Του Γιάννη Ιωάννου
Από το 2018 όπου και ιδρύθηκε η έκθεση TEKNOFEST (Teknofest Aerospace Technology Festival) δεν αποτελεί μόνο την μεγαλύτερη έκθεση/φεστιβάλ, παγκοσμίως, για θέματα aviation, διαστήματος και τεχνολογίας αλλά και το σημαντικότερο εργαλείο προώθησης της τουρκικής εγχώριας, «εθνικής», αμυντικής βιομηχανίας -η οποία τα τελευταία χρόνια ταυτίστηκε με την παραγωγή και εξαγωγή μη-επανδρωμένων αεροσκαφών (drones), τα οποία η Τουρκία χρησιμοποίησε με επιτυχία σε στρατιωτικές της επεμβάσεις σε Μέση Ανατολή, Βόρειο Αφρική και Καύκασο, στα πλαίσια της αναθεωρητικής της εξωτερικής πολιτικής.
Η εφετινή διοργάνωση στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμβου («Ερτζάν»), για πρώτη φορά στα Κατεχόμενα, εντάσσει στην όλη προσπάθεια προώθησης της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και τον γεωγραφικό χώρο των τελευταίων και κατ’ επέκταση την λεγόμενη ΤΔΒΚ -ενώ παράλληλα η παρουσία του ίδιου του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, κατά το τετραήμερο της TEKNOFEST 2025 (1η με 4η Μαΐου) αποστέλλει πολλαπλά σινιάλα ισχύος σε κάθε αποδέκτη στην Ανατολική Μεσόγειο στα πλαίσια και του λεγόμενου δόγματος της Τουρκίας που βλέπει την Κύπρο, γεωγραφικά, ως «forward basin», μια προκεχωρημένη, ουσιαστικά, βάση για το γεωπολιτικό και στρατιωτικό αποτύπωμα της στην περιοχή.
Τι αναμένεται
Το TEKNOFEST αναμένεται να προσελκύσει άνω των 40.000 συμμετεχόντων -από Τουρκία και εξωτερικό- που, όπως συνηθίζεται, θα διαγωνιστούν σε έξι θεματικές τεχνολογίας συμπεριλαμβανομένων της Ρομποτικής, των drones και των μαραθωνίων για το hacking ενώ μεταξύ των πάγιων επιδείξεων της αναμένονται στα Κατεχόμενα υπερπτήσεις πολεμικών αεροσκαφών των τουρκικών ακροβατικών σμηνών -Red Star και Solo Turk- επιδείξεις που τα τελευταία χρόνια έχουν ταυτιστεί με τους «εορτασμούς» της Άγκυρας και του κατοχικού καθεστώτος κάθε καλοκαίρι στις 20 Ιουλίου με αφορμή την τουρκική εισβολή στη Κύπρο, το 1974. Οι υπερπτήσεις drones -ιδίως των επιτυχημένων τύπων TB-2 “Bayraktar”- ξεχωρίζουν επίσης με τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας και διαφόρων κύκλων που ασχολούνται με τις εξοπλιστικές εξελίξεις διεθνώς να εστιάζουν στην πτήση του drone ANKA-3.
To μεγάλου μεγέθους μη-επανδρωμένο αεροσκάφος (UCAV) της ΤΑΙ, Anka-3 πρωτοπέταξε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2023 και τελεί, ακόμη, υπό ανάπτυξη. Θεωρείται τεχνολογίας Stealth κι αναμένεται εντός του 2026 να τεθεί σε παραγωγή. Το γεγονός πως το ένα εκ των δύο πρωτοτύπων θα πετάξει στη Κύπρο στα πλαίσια της TEKNOFEST ερμηνεύεται ως επιβεβαιωτικό του πως η εγχώρια στρατιωτική βιομηχανία της Τουρκίας εντάσσει την Ανατολική Μεσόγειο ως ένα δυνητικό σύγχρονο επιχειρησιακό πεδίο ενδιαφέροντος για τις στρατιωτικές δυνατότητες που η ίδια αναπτύσσει, τα τελευταία χρόνια, με αιχμή του δόρατος τα μη-επανδρωμένα αεροχήματα.
Υπενθυμίζεται πως ΤΒ-2 “Bayraktar” «μετασταθμεύουν» συχνά στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμβου ενώ και στο κατεχόμενο Λευκόνοικο υπάρχει τα τελευταία χρόνια μόνιμη παρουσία τους -σε σχετικό διάδρομο από όπου επιχειρούν με υπερπτήσεις στην περιοχή για σκοπούς συλλογής πληροφοριών, ISR αποστολών, κτλ.
Παρών ο Ερντογάν
H διοργάνωση της ΤΕΚΝΟFEST, δεδομένης και της εμπλοκής της ίδιας της οικογένειας Ερντογάν (σ.σ. ο γαμπρός του Ερντογάν, Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ, της εταιρείας Baykar που φτιάχνει τα drones ΤΒ-2) στην εταιρεία που την έστησε ως έκθεση/φεστιβάλ πίσω στο 2018, συμπίπτει φέτος με την παράνομη επίσκεψη Ερντογάν στα Κατεχόμενα στα πλαίσια των εγκαινίων του νέου «προεδρικού» μεγάρου της λεγόμενης ΤΔΒΚ αλλά και της «κρίσης της μαντήλας» που δοκίμασε τελευταίως τις σχέσεις Άγκυρας-ψευδοκράτους. Η εν λόγω κρίση μάλιστα οδήγησε σε αντιδράσεις εκ μέρους του Τούρκου Προέδρου με δηλώσεις, σε σκληρή γλώσσα, εναντίον της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Υπό αυτό το βάρος ενδιαφέρον αποκτά η σημειολογία της παρουσίας Ερντογάν, το Σάββατο 3 Μαΐου, στην έκθεση TEKNOFEST, μια σημειολογία που εκτείνεται πολύ πέραν του Κυπριακού στα μηνύματα ισχύος που αποστέλλει η Τουρκία προς τα κράτη της περιοχής -ιδίως στον χρονισμό των καθοριστικών εξελίξεων σε Γάζα και Συριακό. Ήδη ο Ερντογάν εξήγγειλε την παρουσία του στην έκθεση «που γίνεται στο αδερφό κράτος της Κύπρου» και αναφέρθηκε επίσης στα επιτεύγματα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας που θα μπορούσαν να ωφελήσουν «τον λαό της Βόρειας Κύπρου». Σημασία ωστόσο αποκτά και κατά πόσο από το βήμα της TEKNOFEST ο Ερντογάν θα απευθύνει κάποιο μήνυμα για το Κυπριακό καθώς και αν τυχόν παρουσία ξένων αντιπροσωπειών στην τουρκική έκθεση θα σταθεί αφορμή για επαναφορά του Τατάρ σε «ασκήσεις αναγνώρισης» της λεγόμενης ΤΔΒΚ.
