Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η πανδημική κρίση αναμένεται να επηρεάσει τις τράπεζες, φέρνοντας ένα νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων. Όταν γραφόταν η παραπάνω πρόταση το καλοκαίρι φαινόταν ως μία κακή φήμη, ωστόσο η διάρκεια που έχει λάβει αυτή η πανδημία έχει προεξοφλήσει μια δύσκολη περίοδο στις τράπεζες με νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων. Ενώ κατά τα προηγούμενα οικονομικά αποτελέσματά τους δεν μιλούσαν ανοιχτά γι’ αυτό τον κίνδυνο, πλέον οι δύο μεγάλες τράπεζες της Κύπρου διαλαλούν πως προετοιμάζονται καταλλήλως. Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική Τράπεζα –και ορθώς- μιλούν για προετοιμασία με μέτρα τα οποία είναι διαθέσιμα για απορρόφηση πιθανών μελλοντικών ζημιών που ενδέχεται να προκύψουν από την κρίση, ενώ κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στα δάνεια τα οποία έχουν αιτηθεί οι δανειολήπτες τους για να μπουν σε μορατόριουμ δόσεων, στη γνωστή παύση καταβολής της δόσης τους στις τράπεζες.
Πόσες προβλέψεις έχουν πάρει όμως οι δύο τράπεζες ώστε να «θωρακιστούν» όσο περισσότερο γίνεται για το νέο κύμα ΜΕΔ; Βάσει των υπολογισμών της «Κ» που προκύπτουν από τα οικονομικά αποτελέσματα της κάθε τράπεζας, έχουν λάβει σε εννέα μήνες συνολικά 207,7 εκατομμύρια ευρώ προβλέψεων, δηλαδή κερδών που «έκαψαν» στα τρία προηγούμενα τρίμηνα. Αναλυτικότερα, τις περισσότερες προβλέψεις έχει λάβει η Τράπεζα Κύπρου, με τις προβλέψεις για δάνεια στο 9μηνο να φτάνουν τα 118 εκατ. ευρώ. «Άλλες προβλέψεις» έχει λάβει στα 40 εκατ. ευρώ, κάνοντας ένα σύνολο προβλέψεων στα 158 εκατ. ευρώ. Η Ελληνική Τράπεζα, από την άλλη, έχει λάβει προβλέψεις 49,7 εκατ. ευρώ. Οι προβλέψεις της για δάνεια είναι στα 48, 9 εκατ. ευρώ, ενώ «άλλες προβλέψεις» στα 0,8 εκατ. ευρώ.
Ειδικά στην περίπτωση της Ελληνικής, κατά τα αποτελέσματα της Τρίτης, διαφάνηκε πως δεν έλαβε αρκετές προβλέψεις στο τρίτο τρίμηνο και οι περισσότερες λήφθηκαν κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020.Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ήταν ξεκάθαρη κατά την δημοσιοποίηση της έκθεσής της για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα την προηγούμενη εβδομάδα. Προειδοποίησε από τη μία τις ευρωπαϊκές τράπεζες πως δεν πρόκειται να ανακάμψει η κερδοφορία τους πριν από το 2022, ενώ από την άλλη τις κάλεσε να προβλέψουν μεγαλύτερα κεφάλαια για την κάλυψη της ζημιάς από το νέο κύμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα προκύψει. Υπενθυμίζεται πως ο εποπτικός έλεγχος για όλες τις τράπεζες έχει χαλαρώσει και η κάθε τράπεζα πράττει όπως η ίδια θεωρεί καλύτερα. Οι τράπεζες της Κύπρου έχουν άτυπα δεσμευθεί πως θα συνεχίσουν περίπτωση ανά περίπτωση (case by case) μορατόριουμ σε δανειολήπτες που πραγματικά θα έχουν ανάγκη.
Πόσα δάνεια σε μορατόριουμ
Η Τράπεζα Κύπρου, βάσει της αναλυτικής ενημέρωσης από τα οικονομικά αποτελέσματα της περασμένης Παρασκευής, είχε εγκρίνει την αναστολή της καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων (μορατόριουμ) για την περίοδο μέχρι το τέλος του έτους, για πάνω από 25.000 δανειολήπτες και αφορούσαν δάνεια ύψους περίπου 5,9 δισ. ευρώ. Αναλυτικά τα δάνεια ιδιωτών ανέρχονται στα 2,1 δισ. ευρώ, ενώ τα δάνεια σε επιχειρήσεις στα 3,8 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 65% του συνόλου των δανείων (εξαιρουμένων των χαρτοφυλακίων της Διεύθυνσης Αναδιάρθρωσης Δανείων και Διαχείρισης Χρεών, της Διεύθυνσης Διαχείρισης Ακινήτων και των εκθέσεων σε μη κύριες δραστηριότητες του εξωτερικού) της Τρ. Κύπρου. Η Τράπεζα εξακολουθεί να παρακολουθεί την πιστοληπτική ικανότητα των πελατών, που είναι υπό το καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων, ενώ το Μάϊο 2020 ξεκίνησε εκστρατεία αξιολόγησης για καθαρά δάνεια ύψους 5,2 δισ. ευρώ.
Περίπου το 80% έχει ήδη αξιολογηθεί χωρίς σημαντική μεταβολή στην κατηγορία «πιθανότητα αθέτησης πληρωμής». Παρόλα αυτά, όπως τονίζει η Τρ. Κύπρου, λόγω του αυξημένου αριθμού των νέων περιστατικών Covid τις τελευταίες εβδομάδες και των τοπικών περιοριστικών μέτρων που έχουν εφαρμοστεί για περιορισμό της εξάπλωσης του ιού, η στενή παρακολούθηση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου υπό αναστολή καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων συνεχίζεται. Επιπλέον, δανειολήπτες που αντιπροσωπεύουν το 31% των δανείων σε ιδιώτες υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων, είχαν καταβάλει τουλάχιστον μία δόση έως τις 31 Οκτωβρίου 2020. «Οι πληρωμές δόσεων κατά το έτος 2020 λογίζονται ως προπληρωμές έναντι των δόσεων για το έτος 2021», καταλήγει. Όσον αφορά στα τα της Ελληνικής Τράπεζας, αναφέρεται και από πλευράς της πως στο πλαίσιο της κρίσης του κορωνοϊού εφαρμόστηκε μορατόριουμ σε όλα τα επιλέξιμα άτομα ή νομικές οντότητες σε διάφορους τομείς (αναστολή δόσεων κεφαλαίου και τόκων για περίοδο εννιά μηνών).
Το ποσό των μεικτών χορηγήσεων σε πελάτες που υπόκεινται σε μορατόριουμ για την αποπληρωμή δανείων ανήλθε στα τέλη Σεπτεμβρίου σε 2,8 δισ. ευρώ, ίδιο ποσό με το ποσό που είχε ζητηθεί να ανασταλεί και στο εξάμηνο του 2020 (εξαμηνία 2020: €2,8 δισ.). «Ευπάθειες της κυπριακής οικονομίας λόγω της προηγούμενης κρίσης όπως τα υψηλά επίπεδα δημόσιου και ιδιωτικού χρέους και το υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, καθιστούν την οικονομία λιγότερο ανθεκτική σε νέα κρίση. Ως αποτέλεσμα, επιπρόσθετες δημοσιονομικές πιέσεις που ενδεχομένως να προκύψουν από την τρέχουσα κρίση, μια πιθανή αύξηση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ιδιαίτερα μετά τη λήξη του μορατόριουμ της αναβολής των δόσεων), καθώς και καθυστερήσεις στη διαδικασία των εκποιήσεων επίσης, αποτελούν κινδύνους για τις προοπτικές», σχολιάζει η Τράπεζα.
Αυξημένη ζήτηση για δανεισμό
Ο νέος δανεισμός που δόθηκε από την Τράπεζα Κύπρου κατά το εννιάμηνο 2020 ανήλθε σε €977 εκατ., σε σύγκριση με €1,602 εκατ. το εννιάμηνο 2019 (μειωμένος κατά 39% σε ετήσια βάση) και επηρεάστηκε από την πανδημία. Ο νέος δανεισμός που δόθηκε στην Κύπρο κατά το γ’ τρίμηνο 2020 ανήλθε σε €288 εκατ., σε σύγκριση με €238 εκατ. το β’ τρίμηνο 2020 (αυξημένος κατά 21% σε τριμηνιαία βάση) και σε €491 εκατ. το γ’ τρίμηνο 2019 (μειωμένος κατά 41% σε ετήσια βάση). Η τριμηνιαία αύξηση αντικατοπτρίζει την αυξημένη ζήτηση για νέο δανεισμό, κυρίως για στεγαστικά δάνεια, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων.
Το σύνολο των νέων χορηγήσεων που εγκρίθηκαν κατά τη εννιαμηνία του 2020 στην Ελληνική Τράπεζα ανήλθε σε €712,3 εκατ. (2019: €812,3 εκατ.). Η Τράπεζα συνέχισε την παροχή χορηγήσεων προς φερέγγυες επιχειρήσεις και νοικοκυριά, εξετάζοντας παράλληλα και άλλες ευκαιρίες ανάπτυξης. Οι μεικτές χορηγήσεις σε πελάτες στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 ανήλθαν σε €6.748 εκατ., μειωμένες κατά 7% σε σύγκριση με €7.244 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2019. Το χαρτοφυλάκιο των εξυπηρετούμενων χορηγήσεων αυξήθηκε κατά 3%, ενώ το χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων μειώθηκε κατά 27% σε σύγκριση με τις 31 Δεκεμβρίου 2019.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
