Του Γιώργου Σκαφιδά
Υπάρχουν διαφόρων ειδών διαζύγια: Τα συναινετικά, που διεκπεραιώνονται με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς παράπλευρες επιπτώσεις και αχρείαστα έξοδα – και τα «εμπόλεμα», που προκαλούν τοξικούς μετασεισμούς εν μέσω οξυνόμενων αντεγκλήσεων, υπό το βάρος εξόδων που με τον καιρό αυξάνονται κατακόρυφα.
Τραμπ και Μασκ «χώρισαν» με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, έπειτα από περίπου δέκα μήνες κοινού πολιτικού βίου. Το γεγονός ότι ο ένας είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο και ο άλλος ο ηγέτης της ισχυρότερης χώρας στον κόσμο γεννά, δε, ανησυχίες αναφορικά με τις παράπλευρες απώλειες που μπορεί να προκαλέσει αυτός ο «εμφύλιος» στις ΗΠΑ αλλά και διεθνώς. Ο,τι συμβαίνει άλλωστε την Ουάσιγκτον, την πρωτεύουσα της ισχυρότερης χώρας στον κόσμο, δεν μένει στην Ουάσιγκτον.
Η ρήξη Τραμπ – Μασκ, έτσι όπως εξελίσσεται, μπορεί όντως να αποσταθεροποιήσει σημαντικά την αμερικανική κυβέρνηση
Τραμπ και Μασκ είχαν ενωθεί προεκλογικά το καλοκαίρι του 2024, ενώ είχαμε δηλαδή ήδη μπει στην τελική ευθεία προς τις προεδρικές κάλπες του Νοεμβρίου. Η κοινή τους κυβερνητική πορεία ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2025, με την επίσημη έναρξη της νέας προεδρίας Τραμπ και τη «γέννηση» ενός νέου κυβερνητικού τμήματος περιστολής των ομοσπονδιακών δαπανών (βλ. DOGE,) που υποτίθεται ότι θα απάλλασσε το αμερικανικό δημόσιο από περιττά βάρη ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων υπό την καθοδήγηση του Ελον Μασκ.
Το πολιτικό τους διαζύγιο ανακοινώθηκε επισήμως στις 30 Μαΐου και, αρχικά, έμοιαζε συναινετικό. «Δεν φεύγει πραγματικά… Θα επιστρέφει συχνά… Εκανε φανταστική δουλειά», δήλωνε ο Τραμπ, αναφερόμενος στον Μασκ, την περασμένη Παρασκευή, από το Οβάλ Γραφείο, έχοντας στο πλευρό του τον δισεκατομμυριούχο της Tesla και της SpaceX. Ακόμη και το πιο συναινετικό διαζύγιο, βέβαια, δεν παύει να είναι… διαζύγιο.
Μέσα σε λίγα 24ωρα ωστόσο το κλίμα κατέστη (εμφυλιο)πολεμικό, με τους δύο πρώην συνοδοιπόρους να ανταλλάσσουν βαριές κατηγορίες και χτυπήματα κάτω από τη μέση.
Τραμπ και Μασκ, ή μάλλον το ευρύτερο περιβάλλον Τραμπ από τη μία πλευρά και ο Μασκ από την άλλη, είχαν τις διαφωνίες τους που φάνηκαν κατά τους πρώτους μήνες της χρονιάς που διανύουμε: διαφωνίες που σχετίζονταν με θέματα (τους δασμούς, τις βίζες H-1B, το «μεγάλο και όμορφο» σχέδιο του προς ψήφιση αμερικανικού προϋπολογισμού) αλλά και με πρόσωπα (ενδεικτικά οι Μπέσεντ, Ναβάρο, Ρούμπιο και Μπάνον ήταν κάποιοι από τους «τραμπικούς» που συγκρούστηκαν με τον Μασκ το περασμένο διάστημα, για τους δικούς του λόγους ο καθένας).
Ενα χαρακτηριστικό του Μασκ ήταν ότι μπορεί να είχε διαφωνήσει με διάφορα τους περασμένους μήνες (όχι πολλά είναι η αλήθεια, κι όχι κατά τρόπο ιδιαίτερα έντονο), χωρίς όμως ποτέ να επιτεθεί προσωπικά στον ίδιο τον Τραμπ…
Ο,τι ίσχυε ωστόσο μέχρι πρότινος δεν ισχύει πια.
Μέσα σε μόλις λίγες ώρες, Τραμπ και Μασκ βρέθηκαν να πρωταγωνιστούν σε έναν πόλεμο ανταλλαγής κατηγοριών αλλά και απειλών, μπροστά στον οποίο η κόντρα Τραμπ – Μπάιντεν θυμίζει πια «φιλικό παιχνίδι».
Συνοψίζοντας…
Ο μεν Τραμπ:
- Απείλησε να ακυρώσει όλες τις συμβάσεις που έχει υπογράψει το αμερικανικό δημόσιο με τις εταιρείες του Μασκ (θέτοντας έτσι εν αμφιβόλω, μεταξύ άλλων, το μέλλον της συνεργασίας της SpaceX με τη NASA και την αμερικανική πολεμική αεροπορία αλλά και το αμερικανικό μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας Tesla).
- Χαρακτήρισε τον δισεκατομμυριούχο «τρελό» και δήλωσε «απογοητευμένος» μαζί του.
- Υποστήριξε ότι θα είχε κερδίσει τις εκλογές και χωρίς τη στήριξη του Μασκ.
- Κατηγόρησε τον Μασκ ότι άσκησε κριτική στην τρέχουσα αμερικανική κυβέρνηση προκειμένου να εξυπηρετήσει δικά του προσωπικά συμφέροντα.
Ο δε Μασκ από την άλλη πλευρά:
- Ζήτησε πρόταση μομφής κατά του Τραμπ (τη θέση του οποίου στην προεδρία θα μπορούσε να πάρει ο νυν αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, όπως είπε).
- Παρουσιάστηκε να εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας νέου κόμματος.
- Κατηγόρησε τον Τραμπ ότι είναι «αχάριστος».
- Υποστήριξε ότι χωρίς τη δική του στήριξη ο Τραμπ δεν θα είχε εκλεγεί στην προεδρία.
- Και, «η μεγάλη βόμβα» όπως τη χαρακτήρισε, υποστήριξε ότι το όνομα του Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται στους φακέλους της υπόθεσης Επσταϊν αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να ήταν ένας από τους «πελάτες» στους οποίους ο –κατηγορούμενος για σεξουαλικά εγκλήματα και τράφικινγκ– Τζέφρι Επσταϊν μπορεί να έστελνε εκδιδόμενα κορίτσια, ενδεχομένως ακόμη και ανήλικα…
Επιπτώσεις και απώλειες
Η ρήξη Τραμπ – Μασκ, έτσι όπως εξελίσσεται, μπορεί όντως να αποσταθεροποιήσει σημαντικά την αμερικανική κυβέρνηση. Οι Ρεπουμπλικανοί υπολόγιζαν στην οικονομική στήριξη του Ελον Μασκ ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026 και, αν αυτή η στήριξη τώρα χαθεί πλήρως, θα μιλάμε για σημαντική απώλεια.
Αλλά και σε προσωπικό επίπεδο, το διαζύγιο με τον Μασκ κάνει τώρα τον Τραμπ να φαίνεται «κακός» ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τα πολιτικά του κριτήρια, τις πολιτικές του συνεργασίες και την ικανότητα λήψης αποφάσεων.
Πώς είναι δυνατόν να «αδειάζει» ξαφνικά κατά τέτοιο τρόπο τον Αμερικανό πρόεδρο ένας στενότατος συνεργάτης του; Πώς είναι δυνατόν ο πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος έως και πριν από λίγες εβδομάδες «διαφήμιζε» ο ίδιος προσωπικά τα αυτοκίνητα της Tesla, τώρα να κατηγορεί την προηγούμενη κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν για τις συμβάσεις που έχει υπογράψει το αμερικανικό κράτος με τις εταιρείες του Μασκ;
Το πιο πιθανό είναι ότι το εν λόγω διαζύγιο δεν θα τελειώσει καλά για κανένα από τα εμπλεκόμενα μέρη. Οταν όμως ο πλουσιότερος και ο ισχυρότερος συγκρούονται, οι συνέπειες είναι ευρύτερες.
