Kathimerini.gr
Σταύρος Ιωαννίδης
Εχει περάσει σχεδόν ενάμισης χρόνος από την παρθενική πτήση του τουρκικού μαχητικού 5ης γενιάς, προϊόν εγχώριας σχεδίασης και κατασκευής, και η Αγκυρα επιδίδεται πλέον στην προσέλκυση ξένων πελατών ώστε το φιλόδοξο πρότζεκτ να καταστεί και οικονομικά βιώσιμο. Παράλληλα, η είσοδος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στα χρηματοδοτικά προγράμματα του ReArm Europe, έστω και δια της τεθλασμένης, δηλαδή με πρόσβαση μέσω της εξαγοράς ευρωπαϊκών εταιρειών αμυντικής τεχνολογίας, αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχούς ολοκλήρωσης και μελλοντικής ένταξης σε υπηρεσία του ΚΑΑΝ, κεντρίζοντας, έτσι, το ενδιαφέρον σημαντικών «παικτών» όπως η Ισπανία, η Ινδονησία, η Ουκρανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Αιγυπτιακό ενδιαφέρον
Η τελευταία προσθήκη στο «μωσαϊκό» χωρών που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στο πρόγραμμα ανάπτυξης του τουρκικού εθνικού μαχητικού, είναι σύμφωνα με το Arab Weekly, η Αίγυπτος. Γνωστή για την πολυσυλλεκτικότητα στον αεροπορικό της στόλο, αλλά και γενικότερα την πολυτυπία στις ένοπλες δυνάμεις της, η χώρα της βόρειας Αφρικής φαίνεται να αξιολογεί την τουρκική πρόταση ως τη μόνη ρεαλιστική για να αποκτήσει πρόσβαση σε τεχνολογία μαχητικών 5ης γενιάς, μιας και η αποδέσμευση του αμερικανικού F-35 θεωρείται απίθανη, καθώς θα προκαλούσε, αναμφίβολα, την έντονη αντίδραση και ένα πιθανό «βέτο» του Ισραήλ.
Η αιγυπτιακή αεροπορία αποτελείται από ένα συνονθύλευμα αμερικανικών, ευρωπαϊκών και σοβιετικών αεροσκαφών, τα οποία διατηρούνται σε υπηρεσία με μεγάλη δυσκολία και δυσθεώρητα κόστη. Τα περισσότερα πτητικά μέσα δεν μπορούν να συνεργαστούν μεταξύ τους, δεν διαθέτουν συστήματα διαλειτουργικότητας, ενώ, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι χώρες – προμηθευτές δεν αποδέσμευσαν τον αντίστοιχο οπλισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα αεροσκάφη Rafale, τα οποία αγοράστηκαν χωρίς του αντιαεροπορικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς Meteor και χωρίς στρατηγικά όπλα. Μεταξύ άλλων, η αιγυπτιακή αεροπορία επιχειρεί με αμερικανικά F-16, σοβιετικά MIG-29, Mirage 2000 και Rafale.
Ωστόσο, η Αίγυπτος δεν διαθέτει και δύσκολα θα μπορούσε να αποκτήσει άμεση πρόσβαση σε μαχητικά «στελθ». Οι γεωπολιτικές ισορροπίες και η εξάρτηση από τις ΗΠΑ, δεν θα επέτρεπαν την προμήθεια κινεζικών ή ρωσικών μαχητικών 5ης γενιάς ακόμη και αν αυτά μπορούσαν να εξαχθούν σε διεθνείς πελάτες. Εξίσου δύσκολη φαντάζει και η αποδέσμευση του KF-21 που αναπτύσσει η Νότια Κορέα καθώς πολλά από τα συστήματα και κυρίως οι κινητήρες του αεροσκάφους είναι αμερικανικής προέλευσης. Με όλα τα παραπάνω, και με δεδομένο πως Άγκυρα και Κάιρο επιχειρούν να βρουν κοινό βηματισμό σε μια σειρά από θέματα στο πλαίσιο της επαναπροσέγγισης, η απόφαση για συμμετοχή στο ΚΑΑΝ δεν μοιάζει να ξαφνιάζει κανέναν.
Τι είναι το ΚΑΑΝ
Το εθνικό μαχητικό της Τουρκίας κατασκευάζεται από την ΤΑΙ (Turkish Aerospace Industries) και η ανάπτυξη του επιταχύνθηκε μετά την «αποβολή» της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35. Τον Φεβρουάριο του 2024, το ΚΑΑΝ πραγματοποίησε την πρώτη του δοκιμαστική πτήση, διάρκειας 13 λεπτών, ενώ, λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, το πρωτότυπο αεροσκάφος πέταξε σε μεγαλύτερο ύψος (10.000 πόδια) για 14 λεπτά. Οι πτητικές δοκιμές αναμένεται να συνεχιστούν στις αρχές του 2026 όταν θα εισαχθεί το δεύτερο πρωτότυπο, ενώ, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΤΑΙ, το 2027 θα κατασκευαστεί το τρίτο από τα συνολικά έξι δοκιμαστικά μοντέλα.
Το μαχητικό φιλοδοξεί να έχει χαρακτηριστικά «στελθ», δηλαδή υλικά που προσφέρουν χαμηλή ηλεκτρομαγνητική υπογραφή για να μην εντοπίζεται εύκολα από εχθρικά ραντάρ και εσωτερικές αποθήκες οπλισμού, καθώς και συστήματα 5ης γενιάς, όπως ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης τύπου AESA, σύστημα σύντηξης δεδομένων και δυνατότητα υπερηχητικής πτήσης χωρίς μετάκαυση. Επιπλέον, η ΤΑΙ θέλει να αναπτύξει και τον αυτόνομο «βοηθό» του ΚΑΑΝ, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος το οποίο θα επιχειρεί μαζί με το μαχητικό.
Ωστόσο, ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική βιομηχανία, εξαιτίας των αμερικανικών περιορισμών στις εξαγωγές αμυντικής στρατιωτικής τεχνολογίας, είναι οι κινητήρες. Το πρωτότυπο δοκιμαστικό μοντέλο «δανείζεται» τους F-110-GE-129 των F-16, ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου, η ΤΑΙ θα είναι έτοιμη να παράγει τον δικό της, εγχώριας σχεδίασης και ανάπτυξης, κινητήρα, οι πρώτες δοκιμές του οποίου αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του 2026 και η ενσωμάτωση στο ΚΑΑΝ να ολοκληρωθεί μέχρι το 2032.
