ΠΗΓΗ: skai.gr
Η ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση για το κλίμα μετατρέπει την κρίση σε καταστροφή, σύμφωνα με τους συντάκτες μιας νέας έκθεσης.
Όπως μεταδίδει ο Guardian, διαπιστώθηκε ότι η δράση για το κλίμα έχει παρεμποδιστεί και καθυστερεί από ψευδείς και παραπλανητικές πληροφορίες που προέρχονται από εταιρείες ορυκτών καυσίμων, δεξιούς πολιτικούς και ορισμένα εθνικά κράτη. Η έκθεση, από τη Διεθνή Επιτροπή για το Περιβάλλον Πληροφοριών (IPIE), εξέτασε συστηματικά 300 μελέτες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η άρνηση από κάποιους για την κλιματική αλλαγή έχει εξελιχθεί σε εκστρατείες που επικεντρώνονται στην απαξίωση λύσεων, όπως οι ψευδείς ισχυρισμοί ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προκάλεσαν την πρόσφατη μαζική διακοπή ρεύματος στην Ισπανία.
Τα διαδικτυακά bots και τα trolls ενισχύουν σε μεγάλο βαθμό τις ψευδείς αφηγήσεις, λένε οι ερευνητές, παίζοντας βασικό ρόλο στην προώθηση των ψεμάτων για το κλίμα. Οι ειδικοί αναφέρουν επίσης ότι οι πολιτικοί ηγέτες, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι ρυθμιστικές αρχές στοχοποιούνται ολοένα και περισσότερο προκειμένου να καθυστερήσουν τη δράση για το κλίμα.
Η παραπληροφόρηση για το κλίμα - ο όρος που χρησιμοποιείται στην έκθεση τόσο για σκόπιμες όσο και για ακούσιες ψευδείς πληροφορίες - προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία. Την περασμένη Πέμπτη, η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κλιματική αλλαγή, Elisa Morgera, ζήτησε την ποινικοποίηση της παραπληροφόρησης. Το Σάββατο, η Βραζιλία, η οποία θα φιλοξενήσει την επερχόμενη σύνοδο κορυφής για το κλίμα (Cop30), θα συσπειρώσει τα έθνη πίσω από μια ξεχωριστή πρωτοβουλία του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης για το κλίμα.
«Είναι ένα σημαντικό πρόβλημα», δήλωσε ο Δρ. Klaus Jensen, του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, ο οποίος ήταν ένας από τους επικεφαλής της αξιολόγησης της IPIE. «Αν δεν έχουμε τις σωστές πληροφορίες διαθέσιμες, πώς θα ψηφίσουμε για τους σωστούς σκοπούς και πολιτικούς, και πώς οι πολιτικοί θα μετατρέψουν τα σαφή στοιχεία στην απαραίτητη δράση;
Ο Jensen πρόσθεσε: «Έχουμε περίπου πέντε χρόνια για να μειώσουμε τις εκπομπές στο μισό και μέχρι το 2050 να γίνουμε ουδέτεροι ως προς τον άνθρακα. Χωρίς τις σωστές πληροφορίες, δεν πρόκειται να φτάσουμε εκεί. Επομένως, η κλιματική κρίση που μεταφράζεται σε κλιματική καταστροφή είναι πιθανή, εκτός αν χειριστούμε το πρόβλημα της ακεραιότητας των πληροφοριών για το κλίμα».
Η Morgera ανέφερε στην έκθεσή της την περασμένη εβδομάδα ότι οι χώρες πρέπει να «απολιθώσουν» τα συστήματα πληροφοριών, μετά από δεκαετίες παραπληροφόρησης από την ισχυρή βιομηχανία ορυκτών καυσίμων.
Είπε ότι τα κράτη θα πρέπει να «ποινικοποιήσουν την παραπληροφόρηση και την ψευδή παρουσίαση (πράσινο ξέπλυμα) από τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων». Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ζήτησε τον Ιούνιο του 2024 την απαγόρευση της διαφήμισης από εταιρείες ορυκτών καυσίμων, αποκαλώντας τις εταιρείες «νονούς του κλιματικού χάους».
Ο ΟΗΕ ηγείται μιας διεθνούς προσπάθειας που ονομάζεται Παγκόσμια Πρωτοβουλία για την Ακεραιότητα των Πληροφοριών για την Κλιματική Αλλαγή. Η Βραζιλία θα καλέσει τις χώρες να ενισχύσουν τα μέτρα για την καταπολέμηση των ψεμάτων για το κλίμα στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα στη Βόννη της Γερμανίας, με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Χιλή, το Μαρόκο και άλλες χώρες να έχουν ήδη υπογράψει την πρωτοβουλία. Η Audrey Azoulay, γενική διευθύντρια της Unesco, δήλωσε: «Η παραπληροφόρηση που σχετίζεται με το κλίμα είναι ανεξέλεγκτη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Η έκθεση της IPIE είναι μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση του ποιος παράγει παραπληροφόρηση για το κλίμα, πώς την διαδίδει, τι αντίκτυπο έχει και πώς μπορεί να καταπολεμηθεί. Καταλήγει στο συμπέρασμα: «Οι παραπλανητικές πληροφορίες έχουν υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στην επιστήμη για το κλίμα και σε άλλους βασικούς κοινωνικούς θεσμούς. Αυτή η κρίση ακεραιότητας των πληροφοριών εντείνει και επιδεινώνει την κλιματική κρίση».
Η παραπληροφόρηση κυμαίνεται από τη βιομηχανία που προωθεί το ορυκτό αέριο ως «καύσιμο χαμηλών εκπομπών άνθρακα» έως τις παράξενες θεωρίες συνωμοσίας, όπως ότι οι πυρκαγιές στη νότια Καλιφόρνια φέτος σχεδιάστηκαν από αξιωματούχους με σκοπό την καταστροφή των σηράγγων εμπορίας παιδιών.
Όπως μεταδίδει ο Guardian, μεταξύ των ευρημάτων είναι ότι η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων έχει εμπλακεί σε μια «διπλή εξαπάτηση» του κοινού, πρώτον, αρνούμενη την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής, αποκρύπτοντας την ευθύνη της και παρεμποδίζοντας τη δράση για το κλίμα, και, δεύτερον, χρησιμοποιώντας το «πράσινο ξέπλυμα» για να παρουσιάζεται ως μια περιβαλλοντικά βιώσιμη επιχείρηση. Η έκθεση αναφέρει ότι και άλλοι τομείς έχουν επίσης προωθήσει την παραπληροφόρηση για το κλίμα: οι αμερικανικές εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας, η κτηνοτροφία, οι αεροπορικές εταιρείες, ο τουρισμός και το fast food.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει την επιστήμη για το κλίμα «μια γιγάντια φάρσα» και «ανοησίες», αναγνωρίζεται ως «βασικός influencer», «του οποίου τα λογικά σφάλματα, οι αβάσιμοι ισχυρισμοί και η επιλεκτική χρήση ευρημάτων, αναδημοσιεύτηκαν σε μεγάλο βαθμό» από άλλους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένων πολλών λογαριασμών bot. Η έκθεση αναφέρει ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες έχουν χρησιμοποιήσει troll για τη διάδοση παραπληροφόρησης σχετικά με την κλιματική αλλαγή.
Ωστόσο, ο Jensen είπε ότι το πρόβλημα ήταν βαθύτερο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Συμμαχίες της βιομηχανίας και συντηρητικών think tanks στοχεύουν στην πραγματικότητα την παραπληροφόρηση στα βασικά άτομα που λαμβάνουν αποφάσεις. Αυτοί οι σύνδεσμοι προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία επειδή είναι κάτι που φέρνει σε συνωμοσία».
Στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, τα δεξιά λαϊκιστικά κόμματα «παραβιάζουν ενεργά την επιστήμη του κλίματος», αναφέρει η έκθεση, συμπεριλαμβανομένων του AfD στη Γερμανία, του Vox στην Ισπανία και του Εθνικού Συναγερμού στη Γαλλία. Τα μέσα ενημέρωσης με συντηρητικές ή δεξιές πολιτικές ιδεολογίες δίνουν προτεραιότητα και ενισχύουν την άρνηση, τον σκεπτικισμό και τις θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την κλιματική αλλαγή, αναφέρει η έκθεση.
Τα μέτρα για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης για το κλίμα περιλαμβάνουν ρύθμιση για τη βελτίωση του ελέγχου του περιεχομένου από τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, όπως ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών της ΕΕ, και η απαίτηση από τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων να υποβάλλουν τυποποιημένες δηλώσεις για τις εκπομπές τους. Ο Jensen δήλωσε ότι ορισμένες νομικές υποθέσεις κατά αυτών που προκαλούν παραπληροφόρηση για το κλίμα βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Μακροπρόθεσμα, η βελτιωμένη εκπαίδευση για το κλίμα θα επιτρέψει στους πολίτες να εντοπίζουν την παραπληροφόρηση.
Ο Jensen δήλωσε επίσης ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα, καθώς οι μελέτες μέχρι σήμερα αφορούσαν σε μεγάλο βαθμό την παραπληροφόρηση στην αγγλική γλώσσα και τα δυτικά έθνη.
