ΠΗΓΗ: Reuters
Με γενναιόδωρους επαίνους, παίζοντας το χαρτί της βασιλικής οικογένειας και αντιγράφοντας τα συνθήματά του, το ΝΑΤΟ έβαλε τα δυνατά του για να κρατήσει τον Ντόναλντ Τραμπ ευχαριστημένο και να διατηρήσει την ενότητα της Συμμαχίας στη Σύνοδο Κορυφής της Χάγης.
Το σχέδιο πέτυχε, αν και απέφυγε σε μεγάλο βαθμό τα δύσκολα θέματα ζωτικής σημασίας για το ΝΑΤΟ, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, η στρατηγική της Ρωσίας και η πιθανή μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη. Αργά ή γρήγορα, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να τα αντιμετωπίσει και αυτά.
Oπως είχε σχεδιαστεί από τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, τα κύρια αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής ήταν η δέσμευση των συμμάχων να ανταποκριθούν στο αίτημα του Τραμπ να δαπανήσουν το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα –μεγάλη αύξηση σε σχέση με τον τρέχοντα στόχο του 2%– και η ανανεωμένη δέσμευση των ΗΠΑ στο σύμφωνο αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ.
Αυτό απέχει πολύ από την κατάσταση όπως είχε πριν από κάποιους μήνες, όταν οι διατλαντικές σχέσεις ήταν σε τέτοιο βαθμό τεταμένες, ώστε ο Φρίντριχ Μερτς, σημερινός καγκελάριος της Γερμανίας, αναρωτήθηκε ανοιχτά μετά την εκλογική του νίκη αν το ΝΑΤΟ θα υπήρχε στην τρέχουσα μορφή του μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της Χάγης.
«Ο μπαμπάς» Τραμπ
Δεν υπήρξε ίχνος διακριτικότητας στη στρατηγική του ΝΑΤΟ να κρατήσει τον Τραμπ στο πλευρό του. Ο Ρούτε χρησιμοποίησε κομπλιμέντα σε μήνυμα προς τον Αμερικανό πρόεδρο, το οποίο εκείνος δημοσιοποίησε, καθώς πετούσε προς τη Χάγη.
«Θα πετύχετε κάτι που Κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν κατάφερε εδώ και δεκαετίες», ανέφερε ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας στο μήνυμά του, γράφοντας κάποια από τα λόγια του με κεφαλαία γράμματα, όπως ο Τραμπ.
«Η Ευρώπη θα πληρώσει σε ΜΕΓΑΛΟ βαθμό, όπως πρέπει, και θα είναι δική σας νίκη», πρόσθεσε.
Λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, σε άλλο «δείγμα» φιλίας προς τον Τραμπ, ο Ρούτε αντέδρασε στα σχόλια του προέδρου των ΗΠΑ με τα οποία επέπληττε το Ιράν και το Ισραήλ, λέγοντας ότι «ο μπαμπάς πρέπει κάποιες φορές να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα».
Ριζική αλλαγή ρητορικής
Δεδομένων των απειλών του Τραμπ να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ κατά την πρώτη θητεία του και να μην προστατεύσει τους συμμάχους που δεν ξοδεύουν αρκετά για την άμυνα, τα διακυβεύματα για το ΝΑΤΟ ήταν υψηλά.
Τα περισσότερα μέλη του ΝΑΤΟ θεωρούν τη Ρωσία άμεση απειλή για την ασφάλειά τους μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022 και γνωρίζουν ότι θα δυσκολευτούν πολύ να αμυνθούν σε περίπτωση επίθεσης χωρίς τη βοήθεια του πανίσχυρου συμμάχου τους.
Μετά τη Σύνοδο Κορυφής, η σκληρή ρητορική του Τραμπ για το ΝΑΤΟ είχε αμβλυνθεί: «Αυτοί οι άνθρωποι αγαπούν πραγματικά τις χώρες τους. Δεν κοροϊδεύουν και είμαστε εδώ για να τους βοηθήσουμε, να τους προστατεύσουμε», ανέφερε μιλώντας στους δημοσιογράφους.
Αντίθετα, ο Τραμπ επέκρινε την Ισπανία για το ότι δεν υπέγραψε τον νέο στόχο για τις αμυντικές δαπάνες και τόνισε πως θα πληρώσει με άλλο τρόπο – στις εμπορικές της σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες θα δυσκολευτούν οικονομικά να επιτύχουν τον στόχο, αλλά αυτό το ζήτημα αφέθηκε για… άλλη φορά.
Ουρές για επαίνους στον Τραμπ
Στο πλαίσιο της «επίθεσης γοητείας» στη Χάγη, ο Τραμπ είχε τη σπάνια τιμή να διανυκτερεύσει στο περίτεχνο βασιλικό παλάτι της Ολλανδίας πριν από τη Σύνοδο Κορυφής.
Ο βασιλιάς παρέθεσε γεύμα τριών πιάτων στους ηγέτες, το οποίο ετοίμασαν 20 σεφ και σερβίρισαν 18 υπηρέτες στην μπαρόκ αίθουσα «Orange Hall» του 17ου αιώνα στο παλάτι.
Στην αρχή της Συνόδου Κορυφής, ηγέτες του ΝΑΤΟ έκαναν ουρά για να επαινέσουν τον Τραμπ. Ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα πρότεινε η Συμμαχία να υιοθετήσει το σύνθημα «Make NATO Great Again» (Κάντε το ΝΑΤΟ ξανά μεγάλο).
Ο Ρούτε φρόντισε η Σύνοδος Κορυφής να είναι σύντομη και λιτή, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους τυχόν εκρήξεων του Τραμπ.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έπρεπε να αρκεστεί σε μία θέση στο δείπνο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής αντί για μία θέση στην κύρια συνάντηση, αν και είχε τετ α τετ με τον Τραμπ.
Η στάση απέναντι στη Ρωσία
Η τελική δήλωση της Συνόδου περιορίστηκε σε πέντε παραγράφους, έναντι 38 πέρυσι, στην Ουάσιγκτον.
Δεν περιγράφει ρητά τη στρατιωτική δράση της Ρωσίας στην Ουκρανία ως πόλεμο ή εισβολή, ούτε επαναλαμβάνει ή επιβεβαιώνει την προηγούμενη δέσμευση ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί κάποια μέρα στη Συμμαχία.
Εστιαζόμενη στην επιβεβαίωση των δεσμεύσεων προς το ΝΑΤΟ και στη νέα δέσμευση για τις δαπάνες, η δήλωση γεφύρωσε τις σημαντικές διαφορές μεταξύ της Ουάσιγκτον και πολλών Ευρωπαίων συμμάχων απέναντι στη Ρωσία και την Ουκρανία.
Προς δυσαρέσκεια πολλών Ευρωπαίων, ο Τραμπ έχει υιοθετήσει συμβιβαστική στάση απέναντι στη Μόσχα και είναι λιγότερο υποστηρικτικός προς το Κίεβο σε σχέση με τον προκάτοχό του Τζο Μπάιντεν, καθώς επιδιώκει να τερματίσει τον πόλεμο.
«Μια Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ που ουσιαστικά αγνοεί τον πόλεμο ο οποίος εξακολουθεί να μαίνεται στην Ουκρανία πρέπει να μας ανησυχεί όλους», σχολίασε η Τζούλιαν Σμιθ, πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν.
Ο Πέτερ Μπάτορ, πρώην πρέσβης της Σλοβακίας στο ΝΑΤΟ, σχολίασε επίσης: «Μόλις χάσαμε μια ευκαιρία να στείλουμε στρατηγικό μήνυμα στον ηγέτη του Κρεμλίνου. Και αυτό θα μας κοστίσει στην ασφάλειά μας».
Τι περιμένουν οι Ευρωπαίοι
Οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ θα «ζυγίσουν» αν ο νέος ενθουσιασμός του Τραμπ για τη Συμμαχία σηματοδοτεί την αναθεώρηση της στρατιωτικής στάσης των ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις αμερικανικές δυνάμεις για την ασφάλειά της.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν αποφασισμένοι να αναλάβουν μεγαλύτερο μέρος αυτής της ευθύνης, αλλά επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι οποιαδήποτε μετάβαση θα γίνει με ομαλό και σταδιακό τρόπο.
«Μπορείς να νιώσεις την ανησυχία όταν μιλάς με ανώτερους Ευρωπαίους αξιωματούχους», δήλωσε η Οάνα Λουνγκέσκου, διακεκριμένη ερευνήτρια στο RUSI και πρώην εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ.
«Οι περισσότεροι αναμένουν ότι το Πεντάγωνο θα αρχίσει να αποσύρει στρατεύματα και δυνάμεις της, αλλά κανείς δεν ξέρει πόσα και πόσο σύντομα», πρόσθεσε η ίδια.
