Του Απόστολου Τομαρά
Η πρώτη συνεδρία της Επιτροπής Θεσμών με θέμα τα Pandora Papers, μετά και το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου κινήθηκε μακράν των προσδοκιών που υπήρχαν για ένα θέμα που άπτεται του κύρους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι εργασίες της Επιτροπής είχαν ως κύριο χαρακτηριστικό το συγκρουσιακό κλίμα των προηγούμενων ημερών, αφήνοντας την ουσία στον προθάλαμο της Επιτροπής μέχρι την επόμενη συνεδρία της. Ένα σημαντικό κομμάτι της τρίωρης συνεδρίας αναλώθηκε πότε με αντεγκλήσεις μεταξύ κάποιων μελών της Επιτροπής και πότε με εκπροσώπους θεσμών ή αρμοδίων τμημάτων που είχαν κληθεί να παρουσιαστούν ενώπιον της Επιτροπής. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του προέδρου της Επιτροπής Δημήτρη Δημητρίου, τα μέλη και οι προσκεκλημένοι να περιορισθούν στο φλέγον θέμα, κάποια στιγμή μάλιστα προειδοποίησε και με διακοπή της συνεδρίας, δεν αποφεύχθηκε η παρότρυνση του βουλευτή Μάριου Μαυρίδη να μην πολιτικοποιηθεί το όλο ζήτημα σε διαφορετική περίπτωση το αποτέλεσμα θα είναι μηδέν, όπως είπε χαρακτηριστικά. Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα διημείφθησαν στην πρώτη συνεδρία, προκαλούνται εύλογες αμφιβολίες για το τελικό ζητούμενο που είναι να ριχθεί περισσότερο φως σε ένα ζήτημα που πλήττει την εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό.
Έρευνες του ΠΔΣ
Στην πρώτη συνεδρία για τα Pandora Papers, επίπλευσε ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος ο πρόεδρος του οποίου έκανε λίγο περισσότερο σοφότερους τους παρευρισκόμενους. Όπως προκύπτει από τα λεγόμενα του Χρίστου Κληρίδη η μόνη έρευνα επί του ζητήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι αυτή του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, ο οποίος έχει στρέψει την προσοχή του σε δυο δικηγορικά γραφεία μετά και τα πρώτα ξένα δημοσιεύματα στις 3 Οκτωβρίου 2021. Ο κ. Κληρίδης δεν ανάφερε τα δικηγορικά γραφεία στα οποία πραγματοποιούνται έρευνες παρά μόνο ότι αναμένεται να ολοκληρωθούν τις επόμενες εβδομάδες. Την έρευνα του ΠΔΣ για τα Pandora Papers αναμένεται να συνδράμουν αρχές του Παναμά από τις οποίες, όπως είπε ο κ. Κληρίδης, θα αντληθούν στοιχεία. Ο πρόεδρος των δικηγόρων αναφέρθηκε σε συγκεκριμένο πρόσωπο που πολιτογραφήθηκε το 2011 το οποίο σύμφωνα με τα Pandora Papers φέρεται να συνδέεται με τη «Ν. Αναστασιάδης ΔΕΠΕ». Για το συγκεκριμένο πρόσωπο όπως εξήγησε, είχαν γίνει καταγγελίες στον πρώην Γενικό Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη, ότι «χρησιμοποίησε την Κύπρο για να φυγαδεύσει 115 εκ. δολάρια» και άρα υπάρχει ενδεχόμενο διάπραξης ποινικών αδικημάτων από μέρους του και όσων συνεργάστηκαν μαζί του». Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας ερωτηθείς αν υπάρχει φάκελος δήλωσε άγνοια και επιφυλάχθηκε να το ερευνήσει και να επανέλθει. Ο εκπρόσωπος της Αστυνομίας επιβεβαίωσε την διεξαγωγή έρευνας μετά από αίτημα τρίτης χώρας. Επικαλούμενος θέματα εμπιστευτικότητας περιορίστηκε να αναφέρει πως τα στοιχεία που εντοπίσθηκαν, τότε, διαβιβάσθηκαν μέσω της Ίντερπολ στην ενδιαφερόμενη χώρα.
Χαραλαμπίδου – ΜΟΚΑΣ
Η στάση που τήρησε από την αρχή της συνεδρίας της Επιτροπής Θεσμών η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου, προκάλεσε κλίμα έντασης. Ακόμα και μέλη της Επιτροπής εξέφρασαν την έντονη δυσαρέσκειά τους. Η αρχική τοποθέτηση της κας. Χαραλαμπίδου με νουθεσίες προς τους εκπροσώπους θεσμών και αρμόδιων τμημάτων ήταν μόνο η αρχή των όσων διαδραματίσθηκαν εντός της αιθούσης στο Συνεδριακό. Απευθυνόμενη προς τους καλεσμένους υπέδειξε πως ο κάθε τεχνοκράτης που καλείται όλα αυτά τα χρόνια σε επιτροπές της Βουλής, προσπαθεί να ωραιοποιήσει τα του οίκου τους και μετά μας τα υποδεικνύουν οι ξένοι. Σε έντονο ύφος ανέφερε πως η ίδια ζει ντροπιαστικές καταστάσεις στο εξωτερικό και για το λόγο αυτό πρέπει να υπερασπιστούμε το κράτος, συμπλήρωσε.
«Συνταγματικό» ζήτημα
Η κα. Χαραλαμπίδου σε κάποιο σημείο της αρχικής της τοποθέτησης αναφέρθηκε και στις εξουσίες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Δεν πρέπει να είμαστε υποκριτές. Ο Πρόεδρος έχει αυτοκρατορικές εξουσίες στην Κύπρο. Οι θεσμοί πρέπει να είναι ανεξάρτητοι και όχι να φοβούνται να μιλήσουν. Αυτό τα θέματα έχουν επιλυθεί στην Ευρώπη». Οι συγκεκριμένες υποδείξεις της κας. Χαραλαμπίδου εκλήφθηκαν από κάποια μέλη της Επιτροπής ως προσπάθεια εκφοβισμού με τον πρόεδρο της Επιτροπής να προσπαθεί να ηρεμήσει τα πνεύματα υποδεικνύοντας το άτοπο της συζήτησης στα περί αυτοκρατορικών εξουσιών σημειώνοντας πως οι εξουσίες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας πηγάζουν από το Σύνταγμα και σχετίζονται με την αποχώρηση των Τ/κ από τα κρατικά αξιώματα. Ωστόσο οι υποδείξεις δεν φαίνεται να έπιασαν τόπο αφού λίγο αργότερα η κα. Χαραλαμπίδου είχε έντονη φραστική αντιπαράθεση με την επικεφαλής της ΜΟΚΑΣ Εύα Παπακυριακού, η οποία κάποια στιγμή ακούστηκε να λέει σε λειτουργό της Υπηρεσίας της που τη συνόδευσε, αν θα έπρεπε να αποχωρήσουν.
Έφθασαν μέχρι τον Ντίνο Μιχαηλίδη
Αφορμή για το φραστικό επεισόδιο με την κα. Παπακυριακού υπήρξαν οι έντονες αναφορές της κας. Χαραλαμπίδου για το ρόλο της ΜΟΚΑΣ σε παλαιότερες υποθέσεις, όπως αυτή με τον Ντίνο Μιχαηλίδη. Η κα. Χαραλαμπίδου σε έντονο ύφος σημείωσε πως η ΜΟΚΑΣ την περίοδο εκείνη υποστήριζε πως δεν έχει δικαιοδοσία στη συγκεκριμένη υπόθεση ενώ στη συνέχεια ο Ντίνος Μιχαηλίδης κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε για έσοδα από εμπόριο όπλων. Οι συγκεκριμένες αναφορές προκάλεσαν την έντονη αντίδραση της κας. Παπακυριακού τονίζοντας πως «Ως υπηρεσία δεν είμαστε αναμεμιγμένοι με πολιτικά παιχνίδια, ως ένα σχόλια για κάποιες τοποθετήσεις που έγιναν από μέλη της Επιτροπής. Προσπαθούμε να κάνουμε τη δουλειά μας, με βάση το νόμο. Η ΜΟΚΑΣ δεν έχει αρμοδιότητες αναγνώρισης πραγματικών ιδιοκτητών. Η ΜΟΚΑΣ ενεργεί στη βάση συγκεκριμένου πλαισίου». Λόγω της έντασης που σημειώθηκε ο πρόεδρος της Επιτροπής προειδοποίησε με διακοπή της συνεδρίας της Επιτροπής.
Οι άλλες υπηρεσίες
Από την πρώτη ενασχόληση της Επιτροπής Θεσμών με τα Pandora Papers, ξεχώρισε επίσης η τοποθέτηση του εκπροσώπου του Τμήματος Φορολογίας, ο οποίος απέρριψε τα όσα λέγονται για το φορολογικό καθεστώς τονίζοντας. «Δεν θεωρούμαστε και δεν είμαστε φορολογικός παράδεισος από το 2004». Ο εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας ενημέρωσε πως έχει ζητηθεί από τις τράπεζες οι αξιολογήσεις που έχουν γίνει για πρόσωπα που αναφέρονται στα δημοσιεύματα. Αναφορικά με το πλαίσιο καταπολέμησης του παράνομου χρήματος, ο εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας επικαλέστηκε θετικές αξιολογήσεις από διεθνείς οργανισμούς όπως η MONEYVAL. Όπως ακούστηκε στην Επιτροπή Θεσμών, την περασμένη Τρίτη πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στη Νομική Υπηρεσία με ζητούμενο το νομοθετικό πλαίσιο στην περίπτωση που προκύψουν στοιχεία. Η Επιτροπή Θεσμών θα ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα σε νέα συνεδρία της.
