Πολύ πριν ο Ντόναλντ Τραμπ εισέλθει στην πολιτική, η Apple και οι συνεργάτες της είχαν ήδη κατασκευάσει τεράστια εργοστάσια στην Κίνα για τη συναρμολόγηση των iPhone. Οταν ο Τραμπ έβαλε υποψηφιότητα για πρώτη φορά, υποσχέθηκε ότι θα αναγκάσει την εταιρεία να μεταφέρει την παραγωγή της στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σχεδόν δέκα χρόνια μετά, ελάχιστα έχουν αλλάξει. Αντί να επαναπατρίσει τις γραμμές παραγωγής, η Apple μετέφερε μέρος της δραστηριότητάς της από την Κίνα σε χώρες όπως η Ινδία, το Βιετνάμ και η Ταϊλάνδη. Παρ’ όλα αυτά, περίπου το 80% των iPhone εξακολουθεί να κατασκευάζεται στην Κίνα, ενώ η παραγωγή στις ΗΠΑ παραμένει σε αμελητέα επίπεδα.
Παρά την πολιτική πίεση, η εξάρτηση της Apple από την Κίνα είναι τόσο ισχυρή που δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτήν. Οποιαδήποτε απόπειρα της κυβέρνησης Τραμπ να αλλάξει αυτή τη δυναμική θα μπορούσε να πλήξει σοβαρά τον τεχνολογικό κολοσσό. Και μια ουσιαστική μεταφορά παραγωγής στις ΗΠΑ –αν αυτή είναι εφικτή– θα απαιτούσε τιτάνια προσπάθεια τόσο από την Apple όσο και από την κυβέρνηση.
Οταν ο Τραμπ ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα δασμούς 145% σε κινεζικές εξαγωγές, η Apple είδε τη χρηματιστηριακή της αξία να μειώνεται κατά 770 δισ. δολάρια μέσα σε τέσσερις ημέρες. Επανέκτησε μέρος των απωλειών μόλις η κυβέρνηση ανακοίνωσε προσωρινή εξαίρεση για τις εταιρείες τεχνολογίας.
Η επένδυση στις ΗΠΑ και ο κίνδυνος να χαθούν 2 δισ.
Οι αναλυτές αναμένουν ότι η Apple θα ανακοινώσει αύξηση πωλήσεων κατά 4% για το τελευταίο τρίμηνο, εν μέρει λόγω της βιασύνης των καταναλωτών να αγοράσουν iPhone πριν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί.
Αν και δεν έχουν υπάρξει επίσημες ανακοινώσεις από την Apple, φημολογείται ότι η εταιρεία σκοπεύει να επενδύσει 500 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ την επόμενη τετραετία, ξεκινώντας από το 2026 με παραγωγή servers τεχνητής νοημοσύνης στο Χιούστον.
Ο Ντέιβιντ Γιόφι, καθηγητής στο Harvard Business School, τόνισε ότι η Apple δικαίως δέχεται κριτική, αφού είναι η εταιρεία με τη μεγαλύτερη έκθεση σε περίπτωση ρήξης ΗΠΑ–Κίνας.
Ο Τζιν Μάνστερ της Deepwater Asset Management εκτιμά πως αν διακοπούν πλήρως οι σχέσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου, η αξία της Apple θα μπορούσε να μειωθεί στο μισό — από 3,2 τρισ. σε 1,6 τρισ. δολάρια, καθώς περίπου το ένα τρίτο των πωλήσεών της εξαρτάται από προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα. Αν προστεθεί σε αυτά και η απώλεια της κινεζικής αγοράς, η αποτίμηση θα μπορούσε να πέσει στα 1,2 τρισ., όπως συνέβη και με τη Samsung έπειτα από την κρίση στις σχέσεις Κίνας-Νότιας Κορέας. Ηδη, το Πεκίνο αποθαρρύνει τους κυβερνητικούς υπαλλήλους να αγοράσουν iPhone. Αυτή η πτώση θα είχε σοβαρές επιπτώσεις και στις αγορές, καθώς η Apple αντιπροσωπεύει περίπου το 6% του δείκτη S&P 500.
Βαθιές ρίζες, δύσκολος αποχωρισμός
Οι σχέσεις της Apple με την Κίνα έχουν μακρά ιστορία. Πριν από δεκαετίες, η εταιρεία συνεργάστηκε με τις κινεζικές αρχές για να δημιουργήσει μονάδες παραγωγής στη χώρα, χωρίς να χρειαστεί κοινοπραξία με τοπική εταιρεία — κάτι που απαιτούνταν για πολλές άλλες αμερικανικές επιχειρήσεις. Στη συνέχεια, η Apple κατάφερε να τελειοποιήσει τη χαμηλού κόστους συναρμολόγηση συσκευών στην Κίνα, ενώ ταυτόχρονα αξιοποίησε τη συνεχώς αυξανόμενη μεσαία τάξη της χώρας ως βασική καταναλωτική αγορά. Αυτός ο συνδυασμός της χάρισε πάνω από το 80% των παγκόσμιων κερδών στην αγορά των smartphone και της αποφέρει ετήσια έσοδα ύψους 67 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο από την Κίνα.
Με την πάροδο του χρόνου, οι δεσμοί της Apple με την Κίνα ενισχύθηκαν ακόμη περισσότερο. Σήμερα, όχι μόνο η πλειονότητα των iPhone κατασκευάζεται στην Κίνα, αλλά και οι Κινέζοι προμηθευτές της συναρμολογούν εξαρτήματα για συσκευές που παράγονται στην Ινδία, ενώ κατασκευάζουν και εξαρτήματα και AirPods στο Βιετνάμ.
Για την κυβέρνηση Τραμπ, αυτή η εξάρτηση αποτελεί πρόβλημα αλλά και πιθανή ευκαιρία: η Apple έχει τη δύναμη για να επαναφέρει την παραγωγή ηλεκτρονικών στις ΗΠΑ. Είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής smartphone και έχει τον απόλυτο έλεγχο της εφοδιαστικής της αλυσίδας. Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ δήλωσε τον Απρίλιο ότι «ο στρατός των εκατομμυρίων ανθρώπων που βιδώνει μικρές βίδες για να φτιαχτούν τα iPhone» πρέπει να έρθει στην Αμερική.
Ομως αυτή η πίεση μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Οι νέοι δασμοί μπορεί να οδηγήσουν την Apple είτε σε αύξηση των τιμών είτε στην αποδοχή χαμηλότερων περιθωρίων κέρδους. Σε κάθε περίπτωση, οι συσκευές της ενδέχεται να μην είναι πλέον ανταγωνιστικές σε σχέση με αυτές της Samsung, οι οποίες παράγονται στο Βιετνάμ και δεν επηρεάζονται από τους δασμούς.
Το κεφάλαιο «παραγωγή στις ΗΠΑ»
Η Apple αντιστέκεται στην ιδέα της μεταφοράς της παραγωγής της στις ΗΠΑ επειδή, σύμφωνα με άτομα με γνώση της κατάστασης, οι υπεύθυνοι της εταιρείας θεωρούν την κίνηση πρακτικά αδύνατη. Στο παρελθόν, είχαν δυσκολευτεί να βρουν προμηθευτές για απλά εξαρτήματα όπως βίδες, αλλά και εξειδικευμένους εργαζόμενους για μονάδα παραγωγής υπολογιστών Mac στο Τέξας.
Στην Κίνα, η Apple συντονίζει εργοστάσια με 200.000 εργαζομένους. Οι περισσότεροι από αυτούς διαμένουν σε κοιτώνες κοντά στις εγκαταστάσεις όπου κατασκευάζονται τα iPhone, με τις γραμμές συναρμολόγησης να εκτείνονται σε μήκος μεγαλύτερο από ένα γήπεδο ποδοσφαίρου.
Το να βρεθεί τόσο μεγάλος αριθμός εργαζομένων και έμπειρων μηχανικών θα ήταν αδύνατο στις περισσότερες αμερικανικές πόλεις, σύμφωνα με τον Γουέιν Λαμ, αναλυτή της εταιρείας ερευνών αγοράς TechInsights. Οπως εξηγεί, η Apple θα έπρεπε να αναπτύξει πολύ πιο αυτοματοποιημένες διαδικασίες με τη βοήθεια ρομποτικής τεχνολογίας για να αντισταθμίσει τον μικρότερο αριθμό διαθέσιμου εργατικού δυναμικού στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο κ. Λαμ εκτιμά ότι αν η Apple μετέφερε την παραγωγή της στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα έπρεπε να αυξήσει την τιμή ενός iPhone στα 2.000 δολάρια — από περίπου 1.000 δολάρια σήμερα — προκειμένου να διατηρήσει τα κέρδη της. Η τιμή αυτή θα μπορούσε να μειωθεί σταδιακά στα 1.500 δολάρια τα επόμενα χρόνια, καθώς η εταιρεία θα μείωνε τα κόστη εκπαίδευσης του προσωπικού και παραγωγής εξαρτημάτων.
«Βραχυπρόθεσμα, δεν είναι οικονομικά βιώσιμο», τονίζει ο κ. Λαμ και προσθέτει ότι δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να μεταφερθεί η παραγωγή μιας συσκευής που μετρά σχεδόν 20 χρόνια στην αγορά, τη στιγμή που θα μπορούσε εύκολα να παραγκωνιστεί από κάποιο νέο προϊόν που θα κερδίσει την προτίμηση των καταναλωτών.
Η Κίνα παραμένει η «γραμμή παραγωγής» του πλανήτη
Σήμερα, περίπου το 20% των iPhone που πωλούνται παγκοσμίως κατασκευάζονται στην Ινδία. Η εταιρεία παράγει εκεί και ορισμένα εξαρτήματα, όπως το μεταλλικό πλαίσιο των συσκευών. Ωστόσο, για πιο πολύπλοκα μέρη όπως οι οθόνες και άλλα κρίσιμα εξαρτήματα, εξακολουθεί να βασίζεται σε κινεζικές εταιρείες για τη συναρμολόγηση.
Ο Μάθιου Μουρ, ο οποίος εργάστηκε επί εννέα χρόνια ως διευθυντής σχεδιασμού παραγωγής στην Apple, ανέφερε ότι η Ινδία έχει ένα ακόμη πλεονέκτημα που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν διαθέτουν: «Μηχανικοί παντού».
Για να φέρει η κυβέρνηση Τραμπ την Apple και άλλες εταιρείες τεχνολογίας στις ΗΠΑ, ο Μουρ θεωρεί ότι θα πρέπει να επενδύσει σοβαρά στην εκπαίδευση στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM). Παράλληλα, θεωρεί πως η χώρα πρέπει να ενισχύσει τη χορήγηση δανείων για τη δημιουργία νέων μονάδων παραγωγής.
Χωρίς κρατικές επενδύσεις, ούτε η Apple ούτε οι μικρότερες εταιρείες μπορούν να εγκαταλείψουν την Κίνα, τονίζει ο κ. Μουρ και προσθέτει: «Δεν πιστεύω πως είναι ανέφικτο, αλλά είναι αστείο να πιστεύει κανείς πως σε τέσσερα χρόνια θα φτιάχνουμε iPhone εδώ. Θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία».
Πηγή: WP
