Την 8η Μαρτίου, παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου, παρουσίασε τις πληροφορίες που έχει λάβει το γραφείο της, αναφορικά με τις διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες στον χώρο εργασίας. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν, οι πολίτες δείχνουν εμπιστοσύνη στο Γραφείο της Επιτρόπου για να υποβάλουν αυτού του είδους της καταγγελίες. Όπως ανέφερε η κα Λοττίδη, οι διακρίσεις δεν περιορίζονται στο γεγονός ότι οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο ή έχουν μειωμένες προοπτικές ανέλιξης, συγκριτικά με τους άνδρες, επεσήμανε η κα Λοττίδου, αλλά επεκτείνονται στην έμφυλη βία, μέσω της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Για τον λόγο αυτό, τρέχει η εκστρατεία «Σπάσε την σιωπή», με αφορμή τον εορτασμό των 30 χρόνων από την εισαγωγή του θεσμού του Επιτρόπου Διοικήσεως στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Τα ευρήματα
Τα τελευταία 4 χρόνια, το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως έχει δεχθεί μεγάλο αριθμό παραπόνων κι έχει καταλήξει σε συγκεκριμένα στοιχεία μέσα από την διερεύνησή τους. Συγκεκριμένα:
- 34,48% των παραπονουμένων ικανοποιήθηκαν με την παρέμβαση του Γραφείου της Επιτρόπου με την μορφή εισηγήσεων και συστάσεων προς τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, με σκοπό την εξεύρεση λύσης στο εκάστοτε ζήτημα. Οι παρεμβάσεις αποσκοπούσαν, παράλληλα, στην πρόληψη και στην αποτροπή δυσμενών ενεργειών εις βάρος των καταγγελλόντων, μετά την υποβολή του παραπόνου τους, με μέτρα που θα λάμβαναν οι υπηρεσίες.
- 22,58% των παραπόνων τερματίστηκαν λόγω διακοπής της έρευνας, είτε μετά από επιθυμία του παραπονουμένου προσώπου, είτε λόγω αντικρουόμενων ισχυρισμών και ανεπαρκών στοιχείων, είτε λόγω προσφυγής των παραπονουμένων στο δικαστήριο.
- 19,35% ήταν εκτός αρμοδιότητας, είτε επειδή ήταν ανώνυμα, είτε επειδή ήταν γενικά και αόριστα, με αποτέλεσμα να μην μπορούσαν να τεκμηριωθούν επαρκώς τα επιχειρήματα της κάθε πλευράς και να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
- 19,35% εξακολουθεί να βρίσκεται υπό διερεύνηση και αφορούν είτε σεξουαλική παρενόχληση, είτε παρενόχληση εργασία λόγω φύλου.
- 68% των συνολικών παραπόνων αφορούσαν παρενόχληση στην εργασία λόγω φύλου
- 32% των παραπόνων αφορούσαν σεξουαλική παρενόχληση
- 80% των παραπόνων για παρενόχληση στην εργασία ή σεξουαλική παρενόχληση, έχει υποβληθεί από γυναίκες
- 90% των παραπόνων που διερευνήθηκαν αφορούν τον δημόσιο τομέα και μόλις το 10% αφορούσε τον ιδιωτικό τομέα.
Αναφορικά με το τελευταίο στοιχείο, η Μαρία Στυλιανού Λοττίδη εξήγησε ότι η μεγάλη διαφορά στα ποσοστά οφείλεται κυρίως στον φόβο που διακατέχει τα άτομα που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, για το ενδεχόμενο να χάσουν την δουλειά τους ή να τύχουν δυσμενούς αντιμετώπισης, αν προβούν σε καταγγελία. Αντιθέτως, οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια λόγω της μονιμότητας που παρέχει το δημόσιο.
Δείχνουν εμπιστοσύνη
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στην δημοσιότητα, οι πολίτες εμπιστεύονται το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως για να υποβάλουν σχετικό παράπονο. Όπως δείχνουν οι αριθμοί, το 31% των πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα που πραγματοποίησαν η IMR και το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ανέφεραν ότι εμπιστεύονται το Γραφείο της Επιτρόπου. Την ίδια ώρα, η έρευνα κατέδειξε ότι το 38% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι δεν εμπιστεύονται κανέναν για να υποβάλουν σχετική καταγγελία.
Ο Κώδικας Πρακτικής
Μικρό είναι το ποσοστό της Δημόσιας Υπηρεσίας που έχει υιοθετήσει τον Κώδικα Πρακτικής για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παρενόχλησης, παρ’ ότι έχει δημιουργηθεί και υποβληθεί από τον Ιούλιο του 2018. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Επίτροπο Διοικήσεως, μόνο το 40% της Δημόσιας Υπηρεσίας τον έχει υιοθετήσει, με αποτέλεσμα να μην έχουν συσταθεί οι αρμόδιες Επιτροπές Ισότητας που προβλέπονται από τον εν λόγω Κώδικα. Ως εκ τούτου, σημείωσε, δεν γίνεται ικανοποιητικός χειρισμός των καταγγελιών τους από την αρμόδια αρχή.
Οι εισηγήσεις
Στην βάση των πιο πάνω ευρημάτων, υποβλήθηκαν από το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως σχετικές εισηγήσεις, με στόχο την απάμβλυνση του προβλήματος.
- Άμεση υιοθέτηση από κάθε δημόσια αρχή, οργανισμό και νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, του Κώδικα Πρακτικής για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Παρενόχλησης και της Σεξουαλικής Παρενόχλησης στην δημόσια υπηρεσία.
- Άμεση σύσταση Επιτροπών Ισότητας / Λειτουργών Ισότητας. Στις Επιτροπές Ισότητας θα συμμετέχουν εργαζόμενοι και των δύο φύλων με τον/την ένα/μια από τα μέλη να είναι ιεραρχικά ανώτερος/η. Θα έχουν την αρμοδιότητα για την υποβολή εισηγήσεων στην δημόσια αρχή, την ενημέρωση των εργαζομένων, την διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και την παρακολούθηση της εφαρμογής του Κώδικα.
- Ο κάθε εργοδότης θα πρέπει να λαμβάνει μέτρα για πρόληψη, αντιμετώπιση, παύση, μη επανάληψη και άρση των συνεπειών κάθε παρενόχλησης και σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας.
- Τροποποίηση του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου/Κανονισμών, ώστε η σεξουαλική παρενόχληση να αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστό πειθαρχικό αδίκημα, επισύροντας μεγαλύτερη ποινή.
- Αναθεώρηση υφιστάμενης νομοθεσίας, για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης, η οποία μπορεί να σημειωθεί και από τρίτα άτομα προς την επιχείρηση.
- Άμεση προώθηση του νομοσχεδίου για ποινικοποίηση της παρενόχλησης και της παρενοχλητικής παρακολούθησης.
- Ενεργότερη εμπλοκή των συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων.
- Η συνεχής εκπαίδευση και επιμόρφωση των εργαζομένων και των εργοδοτών.
