Του Παύλου Ξανθούλη
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε, στις 15 Ιουλίου 2025, ευνοϊκότερους κανόνες για τους Τούρκους πολίτες που υποβάλλουν αίτηση για θεωρήσεις Σένγκεν», σύμφωνα με ανακοίνωση της αντιπροσωπείας της Ε.Ε. στην Τουρκία. Ο πρέσβης της Ε.Ε. στην Τουρκία, Hans Ossowski, ο οποίος μίλησε σε Τούρκους δημοσιογράφους στην Άγκυρα, χαρακτήρισε την απόφαση ως σημαντική εξέλιξη, σημειώνοντας μάλιστα ότι η Κομισιόν θα είναι έτοιμη μετά το καλοκαίρι να ξεκινήσει «επίσημες διαπραγματεύσεις» με την Τουρκία και «για την εκπλήρωση των έξι εκκρεμούντων οροδεικτών (benchmarks), τα οποία απαιτούνται στο πλαίσιο του οδικού χάρτη», για πλήρη φιλελευθεροποίηση των ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων, έτσι ώστε οι Τούρκοι πολίτες να μπορούν να διακινούνται ελεύθερα στην ευρωπαϊκή επικράτεια, μόνο με το διαβατήριό τους, χωρίς να απαιτείται η έκδοση θεωρήσεων.
Κατά συνέπεια, η απόφαση που λήφθηκε στις 15 Ιουλίου θεωρείται ένα σημαντικό βήμα παροχής «διευκολύνσεων» προς την κοινωνία των Τούρκων πολιτών, κάτι που απαιτούσε η Άγκυρα και είχε περιληφθεί μεταξύ των υπό προώθηση ευρωτουρκικών ντοσιέ, (έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν-Συμπεράσματα Ε.Σ. Απρίλιος 2024). Γι’ αυτό και έτυχε θετικής υποδοχής από το τουρκικό ΥΠΕΞ, το οποίο εξέδωσε ανακοίνωση, «καλωσορίζοντας» την εφαρμοστική απόφαση της Κομισιόν για παροχή διευκολύνσεων στους Τούρκους πολίτες, αναφορικά με την έκδοση βίζας Σένγκεν.
Σημειώνεται ότι η εν λόγω απόφαση της Ε.Ε. λήφθηκε μια μέρα πριν από την άτυπη διάσκεψη της Νέας Υόρκης για το Κυπριακό και ανακοινώθηκε 24 ώρες μετά την ολοκλήρωσή της, στις 18 Ιουλίου. Η απόφαση της Ε.Ε. καταδεικνύει για άλλη μια φορά ότι το Κυπριακό δεν αποτελεί προϋπόθεση για την προώθηση ευρωτουρκικών ντοσιέ, όπως άλλωστε προκύπτει και από άλλα ευρωτουρκικά ντοσιέ, όπως οι προσκλήσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ σε άτυπα Συμβούλια Γκίμνιχ ή η πραγματοποίηση Υψηλών Πολιτικών Διαλόγων Ε.Ε.-Τουρκίας, στους οποίους συζητείται ακόμη και αυτή η αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της χώρας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι Τούρκοι πολίτες μπορούν πλέον να λάβουν θεώρηση Σένγκεν πολλαπλών εισόδων μεγαλύτερης διάρκειας
Όλα αυτά λοιπόν, λαμβάνουν χώρα ενώ το Κυπριακό πρόβλημα παραμένει σε τέλμα και ενώ οι συζητήσεις εξαντλούνται σε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που στοχεύουν απλώς στη συντήρηση μιας διαδικασίας, η οποία σύμφωνα με τον ΟΗΕ, στερείται «κοινού εδάφους».
Πενταετής βίζα
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της αντιπροσωπείας της Ε.Ε. στην Τουρκία, «το νέο καθεστώς ισχύει για όλους τους Τούρκους υπηκόους - εκτός από τους οδηγούς φορτηγών - που διαμένουν στην Τουρκία και υποβάλλουν αίτηση για θεωρήσεις βραχείας διαμονής Σένγκεν.
Όπως αναφέρεται, οι Τούρκοι πολίτες μπορούν πλέον να λάβουν θεώρηση Σένγκεν πολλαπλών εισόδων μεγαλύτερης διάρκειας, η οποία θα ισχύει για ένα έτος μετά την απόκτηση και νόμιμη χρήση δύο θεωρήσεων εντός των προηγούμενων τριών ετών.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ε.Ε., η ισχύς της πρώτης θεώρησης θα καλύπτει κανονικά το προβλεπόμενο ταξίδι (μπορεί να είναι μίας ή πολλαπλών εισόδων), ενώ δεύτερη θεώρηση μπορεί να είναι θεώρηση πολλαπλών εισόδων με ισχύ 90 ημερών σε περίοδο έξι μηνών. Η μονοετής βίζα μπορεί στη συνέχεια να ακολουθηθεί από τριετή βίζα και στη συνέχεια από πενταετή βίζα, εάν η προηγούμενη βίζα χρησιμοποιήθηκε νόμιμα και το διαβατήριο έχει επαρκή υπολειπόμενη ισχύ.
Με άλλα λόγια, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας και αφού εκπληρώνονται οι απαραίτητες προϋποθέσεις, όλοι οι Τούρκοι πολίτες θα μπορούν μελλοντικά να εξασφαλίζουν βίζες Σένγκεν μέχρι και πενταετούς διάρκειας. Όπως επισημαίνει η Ε.Ε., η απόφαση της 15ης Ιουλίου, λαμβάνεται στο πλαίσιο της συνεργασίας με την Τουρκία στον τομέα της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης της επανεισδοχής.
Με μια λιτή ανακοίνωση, το τουρκικό ΥΠΕΞ καλωσόρισε την εφαρμοστική απόφαση της Κομισιόν στις 15 Ιουλίου, σημειώνοντας ότι εισάγει βελτιώσεις για την εξασφάλιση θεωρήσεων Σένγκεν από τους Τούρκους πολίτες. Αναφέρει ακόμη ότι «θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας να βελτιώσουμε τη διαδικασία αίτησης θεώρησης Σένγκεν για τους Τούρκους πολίτες, σε συντονισμό με τις σχετικά τουρκικά θεσμικά όργανα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Θέλει κι άλλα…
Πέραν της προσπάθειας για πλήρη φιλελευθεροποίηση των θεωρήσεων διαβατηρίων για τους Τούρκους πολίτες, η οποία εκκρεμεί και σύμφωνα με τον πρέσβη της Ε.Ε. στην Τουρκία Hans Ossowski θα μπορούσε να αρχίσει να συζητείται μετά το καλοκαίρι, η Άγκυρα προσβλέπει και σε δρομολόγηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής της Ένωσης.
Ο υπουργός Εμπορίου της Τουρκίας Ομέρ Μπολάτ δήλωσε ότι το μέτρο «διευκόλυνσης» των θεωρήσεων διαβατηρίων για Τούρκους πολίτες που αποφασίστηκε στις 15 Ιουλίου από την Ε.Ε., «ήταν κάτι που αναμέναμε για μεγάλο χρονικό διάστημα». Την ίδια ώρα, φρόντισε να υποδείξει ότι η Τουρκία επενδύει και στην έναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για εκμοντερνισμό/αναβάθμιση της Τελωνειακής της Ένωσης, κάτι που έχει επανειλημμένα θέσει η Άγκυρα προς τις Βρυξέλλες, σε ανώτατο επίπεδο.
Πηγή στην έδρα της Ε.Ε. ανέφερε στην «Κ» ότι η πρόεδρος της Κομισιόν γνωρίζει το ζήτημα και ότι έχει επανειλημμένα τεθεί από τον Ταγίπ Ερντογάν. Υπενθύμισε ότι για το θέμα υπάρχουν ήδη συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών, παραπέμποντας και στον πρώτο Υψηλό Πολιτικό Διάλογο για θέματα εμπορίου, που έλαβε χώρα πριν από ένα χρόνο, τον Ιούλιο 2024. Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο κοινής δήλωσης που εκδόθηκε τότε, Κομισιόν και Άγκυρα ανέφεραν ότι ο Υψηλός Πολιτικός Διάλογος, «αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων εμποδίων όσον αφορά στην Τελωνειακή Ένωση και προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού της».
