
Του Παύλου Ξανθούλη
Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την πρόταση που έκανε ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης προς τον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, ώστε το Βερολίνο, που διατηρεί αγαστές σχέσεις με την Άγκυρα και βασίζει σε μεγάλο βαθμό την ενίσχυση της άμυνάς του σε τουρκικές αμυντικές βιομηχανίες, να παρέμβει προς την Τουρκία, προκειμένου να σημειωθούν θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό. Η πρόταση του προέδρου Χριστοδουλίδη, σύμφωνα με ενημέρωση που έκανε η κυβέρνησή μας σε δημοσιογράφους και μεταδόθηκε από κυπριακά MME, περιλαμβανομένου και του ΚΥΠΕ, αφορά «το ενδεχόμενο φιλελευθεροποίησης των θεωρήσεων εισόδου για μια κατηγορία Τούρκων υπηκόων με αντίστοιχη αναθεώρηση της προσέγγισης τουρκικών λιμανιών από πλοία υπό κυπριακή σημαία». Σε απλά ελληνικά, ο Νίκος Χριστοδουλίδης προτείνει όπως η Τουρκία ανοίξει τα λιμάνια της στα κυπριακά πλοία, με αντάλλαγμα, η Ε.Ε. να παραχωρεί διευκολύνσεις στους Τούρκους επιχειρηματίες για εξασφάλιση ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων, Σένγκεν.
Δυστυχώς η ιδέα του Προέδρου μας μπάζει, για δύο λόγους:
- Γιατί, τα δύο αυτά ζητήματα, που επιχειρεί να εξισώσει ο Νίκος Χριστοδουλίδης, έχουν πολύ διαφορετικό πολιτικό βάρος. Αφενός, το άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών σε πλοία υπό κυπριακή σημαία/και πλοία τρίτων χωρών με αφετηρία κυπριακούς λιμένες, αποτελεί πράξη αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Και γι’ αυτό είχε απορριφθεί από την Τουρκία πολλές φορές στο παρελθόν. Ενώ αφετέρου, η παραχώρηση διευκολύνσεων από την Ε.Ε. για τις θεωρήσεις διαβατηρίων Τούρκων επιχειρηματιών, είναι πολιτικά υποδεέστερη. Άρα, το δέλεαρ του εν λόγω ανταλλάγματος που προτείνει ο κ. Χριστοδουλίδης, δεν φαίνεται να είναι ικανό για να παραγάγει τα αποτελέσματα που επιθυμεί ή καλύτερα που δηλώνει ότι επιθυμεί. Διότι, σίγουρος για τα κίνητρά του, δεν είμαι.
- Και γιατί, «η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε, στις 15 Ιουλίου 2025, ευνοϊκότερους κανόνες για τους Τούρκους πολίτες που υποβάλλουν αίτηση για θεωρήσεις Σένγκεν». Όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν και δημοσίευσε η «Κ», «το νέο καθεστώς ισχύει για όλους τους Τούρκους υπηκόους –εκτός από τους οδηγούς φορτηγών– που διαμένουν στην Τουρκία και υποβάλλουν αίτηση για θεωρήσεις βραχείας διαμονής Σένγκεν». Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση της Ε.Ε., οι Τούρκοι πολίτες, περιλαμβανομένων δηλαδή των επιχειρηματιών, μπορούν ήδη από τον περασμένο Ιούλιο να εξασφαλίζουν ετήσιες θεωρήσεις διαβατηρίων, οι οποίες στη συνέχεια θα δύνανται να αντικατασταθούν με τριετείς θεωρήσεις και να καταλήξουν σε πενταετείς ευρωπαϊκές θεωρήσεις διαβατηρίων. Δηλαδή, η Ε.Ε., της οποίας η Κύπρος είναι μέλος, έχει ήδη αποφασίσει να διευκολύνει τους Τούρκους πολίτες, περιλαμβανομένων των επιχειρηματιών, στην έκδοση θεωρήσεων διαβατηρίων (visa facilitation) από τον Ιούλιο 2025.
Άρα, προς τι η πρόταση Χριστοδουλίδη; Τι επιδιώκει ο Πρόεδρός μας; Εδώ, λοιπόν, μπορεί να συμβαίνουν δύο τινά. Είτε ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, που φιλοδοξεί να ασκήσει την προεδρία της Ε.Ε. με σοβαρότητα, δεν πήρε χαμπάρι τι αποφασίστηκε ήδη από την Ε.Ε., πριν από τέσσερις μήνες και έτσι το σερβίρει ως δική του ιδέα. Είτε γνωρίζει τις εν λόγω αποφάσεις της Ε.Ε., αλλά πιστεύει ότι μπορεί να λέει ό,τι θέλει, θεωρώντας ότι όλοι οι δημοσιογράφοι θα καταπιούν αμάσητη την ευφάνταστη πρότασή του.
Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, η πρόταση Χριστοδουλίδη μπάζει. Και εδώ ακριβώς ερχόμαστε στο ζήτημα της προοπτικής υλοποίησης αυτής της πρότασης, που προϋποθέτει τα εξής: Η Τουρκία να αποφασίσει να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, ανοίγοντας τους τουρκικούς λιμένες σε πλοία υπό κυπριακή σημαία, για να εξασφαλίσει από τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη διευκολύνσεις για τις θεωρήσεις διαβατηρίων για Τούρκους επιχειρηματίες, ώστε να ταξιδεύουν πιο εύκολα στην ευρωπαϊκή επικράτεια, κάτι που έχει ήδη εξασφαλίσει με απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον Ιούλιο 2025!
Αυτή λοιπόν είναι η πρόταση του Προέδρου μας. Την οποία ο κ. Χριστοδουλίδης είχε το «θάρρος» να μεταφέρει στον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς και την άνεση να την «πωλήσει» στην κοινή γνώμη της Κύπρου. Το θέμα βεβαίως δεν είναι, εάν κάποιοι δημοσιογράφοι «αγόρασαν» την πρόταση του προέδρου Χριστοδουλίδη. Αλλά εάν την έχει «αγοράσει» ο καγκελάριος της Γερμανίας και κυρίως ποιες είναι οι προοπτικές να «αγοραστεί» και από την Τουρκία, προκειμένου να αποκτήσει δυνατότητα υλοποίησης. Εσείς, τι νομίζετε;