Μια κρατική ασφαλιστική και μια αδιαφανής χρηματοπιστωτική οντότητα είναι ο διπλός μηχανισμός που χρησιμοποιεί η Κίνα για να εισάγει πετρέλαιο από το Ιράν και να το πληρώνει κατά κάποιον τρόπο σε είδος, παρακάμπτοντας επιτυχώς τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Τεχεράνης. Ετσι, από το 2018 και την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ που απέσυρε τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η Κίνα παραμένει στη θέση του μεγαλύτερου και σημαντικότερου πελάτη της Τεχεράνης και ειδικότερα του πετρελαϊκού της κλάδου. Η Sinosure, επισήμως China Export & Credit Insurance, είναι το χρηματοπιστωτικό εργαλείο που χρησιμοποιεί το Πεκίνο για να στηρίξει τα διεθνή αναπτυξιακά σχέδιά του και με αυτό έχει διοχετεύσει 9 τρισ. δολ. σε εμπόριο και επενδύσεις ανά τον κόσμο. Και το δεύτερο σκέλος του μηχανισμού είναι το χρηματοδοτικό εργαλείο που έχει έδρα στην Κίνα και είναι γνωστό ως Chuxin. Ούτε η Sinosure ούτε η Chuxin δεν υπόκεινται στις κυρώσεις της Ουάσιγκτον.
Η Κίνα παραμένει στη θέση του μεγαλύτερου και σημαντικότερου πελάτη της Τεχεράνης και ειδικότερα του πετρελαϊκού της κλάδου
Σε συνεργασία με τις ιρανικές αρχές οι δύο αυτοί κινεζικοί φορείς σχηματίζουν ένα είδος ανταλλακτικού εμπορίου, στο πλαίσιο του οποίου το ιρανικό πετρέλαιο μεταφέρεται στην Κίνα και σε αντάλλαγμα η δεύτερη οικονομία του κόσμου χρηματοδοτεί έργα υποδομής στο Ιράν, τα οποία εκτελούν κρατικές κινεζικές εταιρείες. Με τον μηχανισμό αυτό η Κίνα έχει χρηματοδοτήσει με 25 δισ. δολ. σειρά έργων υποδομών στο Ιράν στο διάστημα 2000-2003, ενώ από τις πληρωμές που έχει καταβάλει στην Τεχεράνη για την αγορά πετρελαίου τουλάχιστον 8,4 δισ. δολ. έχουν χρηματοδοτήσει έργα υποδομής στο Ιράν.
Ο διπλός αυτός μηχανισμός έχει αποτρέψει τη διεθνή απομόνωση του Ιράν που παρά τις διεθνείς κυρώσεις στη διάρκεια του περασμένου έτους εξήγαγε πετρέλαιο συνολικής αξίας 43 δισ. δολ., όπως διαπίστωσε και η αμερικανική Υπηρεσία Ενημέρωσης για θέματα Ενέργειας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία αρχών δυτικών χωρών, περίπου το 90% αυτών των εξαγωγών είχε προορισμό την Κίνα.
Δύο εβδομάδες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του ο Ντόναλντ Τραμπ ασκώντας ακραία πίεση στην Τεχεράνη επέβαλε εμπάργκο όχι μόνον στον πετρελαϊκό του κλάδο αλλά και στις περισσότερες ιρανικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της κεντρικής τράπεζας της χώρας, καθιστώντας, έτσι, εξαιρετικά δύσκολη τη μεταφορά χρημάτων στο Ιράν. Ωστόσο Πεκίνο και Τεχεράνη επιδεικνύουν εξαιρετική ευελιξία και έχουν συσφίγξει καθοριστικά τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις τους, σχηματίζοντας ουσιαστικό ενιαίο μέτωπο έναντι της υπερδύναμης. Σύμφωνα με αξιωματούχους που μίλησαν για το θέμα στη Wall Street Journal διατηρώντας την ανωνυμία τους, μια ιρανική εταιρεία καταγράφει την πώληση πετρελαίου στην κινεζική κρατική πετρελαϊκή Zhuhai Zhenrong, μία εκ των πολλών που υπόκεινται στις κυρώσεις των ΗΠΑ. Σε αντάλλαγμα, η κινεζική εταιρεία καταθέτει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στην Chuxin, η οποία με τη σειρά της τα μεταφέρει στους λογαριασμούς κινεζικών κατασκευαστικών που εκτελούν έργα υποδομής στο Ιράν. Το σύστημα δουλεύει στην εντέλεια καθώς η Ουάσιγκτον δεν έχει επιβάλει κυρώσεις κατά κινεζικών εταιρειών ούτε έχει καταχωρίσει σε μαύρη λίστα όσες κινεζικές εταιρείες εκτελούν έργα στο Ιράν αλλά ούτε και σε καμία μεγάλη κινεζική τράπεζα. Επιπλέον, η Sinosure ασφαλίζει τις εργασίες και τα έργα υποδομής, διατηρώντας, έτσι, τη συνοχή του όλου μηχανισμού ανταλλαγής, αλλά κανένα επίσημο έγγραφο δεν υπάρχει που να συνδέει άμεσα τη Sinosure με τον μηχανισμό «πετρέλαιο έναντι υποδομών» στο Ιράν. Σημειωτέον ότι η ίδια η Sinosure αυτοαποκαλείται «η μεγαλύτερη στον κόσμο υπηρεσία εξαγωγής πιστώσεων».
Οπως σχολιάζει σχετικά η Wall Street Journal, οι δύο κινεζικοί φορείς που εμπλέκονται στον μηχανισμό αυτό είναι τόσο μυστικοί ώστε η Chuxin δεν εντοπίζεται πουθενά ανάμεσα στις 4.300 εταιρείες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που βρίσκονται στους καταλόγους της κινεζικής ρυθμιστικής αρχής, ούτε σε κανέναν επίσημο κατάλογο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Σε ό,τι αφορά τον υπόλοιπο μηχανισμό, το ιρανικό πετρέλαιο φτάνει στην Κίνα μέσω έμμεσων διαδρομών που συγκαλύπτουν την προέλευσή του άλλοτε μέσω μεταφοράς του από το ένα πλοίο στο άλλο και άλλοτε με την ανάμειξή του με το πετρέλαιο άλλων χωρών. Στο μεταξύ, η δραστηριότητα των κινεζικών κατασκευαστικών στο Ιράν έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2021, οπότε οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία συνεργασίας διάρκειας 25 ετών. Οι υποδομές που βρίσκονται σε στάδιο κατασκευής είναι κρίσιμης σημασίας για την Τεχεράνη, η οποία παραμένοντας επί 45 χρόνια σε καθεστώς εμπάργκο δυσκολεύεται να διασφαλίσει τις βασικές υπηρεσίες της χώρας, όπως την παροχή ασφαλούς νερού και ηλεκτρισμού. Επιπλέον, η Τεχεράνη κατορθώνει με αυτούς τους μηχανισμούς να ανακτά μέρος των εσόδων της από το πετρέλαιο αγοράζοντας προϊόντα απευθείας από την Κίνα.
Πηγή: Wall Street Journal
