ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Κ. Ρέγκλινγκ στην «Κ»: Η Κύπρος μπορεί να μεταμορφώσει την οικονομία της

Ο Managing Director του ESM μιλά για τις οικονομικές εξελίξεις στην Κύπρο και τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να προχωρήσουν

Του Παναγιώτη Ρουγκάλα

Του Παναγιώτη Ρουγκάλα

Ισχυρή πεποίθηση ότι το δημόσιο χρέος είναι επί του παρόντος βιώσιμο σε όλα τα κράτη μέλη της νομισματικής ένωσης εκφράζει ο Managing Director του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ. Ο ισχυρός άνδρας του ESM μίλησε στην «Κ» στο πλαίσιο του 17ουετήσιου συνεδρίου του «The Economist» στη Λευκωσία για τις οικονομικές εξελίξεις στην Κύπρο, τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να προχωρήσουν, το δημόσιο χρέος, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τα διδάγματα της κρίσης που αφήνει ο Covid-19. Στη συνέντευξη που παραχώρησε αναφέρει πως τα ιδρύματα – θεσμοί που δημιουργήθηκαν κατά την κρίση της προηγούμενης δεκαετίας βοήθησαν πολύ στην αντιμετώπιση της δεύτερης κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία, και δηλώνει σίγουρος ότι θα βοηθήσουν ξανά σε όποια μελλοντική κρίση θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.

Τέλος, δεν παραλείπει να κάνει αναφορά στην πρόοδο που έχει επιδείξει η Κύπρος σχετικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ωστόσο επισημαίνει ότι οι προσπάθειες για περαιτέρω μείωση των ΜΕΔ θα πρέπει να συνεχιστούν για να «ξεκλειδώσουν» οι τράπεζες τον πραγματικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίζουν στην οικονομία.

- Ποια είναι η εκτίμησή σας για την οικονομική βοήθεια που δόθηκε στην Κύπρο κατά την προηγούμενη κρίση; Χρησιμοποιήθηκε καλά, δεδομένου του συμφωνηθέντος σχεδίου;

- Η Κύπρος υπέστη πολύ σοβαρή κρίση το 2012 και το 2013, όπως και ορισμένες άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ. Κατά την πρώτη δεκαετία της Νομισματικής Ένωσης, οι μακροοικονομικές ανισορροπίες συσσωρεύτηκαν σε πολλές χώρες και έπρεπε να αντιμετωπιστούν. Και, αν και μερικές φορές επώδυνες, οι προσαρμογές οδήγησαν σε θετικά αποτελέσματα. Το πρόγραμμα βοήθειας στην Κύπρο εφαρμόστηκε καλά. Από το 2015, η κυπριακή οικονομία τα πηγαίνει αρκετά καλά, όσον αφορά τους ρυθμούς απασχόλησης και ανάπτυξης, και στην πραγματικότητα είχε καλύτερες επιδόσεις από ό,τι περίμεναν πολλοί άνθρωποι το 2013. Κοιτάζοντας το 2019, το τελευταίο έτος πριν χτυπήσει ο Covid-19, η κυπριακή οικονομία τα πήγαινε καλύτερα από άλλες οικονομίες στην Ευρώπη. Η χώρα βρισκόταν σε σταθερή οικονομική θέση για να αντιμετωπίσει την υγειονομική κρίση του Covid-19. Αυτό οφείλεται επίσης, εν μέρει, στις τεράστιες προσπάθειες που έγιναν κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ.

- Ήταν επιτυχημένο το πρόγραμμα για την Κύπρο όσον αφορά τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις;

- Η Κύπρος έλαβε μεγάλη υποστήριξη από τους Ευρωπαίους εταίρους της, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το ίδρυμα που διοικώ, δέσμευσε 9 δισ. ευρώ, αν και τελικά χρειάστηκαν μόνο 6,3 δισ. ευρώ και το ΔΝΤ δάνεισε άλλο 1 δισ. ευρώ. Ήταν ένα δάνειο με πολύ χαμηλά επιτόκια, σε μια εποχή που τα επιτόκια στην αγορά ήταν πολύ υψηλότερα, ως έκφραση αλληλεγγύης στη ζώνη του ευρώ. Η χώρα υιοθέτησε μεταρρυθμίσεις για να μειώσει το μέγεθος του χρηματοπιστωτικού τομέα και να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητα, και αυτό λειτούργησε. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Κύπρος από εδώ και πέρα δεν χρειάζεται να κάνει άλλες μεταρρυθμίσεις. Πράγματι, το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται ακόμη, για να γίνει η οικονομία πιο ανταγωνιστική και πιο διαφοροποιημένη. Αυτό έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει σε υψηλότερο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Αυτή η κρίση, από πολλές απόψεις επώδυνη, προσφέρει πράγματι την ευκαιρία να μεταμορφώσουμε τις οικονομίες μας, να τις κάνουμε πιο πράσινες, πιο ψηφιακές. Θα πρέπει να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία.

Υπάρχει δρόμος για ΜΕΔ

- Ποια είναι η εκτίμησή σας για το τραπεζικό σύστημα στην Κύπρο σήμερα; Κατάφερε να απορροφήσει το σοκ των γεγονότων του 2013 ή βλέπετε να επικρέμονται ακόμα απειλές;

- Η Κύπρος κατάφερε να μειώσει σημαντικά το μέγεθος του τραπεζικού της τομέα. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) στον κυπριακό τραπεζικό τομέα μειώθηκαν κατά πάνω από 80% από το 2015. Πρόκειται για σημαντική μείωση, αλλά η χώρα εξακολουθεί να έχει δείκτη ΜΕΔ που είναι ο δεύτερος υψηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό δείχνει, αφενός μια μεγάλη επιτυχία, αλλά από την άλλη οι προσπάθειες για περαιτέρω μείωση των ΜΕΔ θα πρέπει να συνεχιστούν, ώστε οι τράπεζες να διαδραματίσουν τον ρόλο που πρέπει να παίξουν για να στηρίξουν την οικονομία. Η αποτελεσματική εφαρμογή του πλαισίου αφερεγγυότητας και αποκλεισμού (insolvency – for eclosure framework) θα είναι σημαντική από αυτή την άποψη.

- Το επίπεδο χρέους της Κύπρου μετά την πανδημία είναι υψηλότερο από ό,τι πριν από το ξέσπασμα της κρίσης. Είναι αυτό ανησυχητικό για την κυπριακή οικονομία;

- Οι δείκτες χρέους αυξήθηκαν σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ. Ήταν αναπόφευκτο, λόγω των οικονομικών επιπτώσεων του Covid-19. Χωρίς πρόσθετες δημοσιονομικές ενέργειες, η κατάσταση θα μπορούσε να ήταν χειρότερη. Και, παρόλο που τα τρωτά σημεία αυξήθηκαν για όλες τις χώρες, το δημόσιο χρέος είναι επί του παρόντος βιώσιμο σε όλα τα κράτη μέλη της νομισματικής ένωσης. Εδώ και αρκετές δεκαετίες, παρατηρούμε μία μακροπρόθεσμη πτώση των επιτοκίων. Οι χώρες έχουν πλέον υψηλότερη ικανότητα μεταφοράς χρέους από αυτή που προέβλεπε η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Τα επιτόκια τελικά θα ανέβουν, αλλά η οικονομική έρευνα δείχνει ότι θα παραμείνουν χαμηλότερα από ό,τι πριν από 20-30 χρόνια. Υπό αυτή την έννοια, ο υψηλότερος λόγος χρέους μπορεί να χωνευτεί πιο εύκολα από ό,τι πριν από 20-30 χρόνια.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι χώρες δεν χρειάζεται να είναι προσεκτικές. Γνωρίζουμε ότι στα επόμενα 10 ή 20 χρόνια, η γήρανση του πληθυσμού θα απαιτήσει υψηλότερα κόστη συντάξεων και υγείας που θα επιβαρύνουν τους δημόσιους προϋπολογισμούς. Είναι σημαντικό για κάθε χώρα, όχι μόνο για την Κύπρο, να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο για να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε μελλοντική κρίση. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε ξανά σύντομα, αλλά οι κρίσεις είναι πάντα απροσδόκητες. Οι χώρες θα έχουν μεγαλύτερη ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να παρακολουθούν συνεχώς τη βιωσιμότητα του χρέους τους.

Μεταρρύθμιση πλαισίου

- Θα ήθελα τις σκέψεις σας σχετικά με τη μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ και πώς αυτές οι πιθανές αλλαγές θα επηρεάσουν χώρες όπως η Κύπρος με υψηλούς δείκτες χρέους προς το ΑΕΠ;

- Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι μια νομισματική ένωση χρειάζεται ένα αξιόπιστο πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας. Σε μια νομισματική ένωση, η νομισματική πολιτική είναι συγκεντρωτική και υπάρχει μόνο μία ισοτιμία, αλλά η δημοσιονομική πολιτική εξακολουθεί να γίνεται σε εθνικό επίπεδο, με αποκεντρωμένο τρόπο. Χρειαζόμαστε ένα πλαίσιο δημοσιονομικής εποπτείας για να διασφαλίσουμε ότι η δημοσιονομική πολιτική είναι καλά συντονισμένη. Και έχει λειτουργήσει ως επί το πλείστον. Αλλά έχει γίνει επίσης πολύ περίπλοκο με την πάροδο του χρόνου, γεμάτο εξαιρέσεις και δουλεύοντας με μη παρατηρήσιμες οικονομικές μεταβλητές, που καθιστούν δύσκολη την κατανόηση και την εφαρμογή του. Και, όπως είπα, το περιβάλλον των επιτοκίων έχει αλλάξει λόγω της μακροπρόθεσμης, κοσμικής τάσης προς χαμηλότερα επιτόκια που παρατηρούμε παγκοσμίως. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, όπως έχει τώρα, δεν αντικατοπτρίζει αυτό το μεταβαλλόμενο μακροοικονομικό περιβάλλον. Πρέπει λοιπόν να το μεταρρυθμίσουμε.

Το Σχέδιο Ανάκαμψης και η ευκαιρία για ανάπτυξη

- Ποια είναι η γνώμη σας για το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ και το σύνολο των στόχων του; Είναι λίγο φιλόδοξοι;

- Η Κύπρος μπορεί να λάβει συνολικά 1,2 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια από το Σχέδιο Ανάκαμψης και το Ταμείο της «Next Generation EU» για τη στήριξη της οικονομίας. Η αποδοτική και αποτελεσματική εφαρμογή του σχεδίου είναι το βασικό καθήκον. Είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα. Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που υπέβαλε η Κυπριακή Κυβέρνηση είναι καλό και, εάν εφαρμοστεί σωστά, μπορεί να αυξήσει τις αναπτυξιακές της δυνατότητες και να μεταμορφώσει την οικονομία. Αυτό απαιτεί έγκαιρη εφαρμογή φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, τη δημόσια διοίκηση και άλλους, προκειμένου να διαφοροποιηθεί η οικονομία και να γίνει πιο ανταγωνιστική. Εάν συμβεί αυτό, τότε οι προοπτικές ανάπτυξης μπορεί ακόμη και να φαίνονται καλύτερες από ό,τι πριν από την πανδημία. Το να έχεις φιλόδοξους στόχους είναι λογικό γιατί αυτή είναι μια ευκαιρία που γίνεται μια φορά στη ζωή. Όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

- Ποιες είναι οι προβλέψεις/ προοπτικές σας για την ευρωπαϊκή και την κυπριακή οικονομία για το 2022;

- Η τελευταίες φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι καλές. Είμαστε ακόμα στη φάση της ανάκτησης της χαμένης παραγωγής του 2020 που έφεραν αναπόφευκτα ο Covid-19 και τα lockdown που επιβλήθηκαν. Η οικονομία της ΕΕ προβλέπεται να συνεχίσει να επεκτείνεται στον προβλεπόμενο ορίζοντα, επιτυγχάνοντας ρυθμό ανάπτυξης 5%, 4,3% και 2,5% το 2021, το 2022 και το 2023, αντίστοιχα. Μετά από πτώση 5,2% της οικονομικής δραστηριότητας στην Κύπρο πέρυσι, η τελευταία πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ανάκαμψη 5,4% το 2021 και 4,2% το 2022, που είναι περίπου στα ίδια επίπεδα με τον μέσο όρο της ΕΕ.

Μεγαλύτερη ανθεκτικότητα

- Πιστεύετε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι πλέον πιο ανθεκτική για να αντιμετωπίσει μια κρίση όπως η σημερινή; Ποια είναι τα διδάγματα;

- Η Ευρώπη αντιμετώπισε δύο μεγάλες κρίσεις τα τελευταία 12 χρόνια. Είναι δύο πολύ διαφορετικές κρίσεις. Ως απάντηση στην κρίση του ευρώ πριν από μια δεκαετία, αναλήφθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες για να καταστεί η Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) πιο ανθεκτική. Δημιουργήσαμε αρκετούς νέους θεσμούς, όπως ο SSM, το SRB, το ESRB, η EBA, η ESMA και, φυσικά, ο ESM – που αύξησαν την αποτελεσματικότητα της πρόληψης κρίσεων και της διαχείρισης κρίσεων. Αυτά τα ιδρύματα βοήθησαν πολύ στην αντιμετώπιση της δεύτερης κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία, και είμαι σίγουρος ότι θα βοηθήσουν ξανά σε όποια μελλοντική κρίση θα αντιμετωπίσουμε. Η πιο σημαντική εξέλιξη ως απάντηση σε αυτήν την κρίση είναι η ευκαιρία που προσφέρουν τα ταμεία της ΕΕ Next Generation για την τόνωση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων και τη μετάβαση σε πιο πράσινες και πιο ψηφιακές οικονομίες.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Παναγιώτη Ρουγκάλα

Οικονομία: Τελευταία Ενημέρωση

X