Της Δωρίτας Γιαννακού
Στον χάρτη της διαστημικής βιομηχανίας έβαλε την Κύπρο το παγκόσμιο συμπόσιο διαστημικής έρευνας COSPAR 2025 που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, στη Λευκωσία. Εταιρείες κολοσσοί από διάφορες χώρες βρέθηκαν στη χώρα μας στα πλαίσια του συνεδρίου ενισχύοντας τις προσπάθειες της χώρας για να καταστεί γέφυρας μεταξύ της Ευρώπης και της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου στους τομείς της διαστημικής έρευνας, καινοτομίας και τεχνολογίας.
Το μεγαλεπήβολο αυτό σχέδιο φαίνεται ότι είναι θέμα χρόνου να πάρει σάρκα και οστά καθώς ήδη εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς της άμυνας, της αεροδιαστημικής και της υψηλής τεχνολογίας τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ) όσο και από την Ινδία εξετάζουν σοβαρά την εγκατάσταση έδρας στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», αριθμός εταιρειών βρίσκονται σε προχωρημένες διεργασίες με τους αρμόδιους φορείς για να προχωρήσουν με την εγκατάσταση έδρας στη χώρα μας με πολλαπλασιαστικό όφελος για την οικονομία και την απασχόληση. Παράλληλα, η παρουσία ερευνητών και επιστημόνων από το εξωτερικό οδηγεί στη μεταφορά τεχνογνωσίας και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης.
Οι ίδιες πληροφορίες σημειώνουν, εξάλλου, ότι οι συγκεκριμένες εταιρείες έλκονται από τις ευκαιρίες που προσφέρει η πρωτεύουσα της Κύπρου και συγκεκριμένα η παλιά Λευκωσία.
Η διαστημική βιομηχανία
Ρόλο στον τομέα της διαστημικής και αεροδιαστημικής βιομηχανίας επιδιώκει η Κύπρος με στόχο να καταστεί σε κόμβο καινοτομίας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Τη συγκεκριμένη επιδίωξη ενίσχυσε το συνέδριο με θέμα «Εξερεύνηση του Διαστήματος 2025: Οι προκλήσεις της ανθρωπότητας και ουράνιες λύσεις», που τελούσε υπό την αιγίδα του Γραφείου του Επικεφαλής Επιστήμονα. Διεθνείς κολοσσοί, όπως η Lockheed Martin, στρέφουν το βλέμμα τους στη χώρα, με στόχο τη δημιουργία ερευνητικών βάσεων και κόμβων ανάπτυξης λογισμικού αιχμής και προηγμένων μικροτσίπ.
Σύμφωνα με τον Invest Cyprus, τον αρμόδιο οργανισμό για την προσέλκυση επενδύσεων, βρίσκονται σε ώριμο στάδιο τρεις περιπτώσεις ξένων εταιρειών που εξετάζουν σοβαρά την εγκατάσταση της έδρας τους στην Κύπρο. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για δυο εταιρείες από τις ΗΠΑ – η μια εκ των οποίων είναι η Lockheed Martin, και μια που εδρεύει στην Ινδία. Την ίδια ώρα, όπως σημειώνεται από τον Invest Cyprus, η Κύπρος προσελκύει το ενδιαφέρον χωρών με ενεργό ρόλο στη διαστημική βιομηχανία όπως η Γαλλία, η Ιαπωνία και η Σαουδική Αραβία. Ήδη έχουν υπογραφεί πολλά μνημόνια συνεργασίας, ενώ ο Ινδικός Οργανισμός Διαστήματος (ISRO) φέρεται να εξετάζει κοινές δράσεις με τον νεοσύστατο Κυπριακό Οργανισμό Εξερεύνησης Διαστήματος (CSEO). Όπως σημειώνουν στελέχη από τον χώρο της διαστημικής βιομηχανίας, είναι πλέον θέμα χρόνου να υλοποιηθούν σημαντικές συμφωνίες που θα φέρουν τη χώρα στον χάρτη των νέων τεχνολογιών διαστημικής έρευνας.
Η παλιά Λευκωσία
Το ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας εξελίσσεται σε τεχνολογικό cluster, με εταιρείες από την Ινδία αλλά και τις ΗΠΑ να έχουν ήδη εγκατασταθεί στην περιοχή λόγω των κινήτρων που προσφέρονται. Όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες, πολυεθνικές εταιρείες επιλέγουν συνήθως να επενδύουν στην καρδιά της πρωτεύουσας, αυξάνοντας έτσι την εμβέλεια και τη δυναμική των αστικών περιοχών.
Ατού αποτελούν τόσο τα φορολογικά κίνητρα που δόθηκαν για την εγκατάσταση στο κέντρο της πρωτεύουσας, η σταθερότητα της χώρας, το καλό επιχειρηματικό περιβάλλον και η θεσμική υποστήριξη από φορείς όπως το υφυπουργείο Καινοτομίας, το Invest Cyprus, και ο Οργανισμός Διαστήματος Κύπρου.
Η Lockheed Martin
Σύμφωνα με αρμόδιους φορείς, η Lockheed Martin, ένας από τους μεγαλύτερους αμυντικούς και διαστημικούς οργανισμούς στον κόσμο, εξετάζει τη δημιουργία ερευνητικού κέντρου και καινοτομίας στην Κύπρο. Το κέντρο αυτό θα επικεντρώνεται στην ανάπτυξη λογισμικού για αεροπλάνα, στην παραγωγή μικροτσίπ για αεροναυπηγική χρήση και σε ειδικά προγράμματα προηγμένων αεροδιαστημικών εφαρμογών. Η παρουσία μιας τέτοιου βεληνεκούς εταιρείας αναμένεται να δώσει ώθηση στην τοπική οικονομία επηρεάζοντας θετικά διάφορους τομείς.
Η Lockheed Martin με έδρα τις ΗΠΑ είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο στον τομέα της άμυνας, της αεροδιαστημικής και της υψηλής τεχνολογίας, η οποία μελετά, σχεδιάζει, αναπτύσσει, κατασκευάζει και υποστηρίζει στρατιωτικά αεροσκάφη, όπως μαχητικά – εδώ περιλαμβάνεται π.χ. το F‑35 Lightning II.
Παράλληλα, κατασκευάζει πυραυλικά συστήματα, αντιπυραυλικά, συστήματα ελέγχου, ραντάρ και άλλες τεχνολογίες όπλων και αναπτύσσει διαστημικά συστήματα, δορυφόρους, και συμμετέχει σε διαστημικά προγράμματα.
Η εταιρεία, που διαθέτει πολλά υποκαταστήματα, παραγωγικές εγκαταστάσεις και ερευνητικά κέντρα παγκοσμίως, επενδύει επίσης σε τεχνολογίες αιχμής, όπως ψηφιακή μετάβαση, αυτοματοποίηση, και λύσεις υψηλής τεχνολογίας σε υποστηρικτικούς τομείς.
Το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητάς της απευθύνεται σε κυβερνήσεις (κυρίως της U.S. Department of Defense) και στους συμμάχους τους.
Το COSPAR
Ο επικεφαλής επιστήμονας Δημήτρης Σκουρίδης κατά τη διάρκεια του συμποσίου COSPAR, επεσήμανε ότι η Εθνική Στρατηγική Διαστήματος της Κύπρου αποτελεί μέρος του μακροπρόθεσμου «Οράματος 2035» της κυβέρνησης, ενός σχεδίου για την οικοδόμηση μιας ανθεκτικής οικονομίας, βασισμένης στη γνώση και την καινοτομία. Ο κ. Σκουρίδης αναφέρθηκε στην ίδρυση του Κυπριακού Κέντρου Διαστημικής Έρευνας και Καινοτομίας (C-SpaRC), χαρακτηρίζοντάς το ως ορόσημο στην επιστημονική ανάπτυξη της χώρας. Η εθνική υποδομή ύψους 2,5 εκατομμυρίων ευρώ, που χρηματοδοτείται από το ΙδΕΚ, συντονίζεται από τον Κυπριακό Οργανισμό Εξερεύνησης Διαστήματος (CSEO), σε συνεργασία με το TRISH της NASA, τη Lockheed Martin, το Γεωφυσικό Παρατηρητήριο Sodankylä και κορυφαία κυπριακά ερευνητικά ιδρύματα.
Ο κ. Μάριος Ταννούσης, διευθύνων σύμβουλος του Invest Cyprus, υπογράμμισε τη δέσμευση της χώρας να υποστηρίξει την ανάπτυξη του εθνικού διαστημικού οικοσυστήματος μέσω διεθνών συνεργασιών και επενδύσεων. Εξήγησε ότι o Invest Cyprus συνεργάζεται στενά με το Κυπριακό Κέντρο Διαστημικής Έρευνας και Καινοτομίας και τον Κυπριακό Οργανισμό Εξερεύνησης Διαστήματος, διασφαλίζοντας ότι η χώρα θα συνεχίσει να συμβάλλει ενεργά στο παγκόσμιο τοπίο της καινοτομίας. Αναφερόμενος στις πρόσφατες επίσημες επισκέψεις του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων των συναντήσεων στη Νέα Υόρκη, το Τέξας και το Σαν Φρανσίσκο, είπε ότι αυτές οι αποστολές καταδεικνύουν την αποφασιστικότητα της Κύπρου να ενισχύσει τους δεσμούς της με στρατηγικούς εταίρους στον τομέα της τεχνολογίας και της καινοτομίας.
