζεται ως «αντισυστημικός» υποψήφιος, υποσχόμενος μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του κράτους.
Διασπορά
Τελευταίος παράγοντας της εκλογικής μάχης, είναι η ρουμάνικη διασπορά που, κατά το Politico, μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην έκβαση της κάλπης. Υπολογίζεται ότι 4 εκατομμύρια Ρουμάνοι ζουν στο εξωτερικό, εκ των οποίων 970.000 ψήφισαν στον πρώτο γύρο – με το 60% περίπου να υποστηρίζει τον Σιμιόν.
