Της Ελισάβετ Γεωργίου
Η υπόθεση του Shimon Mistriel Aykout, που έχει εισέλθει μετά από ένα και πλέον χρόνο, στο στάδιο της ποινής μετά την παραδοχή 40 κατηγοριών, αποκαλύπτει μέσα από τα παραδεκτά γεγονότα το μέγεθος μιας εκτεταμένης και πολυετούς δραστηριότητας σφετερισμού ελληνοκυπριακής γης στα κατεχόμενα. Oι αριθμοί που αποκαλύφθηκαν ζαλίζουν αφού ο σφετερισμός αφορά 400.000 τ.μ. ελληνοκυπριακών περιουσιών αξίας €38,8 εκ. Ωστόσο η δικηγόρος του υποστήριξε στο δικαστήριο πως ο πελάτης της, περίπου... αμάρτησε για το παιδί του αφού όσα έκανε από αγάπη για τον γιό του.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο εκπρόσωπος της κατηγορούσας Αρχής, Ανώτερος δικηγόρος της Δημοκρατίας, Ανδρέας Αριστείδης, ο 75χρονος κατηγορούμενος, κάτοχος ισραηλινής, πορτογαλικής και τουρκικής υπηκοότητας, δραστηριοποιήθηκε από το 2014 έως το 2024 μέσω του αποκαλούμενου ομίλου Afik, ο οποίος λειτουργούσε με κατ’ επίφαση νομικές οντότητες «εγγεγραμμένες» στις αρχές του ψευδοκράτους. Κατά το διάστημα αυτό, προχώρησε σε ανέγερση και πώληση ακινήτων σε γη εκτοπισμένων Ελληνοκυπρίων, χωρίς καμία συγκατάθεση των νομίμων ιδιοκτητών.
Η εικόνα που προκύπτει είναι ενδεικτική της έκτασης του φαινομένου: έξι μεγάλες αναπτύξεις, απλωμένες σε διάφορες κατεχόμενες περιοχές, με συνολική επιφάνεια σχεδόν 400.000 τετραγωνικών μέτρων και εκτιμώμενη αξία 38,8 εκατομμυρίων ευρώ.
Οι έξι αναπτύξεις που «χαρτογραφούν» τον σφετερισμό
Η πρώτη αφορά το Ceasar Cliff στον Άγιο Αμβρόσιο Κερύνειας, όπου ανεγέρθηκε τουριστικό συγκρότημα σε έντεκα τεμάχια γης εκτοπισμένων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Τμήματος Κτηματολογίου (Μάρτιος 2025), η αξία της γης ανέρχεται σε περίπου €5,5 εκατομμύρια, με συνολική έκταση 49.396 τ.μ.
Η μεγαλύτερη σε αξία ανάπτυξη είναι το Ceasar Resort στο Τρίκωμο Αμμοχώστου, σε δεκάδες τεμάχια πολλών συνιδιοκτητών. Η συνολική έκταση υπολογίζεται σε 156.550 τ.μ. και η αξία σε περίπου €14,3 εκατομμύρια.
Ακολουθεί το Ceasar Beach στο χωριό Γαστριά, σε έξι τεμάχια γης συνολικής έκτασης 93.879 τ.μ. με αξία που φτάνει τα €9,85 εκατομμύρια, και το Ceasar Blue στην ίδια περιοχή, σε οκτώ τεμάχια και έκταση 60.500 τ.μ., αξίας περίπου €5,39 εκατομμυρίων.
Στην Ακανθού, οι αναπτύξεις Ceasar Breeze και Ceasar Bay καλύπτουν μικρότερη αλλά ενδεικτική έκταση της πρακτικής: 20.562 τ.μ. και 14.082 τ.μ. αντίστοιχα, με αξία €2,23 εκατ. και €1,58 εκατ..
Συνολικά, τα παραδεκτά αποτυπώνουν σφετερισμό 394.969 τ.μ. γης με οικονομικό αποτύπωμα €38.855.000.
Η εικόνα πίσω από τους αριθμούς
Όλες οι αναπτύξεις αφορούν ελληνοκυπριακή γη που περιήλθε υπό κατοχή μετά το 1974, χωρίς να έχει δοθεί οποιαδήποτε άδεια ή συναίνεση από τους ιδιοκτήτες. Ο Αϊκούτ εμφανιζόταν ως διευθυντής και μέτοχος εταιρικών σχημάτων, τα οποία διαχειρίζονταν τις αναπτύξεις και πωλούσαν τις οικιστικές μονάδες σε αγοραστές από το εξωτερικό.
Το οικονομικό μέγεθος, όπως αποτυπώνεται στα παραδεκτά, υπογραμμίζει ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένη πράξη, αλλά για συστηματική δραστηριότητα, οργανωμένη γύρω από έναν επιχειρηματικό όμιλο που αξιοποιούσε περιουσίες εκτοπισμένων Ελληνοκυπρίων για εμπορική εκμετάλλευση.
«Δεν ήταν ο εγκέφαλος»
Με την δικηγόρο του, κατηγορούμενου Μαρία Νεοφύτου ωστόσο, να υποστηρίζει μεταξύ άλλων στην αγόρευση της πως ότι έκανε, το έκανε από αγάπη για τον γιό του.
Συγκεκριμένα: «Το λάθος του ήταν η βοήθεια που έδωσε στον γιο του. Επειδή ο ίδιος είχε τουρκοκυπριακή ταυτότητα, μπορούσε να γράψει την εταιρεία στο όνομά του, αλλά την διαχειριζόταν ο γιος του. Ο ίδιος ήταν διευθυντής στα χαρτιά, μετοχές στο όνομά του για λογαριασμό του γιου του. Ο γιος του τον ανέμειξε ως μέτοχο και, όντας πατέρας, αποδέχθηκε να εμφανίζεται ως διευθυντής και μέτοχος του έργου για το οποίο κατηγορείται. Δεν ήταν ο εγκέφαλος, ούτε είχε την ιδέα, αλλά ούτε την εκτελούσε».
Το χρονικό της υπόθεσης
Στις 6 Ιουνίου 2024, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εξέδωσε ένταλμα σύλληψης εναντίον του Αϊκούτ. Την επόμενη ημέρα, 7 Ιουνίου 2024, ο 74χρονος εντοπίστηκε και συνελήφθη στο οδόφραγμα της Δερύνειας κατά τον έλεγχο του οχήματός του.
Η παραδοχή των κατηγοριών ανοίγει πλέον τον δρόμο για την τελική απόφαση επί της ποινής, η οποία αναμένεται στις 24 Οκτωβρίου. Η υπόθεση θεωρείται ορόσημο, τόσο για το μέγεθος του σφετερισμού όσο και για το νομικό της βάρος σε υποθέσεις που σχετίζονται με εκμετάλλευση ελληνοκυπριακής γης υπό κατοχή.
