Της Μαρίας Ηρακλέους
Εντός του καλοκαιριού αναμένεται να ολοκληρωθεί τελικά η Α΄ φάση του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας που ήδη μετρά χρόνους καθυστερήσεων, ενώ αλλάζει και το χρονοδιάγραμμα παράδοσης της Α΄ φάσης του δρόμου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς. Ο διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων Έργων Ελευθέριος Ελευθερίου περιγράφει στην «Κ» τις απαιτήσεις των εργολάβων των έργων, τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί σε περίπτωση μη έγκρισης των αιτημάτων τους και τις προϋποθέσεις για επιβολή πέναλτι. Ξεδιπλώνει επίσης τα πλάνα του Τμήματος Δημοσίων Έργων σε σχέση με νέες προκηρύξεις έργων, καθώς και τους νέους δρόμους που θα δούμε εντός του 2024. Για την επόμενη τριετία, όπως αναφέρει ο κ. Ελευθερίου, το Τμήμα θα πρέπει να τρέξει έργα με εκτιμώμενο προϋπολογισμό περίπου 2 δισ. ευρώ.
- Έχουμε ακούσει διάφορες ημερομηνίες για την ολοκλήρωση της Α΄ φάσης του περιμετρικού Λευκωσίας. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο και πότε ολοκληρώνεται τελικά;
- Μέχρι σήμερα έχει εκτελεσθεί το 75% όλων των εργασιών του έργου. Πιο συγκεκριμένα, έχει εκτελεσθεί το 95% των χωματουργικών εργασιών, το 70% των αποχετεύσεων όμβριων, το 60% των οδοστρωμάτων, το 50% των βοηθητικών εργασιών και το 96% των κατασκευών μεγάλων τεχνικών έργων. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τέλος του καλοκαιριού του 2024.
Εντός του 2024 αναμένεται να προκηρυχθούν επτά οδικά έργα συνολικού εκτιμώμενου κόστους 45 εκατ. +ΦΠΑ.
- Ποια είναι όμως η ημερομηνία παράδοσης βάσει συμβολαίου;
- Βάσει συμβολαίου ο χρόνος αποπεράτωσής του είναι 36 μήνες, με ημερομηνία έναρξης 23 Μαρτίου 2020 και ημερομηνία λήξης 23 Μαρτίου 2023. Το έργο έχει εγκεκριμένη παράταση χρόνου μέχρι τις 16 Μαρτίου 2024 και εξετάζεται αίτημα για επιπλέον παράταση, μέχρι τον Ιούλιο του 2024. Αν δεν εγκριθεί το αίτημα για παράταση χρόνου, από τις 16 Μαρτίου μέχρι τον Ιούλιο που υπολογίζεται να ολοκληρωθεί το έργο, θα υπάρχει πέναλτι. Η απόφαση για το αίτημα στην παράταση χρόνου αναμένεται εντός των επόμενων ημερών.
- Πώς θα βοηθήσει στη μείωση του κυκλοφοριακού η αποπεράτωση της Α΄ φάσης;
-Η Α΄ φάση του έργου διαλαμβάνει αυτοκινητόδρομο μήκους 7,5 χλμ. περίπου για σύνδεση του υφιστάμενου αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας-Λεμεσού (Α1), με τη λεωφόρο Στροβόλου/ Τσερίου καθώς και 10 χλμ. συνδετήριων δρόμων για αποκατάσταση συνδέσεων με το υφιστάμενο οδικό δίκτυο. Υπολογίζεται ότι με το τέλος της Α΄ φάσης, και με βάση τις προβλέψεις της τεχνοοικονομικής και κυκλοφοριακής μελέτης που έγινε για ολόκληρο το έργο, η μείωση της κυκλοφορίας στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας-Λεμεσού, παρά την είσοδο της Λευκωσίας θα είναι στο 10%, ενώ η μείωση στην κυκλοφορία στην Σπύρου Κυπριανού αναμένεται να είναι της τάξης του 25%.
- Ποιο το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση όλων των φάσεων του περιμετρικού Λευκωσίας;
- Η επόμενη φάση που είναι προγραμματισμένη να γίνει, είναι η φάση Β3 και αφορά την πορεία που ακολουθεί ο αυτοκινητόδρομος από τα δυτικά της λεωφόρου του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ στη Λακατάμεια, παρά τον Πεδιαίο ποταμό με κατεύθυνση τον συνοικισμό της Ανθούπολης και περιοχών της Δευτεράς. Για την εν λόγω φάση το εκτιμώμενο κατασκευαστικό κόστος είναι στα 35 εκατ. και η διαδικασία προσφοροδότησης θα γίνει Μάιο ή Ιούνιο του 2024. Ο χρόνος υλοποίησης αυτής της φάσης είναι δύο χρόνια. Το 2025 αναμένεται ότι θα προκηρυχθεί η γ΄ φάση. Συνολικά οι φάσεις και οι υποφάσεις του έργου είναι οκτώ, με συνολικό κόστος που ξεπερνά τα €350 εκατ. και με ορίζοντα ολοκλήρωσής τους το 2034. Με την ολοκλήρωση του περιμετρικού επιτυγχάνεται βελτιωμένη συνδεσιμότητα σε όλο το οδικό δίκτυο, αφού αποτελεί τη σύνδεση των αυτοκινητόδρομων Λευκωσίας-Λεμεσού, Λευκωσίας-Τροόδους, και του προτεινόμενου αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας-Παλαιχωρίου. Έχουμε επίσης αναβάθμιση της προσβασιμότητας και αναβάθμιση των γύρω κοινοτήτων ιδιαίτερα μεταξύ των δυτικών και ανατολικών περιοχών της ευρύτερης Λευκωσίας, οι οποίες αυτή τη στιγμή δεν συνδέονται μέσω ολοκληρωμένου κύριου οδικού δικτύου. Επιτυγχάνεται επίσης μείωση της κυκλοφορίας των οχημάτων που εισέρχονται στη Λευκωσία και στο επηρεαζόμενο δίκτυο, περιβαλλοντικά οφέλη, καθώς και αποσυμφόρηση αστικών δρόμων της πρωτεύουσας.
«Σίγουρα υπάρχουν και πολλοί άλλοι τρόποι να χρησιμοποιηθούν για να επιλύσουν το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αλλά οι βασικές αρτηρίες και οι αυτοκινητόδρομοι οι οποίοι θα συνδέουν την πόλη με την επαρχία είναι απαραίτητο να κατασκευαστούν».
Δρόμος Πάφου-Πόλης
-Τι γίνεται με τον δρόμο Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς; Υπήρχαν και εδώ κάποια θέματα με τα χρονοδιαγράμματα και τις απαιτήσεις του εργολάβου.
- Όντως έχουν προκύψει κάποιες διαφορές με τον εργολάβο, αναμενόμενες σε τέτοιου είδους έργα, οι οποίες αξιολογούνται από τον αντιπρόσωπο του εργοδότη. Κάποιες από αυτές έχουν ήδη αξιολογηθεί και έχουν τροχιοδρομηθεί μέσα από τις νενομισμένες διαδικασίες στην τμηματική επιτροπή αλλαγών και απαιτήσεων (ΤΕΕΑ) και στην κεντρική επιτροπή αλλαγών και απαιτήσεων (ΚΕΕΑ). Παρά τις διαφορές, υπάρχει μια πάρα πολύ καλή συνεννόηση του Τμήματος με τον εργολάβο του έργου. Η δέσμευσή μας είναι η επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν έγκαιρα, ενώ η δέσμευση του εργολάβου είναι ότι το έργο θα ολοκληρωθεί. Αυτό το διάστημα είναι σε εξέλιξη οι χωματουργικές εργασίες και τα τεχνικά έργα, οι υπόγειες και υπέργειες διαβάσεις, τα έργα για τετραγωνικούς οχετούς όμβριων υδάτων και η κατασκευή των δύο σηράγγων.
-Ποιες είναι οι απαιτήσεις του εργολάβου;
-Υπάρχουν περίπου 20-25 αιτήματα από τον εργολάβο, και απαιτήσεις για παράταση χρόνου παράδοσης του έργου λόγω διαφόρων θεμάτων που έχουν προκύψει, όπως π.χ. η πρόσβασή του στους αποθεσιοθαλάμους, καθώς επίσης και θέματα που –όπως επικαλείται ο εργολάβος– έχουν προκύψει λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, όπως αλλαγή του κόστος και του χρόνου παράδοσης των υλικών. Το καθένα από αυτά τα θέματα εξετάζονται και λαμβάνονται υπόψη οι ανάλογες αποφάσεις.
-Ποιο το νέο χρονοδιάγραμμα βάσει αυτών των απαιτήσεων και τι οικονομικές αποζημιώσεις ζητά ο εργολάβος;
- Η συμβατική ημερομηνία συμπλήρωσης του έργου είναι τέλος του 2024, αλλά ο εργολάβος με δική του τοποθέτηση έχει δηλώσει ότι θα το ολοκληρώσει το πρώτο εξάμηνο του 2025. Για την παράταση, έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα το οποίο εξετάζεται από αντιπρόσωπο του εργοδότη. Όσον αφορά τις οικονομικές αποζημιώσεις αυτές είναι ύψους αρκετών εκατομμυρίων ευρώ. Oι απαιτήσεις του εργολάβου θα τεθούν ενώπιον των αρμόδιων οργάνων. Κάποιες έχουν τεθεί και αναμένεται η απόφαση για το κατά πόσο αυτές οι απαιτήσεις δικαιολογούνται.
-Υπάρχει ενδεχόμενο το έργο να «σκοντάψει» σε αυτά τα θέματα και να μην προχωρήσει η υλοποίησή του;
-Οι εργασίες είναι σε εξέλιξη και θεωρώ ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο να σταματήσει το έργο. Ο εργοδότης μέσω του αντιπροσώπου του κάνει τακτικές συναντήσεις κάθε μήνα με την εταιρεία, αξιολογούνται και εξετάζονται όλα τα προβλήματα τα οποία προκύπτουν, και στις συναντήσεις που έχουν γίνει υπάρχει καθαρή δέσμευση του εργολάβου ότι θα ολοκληρώσει το έργο.
Σε εξέλιξη βρίσκονται οι χωματουργικές εργασίες και τα τεχνικά έργα, οι υπόγειες και υπέργειες διαβάσεις, τα έργα για τετραγωνικούς οχετούς όμβριων υδάτων και η κατασκευή των δύο σηράγγων στον δρόμο Πάφου-Πόλης.
Οδικά έργα €240 εκατ.
-Ποια άλλα μεγάλα έργα είναι σε εξέλιξη, υπό κατασκευή;
-Συνολικά 10 μεγάλα οδικά έργα είναι σε εξέλιξη, συνολικού ύψους €240,3 εκατ. ευρώ. Αρχίζοντας από την κατασκευή του οδικού δικτύου παρά το νέο στάδιο ποδοσφαίρου στο Κολόσσι, που αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Απρίλιο, και την αναβάθμιση του οδικού δικτύου εντός της κοινότητας Τσερίου, η ολοκλήρωση της οποίας αναμένεται εντός του 2ου εξαμήνου του 2024. Έχουμε επιπλέον την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Αστρομερίτη-Ευρύχου, η οποία βρίσκεται υπό εξέλιξη και αναμένεται να τελειώσει περί τα τέλη του 2025 με ένα ποσό συμβολαίου €74 εκατ. Είναι σε εξέλιξη και η βελτίωση των λεωφόρων Ιπποκράτους και Αργυρουπόλεως και τμήματος της λεωφόρου Τσερίου στον Στρόβολο από τα φώτα του Θεόκτιστου προς τα πάνω, το οποίο εκτελείται και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2ο εξάμηνο του 2025. Το 2025, αναμένεται να ολοκληρωθεί η Α΄ φάση του αυτοκινητόδρομου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς ενώ το 1ο εξάμηνο του ίδιου έτους αναμένεται να ολοκληρωθεί το έργο βελτίωσης του δρόμου Σωτήρας-Δερύνειας, ύψους €13,7 εκατ. +ΦΠΑ. Επιπλέον, θα προχωρήσει η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας-Παλαιχωρίου, το τμήμα από την Ανάγεια μέχρι την Αγροκηπιά το οποίο βρίσκεται υπό εξέλιξη και το οποίο θα ολοκληρωθεί το 2ο εξάμηνο του 2026, έναντι του ποσού των €65 εκατ., η βελτίωση του παραλιακού δρόμου Λάρνακας-Δεκέλειας (φάση 3), η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το Α΄ εξάμηνο του 2025. Το καλοκαίρι αναμένεται να ολοκληρωθεί και η κατασκευή του δρόμου Γερμασόγειας-Ακρούντας-Διερώνας-Αρακαπά, όπως επίσης και η κατασκευή του δρόμου Λεμεσού-Σαϊττά. Πρόκειται για δρόμο ο οποίος θα βοηθήσει σαφώς τις ορεινές περιοχές της Λεμεσού παρέχοντας εύκολη πρόσβαση προς την Λεμεσό και οδική ασφάλεια στον οδηγό. Ο υφιστάμενος δρόμος έπρεπε να βελτιωθεί με έναν αυτοκινητόδρομο. Επομένως προχωρήσαμε στην υλοποίηση του 1ου τμήματος του έργου και ήδη έχει ετοιμαστεί σημείωμα έργου για την επόμενη φάση. Έτσι, αν πάρουμε θετική γνωμάτευση από το υπουργείο Οικονομικών, θα προχωρήσουμε με την ετοιμασία των κατασκευαστικών σχεδίων για την υλοποίηση και αυτού του έργου.
- Έρχονται και άλλοι δρόμοι το 2024;
-Εντός του 2024 αναμένεται να προκηρυχθούν επτά οδικά έργα συνολικού εκτιμώμενου κόστους 45 εκατ. +ΦΠΑ. Όπως για παράδειγμα η κατασκευή σύνδεσης της λεωφόρου Ακαδημίας με την οδό Φυτωρίου στην Αγλαντζιά (με την προϋπόθεση ότι θα έχουμε την έγκριση της Περιβαλλοντικής Αρχής), με εκτιμώμενο κόστος 3 εκατ., τη λεωφόρο Αμμοχώστου στη Λευκωσία, εντός Απριλίου, ύψους 8,7 εκατ. και την κατασκευή ανισόπεδου κόμβου Σταυρού στην είσοδο της Λευκωσίας, με εκτιμώμενο κόστος 19,5 εκατ. +ΦΠΑ και με διάρκεια εκτέλεσης τους 30 μήνες. Εντός Απριλίου αναμένεται να προκηρυχθεί και το έργο βελτίωσης του υφιστάμενου δρόμου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς (φάση Β2) με διάρκεια εκτέλεσης, τους 12 μήνες.
-Ο αρμόδιος υπουργός Μεταφορών είχε δηλώσει σε προηγούμενη συνέντευξή του στην «Κ» ότι η κατασκευή δρόμων δεν είναι η λύση στην απάμβλυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος.
-Εμείς οφείλουμε να κάνουμε τη βασική υποδομή για την κυκλοφορία των οχημάτων, η οποία θα αποσυμφορήσει τα κέντρα των πόλεων και θα συνδέσει ορεινές ή πιο απομακρυσμένες περιοχές με τις πόλεις (όπως στην περίπτωση του δρόμου Πάφου-Πόλης και του δρόμου Λεμεσού- Σαϊττά). Η κατασκευή των κυρίων αρτηριών και των αυτοκινητόδρομων καθώς και του περιμετρικού δρόμου είναι οπωσδήποτε αναγκαία για να παρέχει τη βασική υποδομή για την κυκλοφορία των οχημάτων. Σίγουρα υπάρχουν και πολλοί άλλοι τρόποι να χρησιμοποιηθούν για να επιλύσουν το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αλλά οι βασικές αρτηρίες και οι αυτοκινητόδρομοι οι οποίοι θα συνδέουν την πόλη με την επαρχία είναι απαραίτητο να κατασκευαστούν.
Οι στόχοι και το όραμα των Δημοσίων Εργων
-Ποιος είναι ο στόχος σας με την ανάληψη των καθηκόντων σας και το όραμα του Τμήματος;
-Το όραμα του Τμήματος Δημοσίων Έργων και του υπουργείου είναι να μπορέσει να υλοποιήσει τα έργα τα οποία είναι σε προτεραιότητα από την κυβέρνηση για την εξυπηρέτηση του πολίτη, να εφαρμόσει τα έργα βιώσιμης αστικής κινητικότητας που έχουν να κάνουν με τη μείωση της χρήσης του ιδιωτικού οχήματος και τη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, μείωση των ρύπων και αναβάθμιση. Επομένως εμείς, μέσα από τον προγραμματισμό μας, πρέπει να παρέχουμε τους ποδηλατόδρομους, πεζόδρομους, λεωφορειολωρίδες ούτως ώστε, μέσα από το όραμα μας, να πείσουμε τον πολίτη να χρησιμοποιήσει το λεωφορείο, το ποδήλατο και τα πεζοδρόμια. Μέσα από την υλοποίηση αυτών των έργων πρέπει να παρέχουμε στον πολίτη την ευκαιρία και την ευχέρεια να χρησιμοποιεί όλους αυτούς τους τρόπους μετακίνησης με ασφάλεια. Ταυτόχρονα έχουμε μια σειρά από κτιριακά έργα όπως το νέο Κυπριακό Μουσείο, το κτίριο του κέντρου αίματος, το κτίριο του κτηματολογίου κοκ., τα οποία έχουν στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της καθημερινότητας του πολίτη.
-Ποιος είναι ο συνολικός προϋπολογισμός για τα προς υλοποίηση έργα του Τμήματος Δημοσίων Έργων;
-Για τα επόμενα τρία χρόνια (2024-2027) το Τμήμα Δημοσίων Έργων πρέπει να υλοποιήσει έργα πέραν του 1,9 δισ., τα οποία έχουν να κάνουν με κτίρια, δρόμους, θέματα προστασίας της παραλίας, με τον μεγαλύτερο όγκο των έργων να συγκεντρώνεται στην κατασκευή των κτιρίων και του οδικού δικτύου και της υλοποίησης της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
