Της Άννας Πολυβίου
Ο εξελισσόμενος τομέας των ακινήτων συνεχίζει να μεταβάλλεται, τόσο σε διεθνές όσο και σε τοπικό επίπεδο, καθώς νέες τάσεις και προκλήσεις επηρεάζουν το τοπίο. Οι διάφορες αλλαγές που συμβαίνουν στον τομέα ξεκινούν συνήθως από την Ευρώπη, ενώ στην Κύπρο φτάνουν με καθυστέρηση περίπου 6 μηνών.
Αν και ο τομέας των ακινήτων χαρακτηρίζεται από μια σχετικά χαμηλή ρευστότητα, οι εν λόγω αλλαγές και τάσεις τείνουν να εξελίσσονται εντός ενός κύκλου που διαρκεί περίπου 10-18 χρόνια. Ωστόσο, διάφορες διεθνείς εξελίξεις τείνουν να μπορούν να επηρεάσουν τη χρονική εξέλιξη των αλλαγών, όπως είναι για παράδειγμα οι πόλεμοι ή η πανδημία. Το δεδομένο αυτό μας δίνει μια αρκετά σημαντική βάση για το μέλλον στον τομέα των ακινήτων, καθώς είναι πιθανόν να δούμε να σημειώνονται αλλαγές αρκετά πιο σύντομα απ’ ότι εάν δεν υπήρχαν, τη στιγμή που μιλάμε, οι εξελίξεις στο διεθνές σκηνικό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ετήσια έκθεση για την αγορά ακινήτων που πραγματοποίησε η ΕΥ Κύπρου «Industry Annual Update: Cyprus Real Estate», η οποία έχει ως στόχο να καταστεί ένα πολύτιμο εργαλείο για επενδυτές, αναπτυξιακούς φορείς και λοιπούς λήπτες αποφάσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα. Η έκθεση εξετάζει σε βάθος βασικές τάσεις στην προσφορά και τη ζήτηση, αναλύοντας πώς οι μακροοικονομικοί και γεωπολιτικοί παράγοντες διαμορφώνουν το τοπίο της αγοράς ακινήτων στην Κύπρο.
Με τη σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και τη μείωση του κόστους κατασκευής, αρχίζουν να διαμορφώνονται νέες και ενδιαφέρουσες τάσεις στην αγορά ακινήτων. Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον τόσο για τους επενδυτές όσο και για τους αγοραστές/ενοικιαστές, ενισχύοντας τη δυνατότητα υλοποίησης νέων έργων και αναζωογονώντας τη ζήτηση. Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη εισροή ξένων κατοίκων και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην Κύπρο, ως απόρροια της περιφερειακής αστάθειας, λειτουργεί καταλυτικά για την περαιτέρω ενίσχυση της ζήτησης. Αυτή η δυναμική ενισχύει ακόμη περισσότερο τη θέση της Κύπρου ως έναν αξιόπιστο, σταθερό και ασφαλή προορισμό για διαμονή, επενδύσεις και επιχειρηματική δραστηριότητα για τους ενδιαφερόμενους.
Αυτό που προκύπτει από την έρευνα είναι πως το 2024 αποτέλεσε μια σημαντική χρονιά για την αγορά ακινήτων, με τον όγκο και τη συνολική αξία των συναλλαγών να καταγράφουν ιστορικά υψηλά επίπεδα, καταδεικνύοντας την έντονη κινητικότητα και την αυξανόμενη εμπιστοσύνη στην κυπριακή αγορά. Ιδιαίτερη δυναμική παρουσίασε και ο τομέας της ενοικίασης, ο οποίος ενισχύθηκε σημαντικά, επιβεβαιώνοντας τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει στο σύνολο της αγοράς και υπογραμμίζοντας παράλληλα τη σημασία της κατανόησης των παραγόντων που τον επηρεάζουν και των μακροπρόθεσμων συνεπειών τους.
Τάσεις Αγοράς
Η αγορά ακινήτων στην Κύπρο ακολουθεί τις ευρωπαϊκές τάσεις, με τις εξελίξεις να διαφέρουν ωστόσο ανά τομέα. Η ανάγκη για βιωσιμότητα, ενεργειακή απόδοση και οι κοινωνικοοικονομικές αλλαγές διαμορφώνουν τη νέα πραγματικότητα, καθώς διακρίνουμε πως αποτελούν προτεραιότητα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε τοπικό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, η εικόνα των κατοικιών είναι παρόμοια σε Ευρώπη και Κύπρο. Η ζήτηση παραμένει υψηλή, με σταθεροποίηση τιμών και έντονο ενδιαφέρον σε προάστια και παραθαλάσσιες περιοχές, για την Κύπρο. Οι αγοραστές δίνουν προτεραιότητα σε ενεργειακά αποδοτικά και «πράσινα» ακίνητα, οδηγώντας τους κατασκευαστές να προσαρμοστούν σε νέα πρότυπα βιωσιμότητας.
Παρά τη μείωση της ζήτησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο λόγω τηλεργασίας, στην Κύπρο ο τομέας παρουσιάζει κινητικότητα, κυρίως από ξένες επιχειρήσεις. Ωστόσο, μεγάλο μέρος του υφιστάμενου αποθέματος απαιτεί αναβάθμιση για να ευθυγραμμιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα βιωσιμότητας.
Όπως και στην Ευρώπη, έτσι και στην Κύπρο, τα φυσικά εμπορικά ακίνητα πιέζονται έντονα από το ηλεκτρονικό εμπόριο και την πτώση της αγοραστικής δύναμης, με αυξημένα ποσοστά κενών καταστημάτων. Ωστόσο, τα συνοικιακά καταστήματα και οι τουριστικές περιοχές εξακολουθούν να συγκεντρώνουν ενδιαφέρον λόγω σταθερής ζήτησης.
Αν και στην Ευρώπη ο κλάδος ενισχύεται μέσω κέντρων logistics, στρατηγικών reshoring,σε συνδυασμό με την επιλογή προς πιο βιώσιμες υποδομές, στην Κύπρο παραμένει περιορισμένος λόγω έλλειψης υποδομών. Παρόλα αυτά, σημειώνονται κινήσεις προς αναβάθμιση, με την ανάγκη ωστόσο για επενδύσεις και εκσυγχρονισμό να είναι επιτακτική.
Συμπερασματικά, η αγορά ακινήτων βρίσκεται σε φάση αναδιάρθρωσης και ανανέωσης. Η τεχνολογία, η βιωσιμότητα και οι κοινωνικές αλλαγές διαμορφώνουν ένα νέο πλαίσιο, στο οποίο η Κύπρος καλείται να προσαρμοστεί προκειμένου να παραμείνει ζωντανή, κυρίως για τις ξένες επενδύσεις.
2023 VS 2024
Στο πλαίσιο της παρούσας έκθεσης της ΕΥ Κύπρου στην αγορά ακινήτων, η φετινή έρευνα τάσεων για το 2024 καταγράφει τις απόψεις ενός ευρέος φάσματος επαγγελματιών του κλάδου, μεταξύ των οποίων εργολάβοι, σύμβουλοι ακινήτων και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, τα φετινά αποτελέσματα αναδεικνύουν μετατοπίσεις στις προσδοκίες, με τη γενική εικόνα να παραμένει θετική, αλλά με πιο συγκρατημένη αισιοδοξία. Αναλυτικότερα, το 50% των συμμετεχόντων δήλωσε αισιόδοξο, το 42% παρέμεινε ουδέτερο, ενώ το 8% εξέφρασε αρνητική άποψη, αντίθετα με την προηγούμενη χρονιά, κατά την οποία περίπου το 70% των συμμετεχόντων ήταν αισιόδοξο και κανένας δεν είχε εκφράσει αρνητικό συναίσθημα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αυξανόμενη συναίνεση ως προς την πιθανότητα ενίσχυσης των ξένων επενδυτικών ροών, στοιχείο που ενδέχεται να επηρεάσει σημαντικά τη μελλοντική δυναμική της αγοράς, καθώς σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι το ενδιαφέρον των ξένων υπηκόων για την Κύπρο προέρχεται κυρίως από επενδυτές υψηλού εισοδήματος και φορείς που επιδιώκουν την ανάπτυξη και εμπορική αξιοποίηση ακινήτων. Αν και η Λεμεσός εξακολουθεί να αποτελεί τον βασικό προορισμό, φαίνεται πως η Πάφος και η Λάρνακα προσελκύουν επίσης έντονα.
Οι χώρες προέλευσης παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό ίδιες, με ορισμένες νέες προσθήκες από την Ευρώπη. Ιδιαίτερα, αναφέρθηκαν επενδυτές από τη Γερμανία, την Αυστρία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι συχνά αναζητούν εξοχικές κατοικίες για φορολογικούς και συνταξιοδοτικούς σκοπούς. Ιδιαίτερα έντονη είναι η εισροή Ισραηλινών επενδυτών και κατασκευαστών, οι οποίοι εκδηλώνουν έντονο ενδιαφέρον για εμπορικά και οικιστικά ακίνητα σε όλη την Κύπρο, με την ασφάλεια που προσφέρει για αυτούς το νησί σε συνδυασμό με την εξασφάλιση μόνιμης διαμονής τύπου «Plan B» να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα. Αμελητέα δεν είναι βέβαια και παρουσία επενδυτών υψηλής οικονομικής επιφάνειας από τη Ρωσία και την Ουκρανία, κυρίως σε Λεμεσό και Πάφο, οι οποίοι εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ζήτηση από το εξωτερικό.
Σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται, η κυπριακή αγορά ακινήτων εξακολουθεί να επιδεικνύει ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα. Παρά τις διεθνείς προκλήσεις και τις προτιμήσεις των επενδυτών, η χώρα διατηρεί τη δυναμική της, προσελκύοντας ξένο ενδιαφέρον και ενισχύοντας τη θέση της ως ασφαλής και ανταγωνιστικός προορισμός για επενδύσεις. Καθώς το 2024 αποτυπώνεται ως μια χρονιά-ορόσημο, το βλέμμα στρέφεται στο μέλλον με συγκρατημένη αισιοδοξία και κατανόηση των παραγόντων που θα καθορίσουν την πορεία του κλάδου τα επόμενα χρόνια.
