Του Παύλου Ξανθούλη
Η «εισβολή» και η «κατοχή» της Κύπρου από την Τουρκία απουσίαζαν από το λεξιλόγιο της Κομισιόν, κατά τη χθεσινοβραδινή συζήτηση στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με αφορμή τη συμπλήρωση 51 χρόνων από τον Ιούλιο του 1974. Ο Τσέχος Επίτροπος για τους «Διεθνείς Συνεταιρισμούς» Jozef Sikela, που επιφορτίστηκε με το καθήκον να αναγνώσει τη δήλωση της Κομισιόν, επανέλαβε τις γνωστές θέσεις της Ε.Ε για λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ωστόσο, η Κομισιόν όχι μόνο απέφυγε να καταδικάσει την Τουρκία για την εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή της Κύπρου, αλλά ούτε καν μπήκε στον κόπο να επικρίνει την Άγκυρα για την εμμονή της στη λύση δύο χωριστών κρατών και για την προσπάθεια εκτροπής του συμφωνημένου υπό τον ΟΗΕ πλαισίου. Η ανάγνωση των θέσεων της Κομισιόν από τον Επίτροπο Sikela, προκάλεσε αντιδράσεις Κυπρίων ευρωβουλευτών, οι οποίοι επέκριναν στην πλειοψηφία τους τη στάση της Ε.Ε και την αναγόρευση της Τουρκίας σε «στρατηγικό εταίρο», παρά το γεγονός ότι κατέχει ευρωπαϊκό έδαφος.
Ο Επίτροπος Sikela, ο οποίος δια της προβληματικής ροής του λόγου του, δημιούργησε την εντύπωση ότι έβλεπε για πρώτη φορά μπροστά του τη δήλωση που κλήθηκε να αναγνώσει εκ μέρους της Ε.Ε, ανέφερε ότι «η Ε.Ε είναι πλήρως δεσμευμένη για μια περιεκτική λύση στο Κυπριακό πρόβλημα». Παρέπεμψε «στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών», και «στα ψηφίσματα του Σ.Α ΟΗΕ και στις αρχές επί των οποίων θεμελιώθηκε η Ε.Ε». Όπως ανέφερε η δήλωση της Κομισιόν, «αυτές οι αρχές περιλαμβάνουν τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και το δικαίωμα των κατοίκων της Κύπρου να ζουν σε συνθήκες ειρήνης, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις».
Ο Τσέχος Επίτροπος ανέφερε ακόμη ότι «η διευθέτηση του Κυπριακού παραμένει προτεραιότητα-κλειδί για την Ε.Ε». Υπενθυμίζοντας τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου 2024, υποστήριξε ότι οι ηγέτες της Ε.Ε, «ξεκαθάρισαν ότι αυτό το ζήτημα είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ε.Ε και σημαντικό ζήτημα για τις σχέσεις Ε.Ε-Τουρκίας. Ιδιαιτέρως, θα θέλαμε να δούμε την επανάληψη και την πρόοδο των συνομιλιών για λύση, για την περαιτέρω ενίσχυση αυτής της σχέσης», σημείωσε η Κομισιόν στη δήλωση που ανέγνωσε ο Τσέχος Επίτροπος.
Επανέλαβε ακόμη τη δέσμευση της Ε.Ε να διαδραματίσει «ενεργό ρόλο στην επανένωση της Κύπρου», στηρίζοντας «όλα τα στάδια της, υπό τα Ηνωμένα Έθνη διαδικασίας, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχει στη διάθεσή της». Χαρακτήρισε ως «ενθαρρυντικό» το αποτέλεσμα των άτυπων συνομιλιών τον Μάρτιο, εξέφρασε την ελπίδα για ανάλογα αποτελέσματα και στην πολυμερή της Νέας Υόρκης στις 16-17 Ιουλίου. Στο πλαίσιο της στήριξης της Ε.Ε, η δήλωση που ανέγνωσε ο Τσέχος Επίτροπος, επικαλέστηκε το διορισμό του Γιοχάνες Χαν, ως ειδικού απεσταλμένου για την Κύπρο, αποφεύγοντας πάντως την παραμικρή νύξη για την άρνηση της τουρκικής πλευράς να προσυπογράψει τη συμμετοχή του στην επικείμενη πολυμερή διάσκεψη. Ούτε βεβαίως αναφέρθηκε στην άρνηση του Ερσίν Τατάρ να συναντήσει τον Γιοχάνες Χαν.
Οι ευρωβουλευτές
Μιλώντας εκ μέρους της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ο ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ Λουκάς Φουρλάς, απευθύνθηκε προς τον Επίτροπο της Κομισιόν, σημειώνοντας ότι το Κυπριακό δεν είναι απλώς θέμα εμπιστοσύνης, αλλά «είναι θέμα εισβολής και κατοχής». Ο κ. Φουρλάς είπε ότι η Τουρκία αντί να υπόκειται σε κυρώσεις, απαιτεί και κερδίζει ευρωπαϊκούς πόντους. Πρόσθεσε ότι «δεν μας αρκούν πλέον οι φραστικές καταδίκες», υπογραμμίζοντας ότι «εμείς θα είμαστε εδώ να σας θυμίζουμε και να τρίβουμε στα μούτρα όλων αυτών που προσπαθούν να μας πείσουν ότι η Τουρκία είναι στρατηγικός εταίρος». Ο ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ ανέφερε ακόμη ότι «φαίνεται ότι η Κύπρος, στα μάτια κάποιων, είναι λιγότερο Ευρώπη για την Ένωση των 27, από την Ουκρανία».
Ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Γεωργίου, μιλώντας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ανέφερε ότι «η Ε.Ε χαϊδεύει τον Ερντογάν, ανακηρύσσει την Τουρκία στρατηγικό εταίρο και εγγυητή της ευρωπαϊκής ασφάλειας», προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «Αν είναι δυνατόν, βάλατε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα». Ο κ. Γεωργίου πρόσθεσε ότι «η Ευρώπη όμως αν θέλει μπορεί, στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων να βοηθήσει για άρση του αδιεξόδου, επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, για μια λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου». Υπογραμμίζοντας ότι σε αντίθετη περίπτωση, «μένει μια Κύπρος διχοτομημένη, ως ένα αιώνιο στίγμα ντροπής για την ίδια την Ένωση και τη διεθνή κοινότητα».
Ο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ Κώστας Μαυρίδης, μιλώντας εκ μέρους των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών, κάλεσε τον ευρωπαίο Επίτροπο να ακούσει με προσοχή τους εκπροσώπους της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωβουλή. Και αφού περιέγραψε με μελανά χρώματα το αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής και επικεντρώθηκε σε «δύο εγκλήματα» της Τουρκίας στην Κύπρο. Τον «σφετερισμό ελληνοκυπριακών περιουσιών», κάτι που διασύνδεσε με το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, ως επίσης και τον «παράνομο εποικισμό». Ο κ. Μαυρίδης σημείωσε ότι «για να υπάρχουν αυτά τα εγκλήματα, υπάρχουν και εγκληματίες».
Μιλώντας εκ μέρους των Ευρωπαίων Συντηρητικών Μεταρρυθμιστών, ο ευρωβουλευτής του ΕΛΑΜ Γεάδης Γέαδη αναφέρθηκε στα εγκλήματα της Τουρκίας στην Κύπρο, επισημαίνοντας «ότι όλα αυτά δεν συμβαίνουν σε κάποια τρίτη χώρα, αλλά σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε». Πρόσθεσε ότι «ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έπρεπε να πράξει το αυτονόητο, δηλαδή ένα αυστηρό ψήφισμα κατά της τουρκικής εισβολής και της παράνομης κατοχής, δυστυχώς περιορίζεται σε ένα γύρο ομιλιών, λες και τελούμε κάποιο φιλολογικό μνημόσυνο». Εξέφρασε ικανοποίηση που πραγματοποιήθηκε η συζήτηση, αλλά και λύπη, όπως είπε, «που κάποιοι δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων» και «αντί να προωθούν, υπονόμευσαν το καταδικαστικό ψήφισμα κατά της Τουρκίας».
Η Αφροδίτη Λατινοπούλου, μιλώντας εκ μέρους των «Πατριωτών» υποστήριξε ότι «πολλοί από εσάς εδώ μέσα, ως καλά γιουσουφάκια, συνομιλείτε με τους σφαγείς. Τους δίνετε λεφτά, όπλα, ενεργειακές συμφωνίες και κάνετε τα στραβά μάτια στην κατοχή της μισής Κύπρου και στην απειλή πολέμου κατά της Ελλάδας». Ζήτησε κυρώσεις κατά της Τουρκίας σε όλα σχεδόν τα ευρωτουρκικά ντοσιέ, περιλαμβανομένων και των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Οι Πράσινοι δια του Kai Tegethoff, εντόπισαν το μεγαλύτερο πρόβλημα στην απογοήτευση που έχουν εισπράξει γενιές και γενιές Κυπρίων από ηγεσίες που «προτίμησαν τον εθνικισμό από το συμβιβασμό». Παράλληλα υπέδειξε ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να εικάζει ότι υπερασπίζεται το διεθνές δίκαιο όταν ανέχεται την παραβίασή του στην Κύπρο». Ζήτησε συνέχιση των προσπαθειών του 2017 για «ένα ομοσπονδιακό μέλλον».
