

Του Απόστολου Τομαρά
Οι διαβεβαιώσεις του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) θα εγκρίνει τα πρώτα 25 εκατ. ευρώ για τον GSI, όπως προβλέπει η διακρατική συμφωνία με την Ελλάδα για τα πρώτα πέντε χρόνια κατασκευής του έργου, για την ώρα παραμένουν μόνο διαβεβαιώσεις. Η εμπλοκή της Κομισιόν στο ζήτημα που έχει προκύψει, για την ώρα παραμένει ατελέσφορη. Η τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες Τρίτη με τη συμμετοχή των ρυθμιστικών αρχών Κύπρου και Ελλάδας (ΡΑΕΚ - ΡΑΑΕΥ), του ΑΔΜΗΕ και της Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν ολοκληρώθηκε χωρίς να υπάρξει κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα. Η τηλεδιάσκεψη θα επαναληφθεί σε 48 ώρες, λένε οι πληροφορίες της «Κ», σε μια προσπάθεια να κλείσει το ανοιχτό ζήτημα με την ανάκτηση εξόδων και να ξεκινήσει η άντλησή του από τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Το συγκεκριμένο θέμα, παρά τις ενθαρρυντικές υπουργικές αναφορές φαίνεται ότι θα πάρει χρόνο μέχρι την οριστική επίλυσή του, αν ληφθούν υπόψη τα όσα είπε ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας.
Αίτημα για τα €25 εκατ.
Περισσότερο φως στο θέμα που έχει προκύψει το τελευταίο διάστημα μεταξύ ΑΔΜΗΕ και ΡΑΕΚ έριξε ο Πολύβιος Λεμονάρης στη Βουλή. Ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ ανέφερε πως έχουν λάβει αίτημα για καταβολή €25 εκατ. και απευθύνθηκε στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) και στο υπουργείο Οικονομικών για να υποβάλουν πρόταση για να επιβληθεί η διατίμηση. Ωστόσο, αυτό που έχει αξία και σχετίζεται με τις διεργασίες που γίνονται το τελευταίο διάστημα είναι οι προϋποθέσεις που έθεσε ο πρόεδρος της ΡΕΑΚ για να ικανοποιηθεί το αίτημα του ΑΔΜΗΕ, Κύπρος και Ελλάδα να καλύψουν μια επιπρόσθετη δαπάνη κοντά στα €300 εκατ., απαίτηση που δημιουργεί νέα σύννεφα στις σχέσεις του ΑΔΜΗΕ με τη ΡΑΕΚ. Ο κ. Λεμονάρης ανέφερε στα μέλη της Επιτροπής Ενέργειας ότι το μερίδιο που αναλογεί στην Κύπρο θα δοθεί μόνο αν ο Φορέας Υλοποίησης του Έργου (ΑΔΜΗΕ) αιτιολογήσει τις επιπρόσθετες δαπάνες που έχουν γίνει. Επίσης, ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ ανέφερε πως και για τα €25 εκατ. ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να αιτιολογήσει τις δαπάνες. «Ενα είναι η απόφαση για να μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να παρουσιάσει τα €25 εκατ. και να είναι διαθέσιμα και άλλο η καταβολή του όποιου ποσού. Μπορεί να επιβληθεί η διατίμηση, αλλά λεφτά δεν θα πάρει ο ΑΔΜΗΕ αν δεν τεκμηριώσει το αίτημα και αν δεν αδειοδοτηθεί ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος υπέβαλε σχετικά πιστοποιητικά στις αρχές Ιουνίου».
Η ΡΑΕΚ διά του προέδρου της ξεκαθάρισε πως η κυπριακή πλευρά δεν πρόκειται να ικανοποιήσει το αίτημα του ΑΔΜΗΕ για ανάκτηση επιπρόσθετων δαπανών εάν πρώτα δεν αιτιολογήσει τις δαπάνες που έκανε.
Ηλεκτρικό ρεύμα
Το κάλεσμα της ΡΑΕΚ για υποβολή αιτήματος από πλευράς ΔΣΜΚ και ΥΠΟΙΚ φούντωσε τη σεναριολογία για νέα διατίμηση των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος. Ωστόσο, όπως προκύπτει και από επίσημες τοποθετήσεις του υπουργού Ενέργειας, τα €25 εκατ. ετησίως που είναι η υποχρέωση της κυπριακής πλευράς για πέντε χρόνια με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου θα επιδοτηθούν από το Ταμείο Ρύπων. Αυτό σημαίνει πως στους λογαριασμούς ρεύματος θα προστεθεί τέλος για το καλώδιο GSI και ταυτόχρονα το τέλος θα επιδοτείται από την κυβέρνηση. Η επιβολή του τέλους για το καλώδιο GSI θα εμφανισθεί στους λογαριασμούς ρεύματος τον ερχόμενο Σεπτέμβριο εφόσον υποβληθεί το σχετικό αίτημα από τον μεν ΔΣΜΚ για το ποσοστό αύξησης της κιλοβατώρας και το δε ΥΠΟΙΚ για επιδότηση της αύξησης.
Χωρίς καπνό
Την ίδια ώρα χωρίς αποτέλεσμα ολοκληρώθηκε η αναμενόμενη τηλεδιάσκεψη των εμπλεκόμενων μερών με τη Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» η τηλεδιάσκεψη ολοκληρώθηκε χωρίς να υπάρξει συμφωνία για τον τρόπο ανάκτησης περίπου €300 εκατ. που ζητά ο ΑΔΜΗΕ για επιπρόσθετες δαπάνες για το ηλεκτρικό καλώδιο. Ένα ζήτημα που είχε προκαλέσει ένταση, με τον πρόεδρο του ΑΔΜΗΕ να βάζει στο τραπέζι διακοπή του έργου εάν η ΡΑΕΚ δεν λάμβανε σχετική απόφαση. Οι συμμετασχόντες στην τηλεδιάσκεψη αποφάσισαν να ανανεώσουν το ραντεβού τους σε 48 ώρες. Η παράταση που δόθηκε ενδεχομένως να σχετίζεται με τα όσα είπε στην Επιτροπή Ενέργειας ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ για αίτημα που θα πρέπει να υποβάλουν ΔΣΜΚ για επιβολή τέλους στους λογαριασμούς ρεύματος και ΥΠΟΙΚ για επιδότηση τους τέλους από το Ταμείο Ρύπων. Προφανώς η ΡΑΕΚ δεν ήταν έτοιμη να δώσει οριστικές απαντήσεις μη έχοντας ενώπιόν της τα δυο αιτήματα.
Λευκωσία – Αθήνα
Πέρα από τη ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν στην επένδυση, Κύπρος και Ελλάδα φαίνεται να επιδιώκουν ενεργότερη εμπλοκή της Ε.Ε. στην υλοποίηση του έργου και τα γεωπολιτικά εμπόδια που βάζει η Τουρκία. Οι δυο πλευρές διατυπώνουν την άποψη ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να παρέμβει και να στηρίξει και το συγκεκριμένο έργο, με τον ίδιο τρόπο που στηρίζει την κατασκευή υποβρύχιων καλωδίων στη Βαλτική Θάλασσα, απαιτώντας απ’ όλους να σέβονται το διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Μάλιστα ο υπουργός Ενέργειας το περασμένο Σαββατοκύριακο στους «Διαλόγους της Νισύρου» ανέφερε πως το καλώδιο GSI δεν είναι διμερές – είναι ευρωπαϊκό. «Το έχω θέσει ήδη δύο φορές στο Συμβούλιο Υπουργών: πρόκειται για ευρωπαϊκό έργο στρατηγικής σημασίας και αναμένουμε από την Ευρώπη να πάψει να είναι σιωπηλή. Οφείλει να μιλήσει δυνατά, να είναι απαιτητική απέναντι σε κράτη που διεκδικούν ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Διαφορετικά, τα κονδύλια πρέπει να διακοπούν. Ελλάδα και Κύπρος οφείλουν να υιοθετήσουν αυστηρή στάση και να διαμηνύσουν ξεκάθαρα ότι καμία τρίτη χώρα δεν μπορεί να παρεμβαίνει ή να παρεμποδίζει κρίσιμα ευρωπαϊκά έργα υποδομής χωρίς συνέπειες. Δεν μπορεί να διεκδικεί ευρωπαϊκούς πόρους όταν παρακωλύει την υλοποίηση ευρωπαϊκών έργων. Αυτή ακριβώς είναι και η γραμμή που, μαζί με τον συνάδελφο κ. Παπασταύρου, θα προβάλουμε στο επόμενο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας στις 15 Ιουλίου», ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου.