Του Απόστολου Τομαρά
Σε ουσιαστική φάση εκσυγχρονισμού του οπλοστασίου της εισέρχεται η Εθνική Φρουρά με την κατάθεση της λίστας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ετοιμάσθηκε από το Υπουργείο Άμυνας στο πλαίσιο του προγράμματος Δράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης (SAFE). Η λίστα που πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο περιέχει τα οπλικά συστήματα που η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να προμηθευτεί από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία χρησιμοποιώντας ευρωπαϊκούς πόρους υπό τη μορφή δανείων με ευνοϊκούς όρους. Η λίστα σύμφωνα με αρμόδιες πηγές περιέχει οπλικά συστήματα που θα ενδυναμώσουν τις από αέρος δυνατότητες της Αεροπορίας, την επιτήρηση του θαλάσσιου χώρου της Δημοκρατίας με την προσθήκη νέων πλωτών μέσων, τον εκσυγχρονισμό μέσων του στρατού ξηράς καθώς και την αγορά εξοπλισμού από πυρομαχικά έως τηλεπικοινωνιακό υλικό. Η λίστα της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως και άλλων 18 κρατών μελών της Ε.Ε θα αξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία θα έχει τον τελευταίο λόγο έγκρισης προκειμένου να αποδεσμευτούν τα σχετικά κονδύλια. Για την Κύπρο το ποσό που προβλέπεται ανέρχεται στα €1,2 δισ. και όπως εκτιμάται τα πρώτα χρήματα αναμένεται να είναι στην διάθεση της κυβέρνησης μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2026.
Αεροπορία
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές που μίλησαν στην «Κ» ΥΠΑΜ και ΓΕΕΦ ζητούν την αποδέσμευση ενός κονδυλίου που ανέρχεται στα €140 εκατ. προκειμένου να συμπληρωθεί ο αριθμός πτητικών μέσων της Εθνικής Φρουράς. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές στη λίστα δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά σε οπλικά συστήματα παρά μόνο μια γενική περιγραφή των στρατιωτικών αναγκών. Στρατιωτικές πηγές έλεγαν στην «Κ» πως το αίτημα σε πτητικά μέσα αφορά την ενεργοποίηση της δυνατότητας (options) του συμβολαίου αγοράς των ελικοπτέρων H145M για αγορά άλλων έξι πτητικών μέσων. Εάν και εφόσον προχωρήσει η αγορά άλλων έξι, σύνολο 12, η Εθνική Φρουρά θα καλύψει τις ανάγκες της μετά την πώληση των 11 ρωσικών επιθετικών ελικοπτέρων MI-35 στην Σερβία.
UAV
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται και στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) αλλά και στα συστήματα εξουδετέρωσής τους (Anti-drones). Στο κομμάτι των UAV οι επιλογές που υπάρχουν είναι δυο. Η πρώτη αφορά μια κυπριακή εταιρεία την Swarmly Aero, με έδρα την Λεμεσό και η δεύτερη συνεργασία με ελλαδικές εταιρείες. Ήδη η Εθνική Φρουρά ενέταξε στο οπλοστάσιό της το H-10 Poseidon το οποίο μάλιστα παρουσιάστηκε κατά τους εορτασμούς της προστάτιδας του Πυροβολικού, Αγία Βαρβάρα.
Ναυτικό
Στη λίστα έχει συμπεριληφθεί η πρόνοια για αγορά μονάδων επιφανείας χωρίς να διευκρινίζεται ο τύπος τους. Πρόκειται πιθανότατα για πλοία επιτήρησης που συνήθως έχουν οι λιμενικές αρχές που στην προκειμένη περίπτωση η προμήθειά τους θα γίνει από την Εθνική Φρουρά, το Ναυτικό της οποίας στην έξαρση των μεταναστευτικών ροών το 2023 είχε αναλάβει ρόλο στην επιτήρηση των θαλασσίων περιοχών προς την πλευρά του Λιβάνου. Με βάση την εικόνα που επικρατεί στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία ανάλογα σκάφη κατασκευάζει η Ιταλία αλλά και η Γαλλία. Εάν και εφόσον προχωρήσει το πρόγραμμα αγοράς θα είναι η πρώτη που αφορά το Ναυτικό μετά την προμήθεια του πλοίου ανοιχτής θαλάσσης (P61 «Αρχιπλοίαρχος Α. Ιωαννίδης».
Στρατός ξηράς
Στη λίστα ιδιαίτερο βάρος ρίχνεται στις ανάγκες του Στρατού ξηράς. Ψηλά βρίσκεται ο στόλος των τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Εδώ οι πληροφορίες που υπάρχουν από στρατιωτικές πηγές θέλουν ένα μέρος του ποσού που θα εκταμιευθεί να διατεθεί για την αναβάθμιση υφιστάμενων μέσων της Εθνικής Φρουράς με προσθήκη αναβαθμισμένων οπλικών συστημάτων. Επίσης η Εθνική Φρουρά έχει συμπεριλάβει στη λίστα την αγορά διόπτρων, άλλα σκοπευτικά συστήματα, φορητά ή σε οχήματα, υλικό για τις διαβιβάσεις και άλλο τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμός. Ο κατάλογος περιλαμβάνει πυρομαχικά διαφόρων τύπων όπως πυραύλους για τα άρματα μάχης και πυροβόλα, όλμους και σφαίρες για τυφέκια. Σε ό,τι αφορά τους όλμους το πακέτο φαίνεται να περιλαμβάνει και τον οπλισμό που φέρουν τα γαλλικά ελικόπτερα:
-Πυραύλους SPIKE ER 2,
-Κατευθυνόμενες ρουκέτες με λέιζερ FZ275 LGR.
-Κατευθυνόμενες ρουκέτες FZ606.
-Μη κατευθυνόμενες ρουκέτες FZ231
«Παπανδρέου» και Μαρί
Στη λίστα συγκαταλέγονται και οι δυο κορυφαίες υποδομές της Εθνικής Φρουράς. Η αεροπορική βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο και η ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί. Εδώ η Κυπριακή Δημοκρατία επιδιώκει την έγκριση σχετικών κονδυλίων για την αναβάθμιση των δυο βάσεων. Ειδικά για τη βάση στην Πάφο τα έργα θα εκτελεστούν σε συνεργασία με τις ΗΠΑ οι οποίες θα αναλάβουν ένα μέρος του οικονομικού κόστους.
Συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας
Η λίστα που έχει σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή συντάχθηκε με βάση το πενταετές πλάνο για αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς. Στοχεύει στην ενίσχυση της αμυντικής επάρκειας και της αποτρεπτικής δυνατότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί το εγχώριο αμυντικό οικοσύστημα ένα ποσό της τάξης του 15% θα απορροφηθεί από τη συνεισφορά της κυπριακής αμυντικής βιομηχανία, ως επί το πλείστων για συνεργασίες με άλλες εταιρείες π,χ γαλλικές ή ελληνικές. Εάν μια πρόταση της λίστας δεν εγκριθεί η Κυπριακή Δημοκρατία διατηρεί το δικαίωμα να επανέλθει με άλλη εισήγηση, αρκεί να μην ξεπερνά το συνολικό ποσό του 1,2 δις που εγκρίθηκε προς όφελος της. Η απόκτησης οπλικών συστημάτων από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα SAFE θα πρέπει να εγκριθεί από τη Βουλή με το ΥΠΑΜ να ενημερώνει την ερχόμενη εβδομάδα της Επιτροπή Άμυνας της Βουλής.
Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΛΙΣΤΑ ΤΟΥ SAFE
ΤΟΜΑ.
Drones.
Anti-drones.
Ελικόπτερα.
Πύραυλοι.
Αντιπυραυλικά συστήματα.
Μέσα κυβερνοάμυνας.
Υλικά επικοινωνίας.
Συστήματα τηλεπικοινωνιών.
Διόπτρες.
Όλμοι.
Πυροβόλα.
Αναβάθμιση της αεροπορικής βάσης.
Αναβάθμιση της ναυτικής βάσης.
Ναυτικά σκάφη (περιπολικά ή φύλαξης των παραλιών)
Υποδομές για drones.
