Ο Τομ Στάντεϊτζ, αρχισυντάκτης της ετήσιας έκδοσης The World Ahead του Economist, περιγράφει το 2026 ως τη χρονιά που θα συνεχίσει να διαμορφώνεται από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο επικεφαλής «διαταράκτης» -όπως τον αποκαλεί- εξακολουθεί να καθορίζει το παγκόσμιο σκηνικό, από το εμπόριο και τη διπλωματία μέχρι την άμυνα και την τεχνολογία.
Αυτές είναι οι δέκα βασικές τάσεις που, σύμφωνα με τον Στάντεϊτζ, θα καθορίσουν τη νέα χρονιά.
1. Τα 250 χρόνια της Αμερικής
Οι Ηνωμένες Πολιτείες γιορτάζουν τα 250 χρόνια από την ίδρυσή τους, με Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς να παρουσιάζουν εντελώς διαφορετικές αφηγήσεις για το παρελθόν και το μέλλον της χώρας.
Οι ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου θα αποτελέσουν το επόμενο τεστ για το πολιτικό κλίμα, αλλά ο Τραμπ αναμένεται να συνεχίσει να κυβερνά μέσω διαταγμάτων και δασμών, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
2. Γεωπολιτική ασάφεια
Ο κόσμος παραπαίει ανάμεσα σε ένα νέο ψυχρό πόλεμο και μια «συμφωνία Τραμπ» που θα μοιράσει την επιρροή ανάμεσα σε ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία.
Ο Στάντεϊτζ εκτιμά ότι δεν θα επικρατήσει ούτε το ένα ούτε το άλλο: η παλιά διεθνής τάξη θα συνεχίσει να φθίνει και στη θέση της θα εμφανιστούν περιστασιακές «συμμαχίες προθύμων» σε άμυνα, εμπόριο και κλίμα.
3. Πόλεμος ή ειρήνη – και τα δύο
Η εύθραυστη εκεχειρία στη Γάζα μπορεί να αντέξει, αλλά οι συγκρούσεις σε Ουκρανία, Σουδάν και Μιανμάρ θα συνεχιστούν. Ρωσία και Κίνα θα δοκιμάσουν τα όρια της αμερικανικής δέσμευσης στους συμμάχους της.
Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε πόλεμο και ειρήνη θα γίνεται όλο και πιο ασαφής – από την Αρκτική μέχρι το διάστημα και τον κυβερνοχώρο.
4. Η ευρωπαϊκή εξίσωση
Η Ευρώπη πρέπει ταυτόχρονα να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες, να ενισχύσει την ανάπτυξη και να συγκρατήσει τα ελλείμματα, χωρίς να ενισχύσει την άκρα δεξιά.
Θέλει να μείνει υπέρμαχος του ελεύθερου εμπορίου και της πράσινης μετάβασης, αλλά δεν μπορεί να τα πετύχει όλα ταυτόχρονα.
5. Η ευκαιρία της Κίνας
Παρά τη χαμηλή ανάπτυξη και την αποπληθωριστική πίεση, το δόγμα «America First» του Τραμπ ανοίγει χώρο στο Πεκίνο να παρουσιαστεί ως αξιόπιστος εταίρος, ιδιαίτερα στον παγκόσμιο Νότο.
Η Κίνα συνάπτει νέες εμπορικές συμφωνίες και κάνει τακτικές συναλλαγές με την Ουάσιγκτον, κρατώντας τη σχέση «συναλλακτική και όχι συγκρουσιακή».
6. Οικονομικοί κραδασμοί
Η αμερικανική οικονομία αντέχει τις επιπτώσεις των δασμών, αλλά η παγκόσμια ανάπτυξη επιβραδύνεται.
Οι υπερχρεωμένες ανεπτυγμένες χώρες κινδυνεύουν από κρίση στα ομόλογα. Η αντικατάσταση του Τζερόμ Πάουελ στην προεδρία της Fed τον Μάιο μπορεί να πυροδοτήσει αναταράξεις αν πολιτικοποιηθεί η Κεντρική Τράπεζα.
7. Το φαινόμενο της τεχνητής νοημοσύνης
Η έκρηξη στις επενδύσεις για υποδομές AI ίσως κρύβει αδυναμίες της πραγματικής οικονομίας. Ακόμα κι αν «σκάσει η φούσκα», η τεχνολογία θα διατηρήσει μακροπρόθεσμη αξία, όπως συνέβη με το διαδίκτυο ή τον ηλεκτρισμό.
Εντείνονται, ωστόσο, οι ανησυχίες για τον αντίκτυπο της AI στην απασχόληση των πτυχιούχων.
8. Ένα ανάμεικτο κλίμα
Ο στόχος περιορισμού της θέρμανσης στους 1,5°C θεωρείται πλέον ανέφικτος, ενώ ο Τραμπ αντιτίθεται στις ανανεώσιμες πηγές.
Παρ’ όλα αυτά, οι εκπομπές φαίνεται να έχουν κορυφωθεί και οι επιχειρήσεις στον παγκόσμιο Νότο επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση, συχνά σιωπηλά για να αποφύγουν πολιτικές αντιδράσεις. Η γεωθερμική ενέργεια αναδύεται ως επόμενη καινοτομία.
9. Πολιτικοποιημένος αθλητισμός
Το Μουντιάλ του 2026, που θα φιλοξενηθεί από ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό, ενδέχεται να σκιαστεί από τις τεταμένες σχέσεις των τριών χωρών.
Ακόμη πιο αμφιλεγόμενοι προβλέπονται οι «Enhanced Games» στο Λας Βέγκας, όπου θα επιτρέπεται η χρήση αναβολικών – με το ερώτημα αν πρόκειται για «απάτη ή απλώς διαφορετική προσέγγιση».
10. Τα νέα φάρμακα απώλειας βάρους
Τα GLP-1 σκευάσματα τύπου Ozempic εξελίσσονται σε φθηνότερα και πιο αποτελεσματικά χάπια. Η μαζική τους χρήση εγείρει ηθικά ζητήματα παρόμοια με εκείνα των αθλητών. Αυτή τη φορά, όμως, δεν αφορά τους Ολυμπιακούς, αλλά εκατομμύρια ανθρώπους στην καθημερινότητα.
Πηγή: The Economist
