Του Γιάννη Ιωάννου
Εμπόδια βρίσκει ο διορισμός ενός νέου ειδικού απεσταλμένου (ή αντιπροσώπου) για το Κυπριακό, από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Το άτυπο, εν οίδει τριμερούς συνάντησης, γεύμα στο κλείσιμο του περιθωρίου της Γενικής Συνέλευσης της περασμένης Δευτέρας δεν στάθηκε η αφορμή για την απαρχή του... «τετραγωνισμού του κύκλου» στο Κυπριακό από τον κ. Γκουτέρες. Οι πιο απαισιόδοξοι μάλιστα παρατηρητές σημείωσαν πως ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν μπήκε καν στον κόπο του να εκδώσει μια ανακοίνωση μιας και το κλίμα τόσο μεταξύ των δύο ηγετών όσο και σε σχέση με την προοπτική επανέναρξης του διαλόγου στο Κυπριακό παραπέμπει σε άλλες εποχές.
Η στρατηγική της Άγκυρας
Τόσο η εμμονή του Ερσίν Τατάρ σε λύση δύο κρατών όσο και η διαφαινόμενη απρόσκοπτη στήριξή της Άγκυρας σε μια στρατηγική πλάνου Β για το Κυπριακό δείχνουν να βάζουν το Κυπριακό σε ράγες βγαλμένες από το... Ουδέν Νεώτερον (από το διαχρονικό μέτωπο των συνομιλιών). Η Τουρκία στην παρούσα φάση δείχνει να θέλει να ελέγξει το τέμπο ορισμού ενός ειδικού απεσταλμένου στην λογική όχι τόσο του ελέγχου του προσώπου –που εξ’ ορισμού θα το επιλέξει ο ΓΓ του ΟΗΕ- αλλά στην λογική του ίδιου του modus operandi ορισμού του. Κάτι τέτοιο πρακτικά σημαίνει πως όπως με τα τετελεσμένα επί της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου η Άγκυρα, de facto, ακυρώνει ισχυρά ψηφίσματα όπως το 789 –χωρίς ιδιαίτερες μάλιστα αντιδράσεις ή συνέπειες σε διεθνές επίπεδο, έτσι και στο πεδίο της μορφής των συνομιλιών επιδιώκει μια νέα απόφαση στη βάση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μια σπουδή στο να «ανακατώσει» τους όρους εντολής επίλυσης του Κυπριακού ως προς την ίδια την μορφή της λύσης. Αν κι έμπειροι παρατηρητές σημειώνουν στην «Κ» πως μια τέτοια επιδίωξη εκ μέρους της Άγκυρας είναι δύσκολο να επιτευχθεί, αυτό δεν σημαίνει πως ο χρόνος και το δίλημμα ασφάλειας δεν δουλεύουν πιεστικά προς την Λευκωσία, που στην απουσία διαλόγου θα κληθεί –χάριν και του διαλόγου- να αποδεχτεί έναν πρώτο τετραγωνισμό του κύκλου με τον ορισμό κάποιου αντιπροσώπου από τον κ. Γκουτέρες. Μια τεχνική, εν ολίγοις, τύπου cherry picking εκ μέρους της Άγκυρας αλλά με τον αντίστροφο τρόπο.
Τι να αναμένουμε
Η ελληνοκυπριακή πλευρά δείχνει να έχει κατανοήσει την τακτική της Άγκυρας γι’ αυτό και στην Νέα Υόρκη ακούστηκαν έντονα, σε επίπεδο δηλώσεων, οι συμφωνίες Κορυφής 77-79 –που σχημάτισαν εξελικτικά διαμέσου των χρόνων την ΔΔΟ όπως την γνωρίσαμε σε διαπραγματευτικό επίπεδο με αποκορύφωμα, μάλιστα, το 2004 και το 2017. Ωστόσο στο παρόν στάδιο καθίσταται σαφές πως οι επόμενοι μήνες στο Κυπριακό θα είναι μια άσκηση διαχείρισης χρόνου και επιβίωσης, κατ’ επέκταση, για την ελληνοκυπριακή πλευρά προκειμένου να υπάρξει κάποιο breakthrough αλλά για την προοπτική επανέναρξης των συνομιλιών. Ο ορισμός ειδικού αντιπροσώπου κάποια στιγμή πάντως σε μεταγενέστερο στάδιο θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την ακαμψία ή την συνέχιση για τετραγωνισμό του κύκλου εκ μέρους του ΓΓ προκειμένου να υπάρξει προοπτική άρσης του αδιεξόδου και, προφανώς, συμβιβασμού μεταξύ της «ΔΔΟ» και των «δύο κρατών». Οι πλέον αισιόδοξοι θεωρούν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αναμόχλευση μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2023. Οι πιο ρεαλιστές, με μια δόση απαισιοδοξίας, σημειώνουν πως η... γεωμετρική ατάκα του ΓΓ του ΟΗΕ, κ. Γκουτέρες, για τετραγωνισμό του κύκλου είναι αντίστοιχης δυναμικής σημειολογίας με το... «καλή τύχη» που εξέφρασε στις δύο κοινότητες στην έκθεσή του για το Κυπριακό αμέσως μετά το ναυάγιο του Κρανς Μοντανά.
