Του Απόστολου Τομαρά
Η απόφαση της Επιτροπής Ασφάλειας (PRAC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) την περασμένη Πέμπτη μπορεί να έριξε αυλαία στο ζήτημα που είχε προκύψει με το εμβόλιο της AstraZeneca, ωστόσο, οι επιπτώσεις από τον θόρυβο που προκλήθηκε, θα εμφανισθούν το επόμενο διάστημα.
Τα ζητήματα ασφάλειας τα οποία είχαν αναδυθεί από τις αναφορές για περίπου 40 περιστατικά θρομβώσεων, τα οποία αποδίδονταν στο εμβόλιο της Οξφόρδης, παρουσιάζονται ως ένα κομμάτι της υπόγειας διαμάχης που έχει ως λάφυρο τα 500 εκατ. των δόσεων εμβολίου για τις ανάγκες των κρατών μελών της Ε.Ε. Ωστόσο, όπως λέγεται στο παρασκήνιο, ο αγώνας δρόμου για το ποια φαρμακευτική εταιρεία θα καταφέρει να εξασφαλίσει τα παχυλότερα ευρωπαϊκά συμβόλαια, είχε ξεκινήσει από τον περασμένο Αύγουστο, χρονική περίοδο κατά την οποία δόθηκε η εκκίνηση των προκαταρκτικών διαβουλεύσεων με τις υποψήφιες εταιρείες. Η εξέλιξη των πραγμάτων με το εμβόλιο της Οξφόρδης ήλθε να ενισχύσει τις υποψίες για το παρασκήνιο και τα παιχνίδια που φαίνεται να παίχθηκαν πίσω από τα φώτα, που εκτός από το μέγεθος των συμβολαίων, κατά κάποιες απόψεις, αποδίδεται και στην έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε.
Παρά τις αποφάσεις των κρατών να συνεχίσουν το πρόγραμμα εμβολιασμών με AstraZeneca, η πραγματική διάσταση των παρενεργειών από τη μερική αναστολή θα αποκαλυφθεί από την αντίδραση των πολιτών. Στην Κύπρο η επόμενη εβδομάδα χαρακτηρίζεται ως πρόβα τζενεράλε για την αξιοπιστία του εμβολίου της Οξφόρδης, η οποία τώρα δεν θα αξιολογηθεί σε θεωρητικό επίπεδο από τους πολίτες, αλλά στην πράξη. Η προσοχή των αρμόδιων υπηρεσιών που διαχειρίζονται το πρόγραμμα εμβολιασμού, είναι στραμμένη στον εκ νέου προγραμματισμό των 7.500 εμβολιασμών με AstraZeneca, που πάγωσαν προσωρινά την προηγούμενη εβδομάδα, ώστε να παρατηρήσουν αν θα εμφανιστούν και σε ποιο βαθμό προβλήματα στους υποψήφιους λήπτες. Ανησυχία που δεν έκρυψε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κυριάκος Κούσιος μετά τον συμβολικό on camera εμβολιασμό του, με το AstraZeneca.
Κερδισμένοι
Τα ζητήματα αξιοπιστίας που έχουν προκληθεί για το εμβόλιο της AstraZeneca εμφανίσθηκαν ευθύς αμέσως μετά την έγκριση του εμβολίου από τον ΕΜΑ και τον πόλεμο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις ποσότητες που θα έπρεπε να παραδώσει η κατασκευάστρια εταιρεία στον κεντρικό φορέα διαχείρισης των παραγγελιών της Ε.Ε. Η εξέλιξη αυτή ενίσχυσε τις χώρες εκείνες που παρασκηνιακά πόνταραν περισσότερο στο εμβόλιο της Pfizer. Από το παρασκήνιο που είναι εις γνώση της «Κ» από ευρωπαϊκές πηγές που έζησαν από κοντά τη ροή των εξελίξεων, προκύπτει πως από τις πρώτες στιγμές η Γερμανία σε επιστημονικό επίπεδο έθετε επιτακτικά, ζήτημα για το ύψος των παραγγελιών προς την αγγλική AstraZeneca, πιέζοντας ταυτόχρονα για αύξηση των ποσοτήτων που θα παρελάμβανε η Ε.Ε. από τη γερμανικών συμφερόντων Pfizer. Ως επόμενος καθοριστικός σταθμός των πιέσεων και του ιδιότυπου Μπρα ντε φερ, παρουσιάζεται η δημόσια διαμάχη Κομισιόν με AstraZeneca, αρχές Ιανουαρίου που είχε ως αποτέλεσμα η ζυγαριά των παραγγελιών να γύρει προς την πλευρά της Pfizer. Κάτι που φαίνεται από την αναθεώρηση των παραγγελιών της Κομισιόν προς την εταιρεία. Στο πρώτο συμβόλαιο των 200 εκατ. δόσεων (αναλογία Κύπρου 391.637 δόσεις) ήλθε να προστεθεί η παραγγελία άλλων δύο μεγάλων παρτίδων από την ίδια εταιρεία. Η πρώτη 100 εκατ. δόσεις με τη μορφή δικαιώματος του πρώτου συμβολαίου (αναλογία Κύπρου 195.835 δόσεις) και η δεύτερη ως νέο συμβόλαιο 200 εκατ. δόσεις (αναλογία Κύπρου 370.000 δόσεις). Το μέγεθος της νέας κατάστασης πραγμάτων, αναφορικά με τους αρχικούς προγραμματισμούς προμήθειας εμβολίων είναι ευδιάκριτο από μια απλή παρατήρηση των αριθμών. Μόνο για την Κύπρο, ο αρχικός προγραμματισμός του περασμένου Δεκεμβρίου προνοούσε 391.637 δόσεις του εμβολίου της Pfizer. Από τις προσθήκες που έγιναν στη συνέχεια, η Κύπρος συνολικά αναμένεται να λάβει 957.760 δόσεις από την Pfizer.
Η «χαμένη»
Και αν στην περίπτωση των παραδοτέων ποσοτήτων της AstraZeneca τα προβλήματα ήταν υπαρκτά, τα όσα ακολούθησαν και είχαν στο επίκεντρο το εμβόλιο της Οξφόρδης δημιουργούν εύλογες υποψίες. Αυτές αφορούν στους λόγους που οδήγησαν 20 κράτη μέλη της Ε.Ε., ανάμεσά τους και την Κύπρο, να αναστείλουν μέχρι νεωτέρας τους εμβολιασμούς με AstraZeneca, στηριζόμενα στις αναφορές που είχαν σχέση με την ασφάλεια του εμβολίου. Ωστόσο όπως προκύπτει από στοιχεία που έδωσε η διευθύντρια των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών Έλενα Παναγιωτοπούλου, παρόμοιες αναφορές υπάρχουν στην Κύπρο και για τα άλλα δυο εμβόλια που χρησιμοποιούνται. Συνολικά στην Κύπρο έχουν χορηγηθεί:
- 127.783 δόσεις εμβολίων.
- 82.623 της Pfizer.
- 40.771 της Astrazeneca.
- 4.389 της Moderna.
Από τους συνολικούς εμβολιασμούς υπάρχουν 107 αναφορές, εικαζόμενων ανεπιθύμητων ενεργειών που πιθανών να σχετίζονται με τον εμβολιασμό. Από αυτές:
- 66 αφορούσαν το εμβόλιο Pfizer
- 40 τη AstraZeneca
- 1 της Moderna.
Όπως παρατηρήθηκε και εκτός Κύπρου, και αυτό είναι που δημιουργεί τις εύλογες υποψίες, είναι πως οι αναφορές για εικαζόμενες παρενέργειες του εμβολίου της Pfizer μετά από την πρώτη αναφορά στη Νορβηγία, ουδέποτε προσέλαβαν τις διαστάσεις των αναφορών για το εμβόλιο της AstraZeneca. Μέσα στο κλίμα που έχει δημιουργηθεί, η Pfizer παρουσιάζεται η εταιρεία που μπορεί να καλύψει τις ευρωπαϊκές ανάγκες σε εμβόλια. Κάτι που ενισχύεται και από το πρόγραμμα παραδόσεων το επόμενο διάστημα. Ο μήνας Μάρτιος παρουσιάζεται ως προβληματικός για τις παραδόσεις εμβολίων AstraZeneca, τη στιγμή που η Pfizer έχει σταθερό πρόγραμμα παραδόσεων 10 χιλιάδες δόσεις την εβδομάδα.
Πάνω από τη Λεμεσό το Lockdown
Ο άλλος μεγάλος πονοκέφαλος, περισσότερο για την κυβέρνηση, είναι η Λεμεσός και η άσχημη επιδημιολογική εικόνα που συνεχίζει να παρουσιάζει η πόλη. Τα επιδημιολογικά δεδομένα της Εθνικής αναφοράς για τον COVID-19, ενισχύουν τα σενάρια επιστροφής του ολικού Lockdown. Με βάση τους επιδημιολογικούς δείκτες από τους 10 θανάτους που καταγράφηκαν την περίοδο 1-18 Μαρτίου, με τελική αιτία θανάτου την COVID19, το 90% είχε ως μόνιμη διαμονή την Επαρχία Λεμεσού. Δεδομένα που εάν δεν αλλάξουν, ενισχύουν το σενάριο λήψης τοπικών μέτρων στη Λεμεσό, με πρώτο τους περιορισμούς μετακίνησης των Λεμεσιανών εκτός των γεωγραφικών ορίων της επαρχίας. Όλες οι πληροφορίες που διαρρέουν, θέλουν το κυβερνητικό επιτελείο να είναι έτοιμο να λάβει σκληρά μέτρα ακόμα και μέσα στην περίοδο του Πάσχα, εάν δεν υποχωρήσουν οι επιδημιολογικοί δείκτες.
