Του Απόστολου Τομαρά
Οι δημόσιες τοποθετήσεις Νίκου Χριστοδουλίδη και Κυριάκου Μητσοτάκη για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Κρήτη έχουν παραμερίσει την ουσία του ζητήματος που είναι η επανέναρξη των εργασιών, δίνοντας περισσότερο πολιτική χροιά στα προβλήματα που υπάρχουν. Τα όσα από τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός της Ελλάδας αλλά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη συνέχεια ανέφεραν, έχουν δημιουργήσει ένα αρνητικό τοπίο σε Αθήνα και Λευκωσία με αποτέλεσμα να εντείνεται η αβεβαιότητα από το προσωρινό πάγωμα των ερευνών μεταξύ Κύπρου και Κρήτης. Υπό τις περιστάσεις μοναδική αναλαμπή αποτελούν οι αναφορές του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος διάβασε θετικά τις αναφορές του Νίκου Χριστοδουλίδη περί έργου με γεωστρατηγική σημασία, με τη σημείωση του ιδίου πως τα τεχνοοικονομικά ζητήματα θα επιλυθούν. Ωστόσο, από το παζλ που έχει δημιουργηθεί δεν μπορεί να αγνοηθεί το κλίμα που υπάρχει με τις πλευρές εκατέρωθεν να αντιλαμβάνονται από διαφορετική σκοπιά την αιτία του προβλήματος. Ειδικά για την κυπριακή πλευρά το συγκεκριμένο θέμα ενδεχομένως να εξελιχθεί σε πρόβλημα στο σενάριο που αποφασισθεί η καταβολή των €25 εκατ. προς τον ΑΔΜΗΕ, τη στιγμή που ο ΥΠΟΙΚ Μάκης Κεραυνός είναι απόλυτα αρνητικός.
Πιέσεις
Αυτό που προκαλεί εκνευρισμό στη Λευκωσία είναι η ανησυχία ότι το επόμενο διάστημα η κυπριακή πλευρά θα βρεθεί ενώπιον πιέσεων προκειμένου να μετακινηθεί από τη σημερινή της θέση. Πηγές κοντά στο κυβερνητικό στρατόπεδο βλέπουν πίσω από τις τελευταίες δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας μια προσπάθεια να σταλεί το μήνυμα τόσο στην Αθήνα όσο και στις Βρυξέλλες ότι η Κύπρος δεν είναι διατεθειμένη να επιμένει σε μια συμφωνία χωρίς να ληφθούν υπόψη τα ζητήματα που εγείρει. Ουσιαστικά γίνεται λόγος για ένα «οικογενειακό» μπρα ντε φερ όπου η κάθε πλευρά προσπαθεί να λάβει καλύτερη θέση όταν θα αρθεί το αδιέξοδο. Αν υπάρχει κάτι στο οποίο φαίνεται να υπάρχει κοινή αντίληψη αυτό είναι ο ρόλος και η θέση που πρέπει να έχει η Ε.Ε. στο ηλεκτρικό καλώδιο. Πολύ πριν βγουν στην επιφάνεια τα όσα χωρίζουν τις πλευρές, η κυπριακή και η ελληνική πλευρά συμφωνούσαν πως η ηλεκτρική διασύνδεση πρωτίστως είναι ευρωπαϊκό έργο και πως οι Βρυξέλλες θα πρέπει να αναλάβουν το μερίδιο ευθύνης και χειρισμού του γεωστρατηγικού ρίσκου, θεωρώντας πως στο θέμα αυτό η Ε.Ε. δεν έχει κάνει όσα πρέπει προκειμένου να αντιμετωπίσει την τουρκική προκλητικότητα.
Η Λευκωσία
Στον απόηχο της πρώτης δημόσιας τοποθέτησης του Έλληνα πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, η Λευκωσία δεν φαίνεται ικανοποιημένη από τις παροτρύνσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης άφησε πίσω τις αποστάσεις που είχε τηρήσει πριν δυο εβδομάδες βάζοντας στο κάδρο μόνο τον ΑΔΜΗΕ και σήκωσε το γάντι που έριξε ο Έλληνας πρωθυπουργός ο οποίος κάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία να αποδείξει έμπρακτα ότι θέλει το ηλεκτρικό καλώδιο. «Θέλω να το επαναλάβω για πολλοστή φορά, να το ακούσουν στην Κύπρο, να το ακούσουν στην Ελλάδα, να το ακούσουν στις Βρυξέλλες, να το ακούσουν όπου ενδιαφέρονται. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι απόλυτα δεσμευμένη σε αυτό το γεωστρατηγικής σημασίας έργο». Στη Λευκωσία δεν φαίνεται να πέρασε απαρατήρητη η αναφορά του Έλληνα πρωθυπουργού πως η ηλεκτρική διασύνδεση σε σχέση με άλλα ενεργειακά έργα της χώρας δεν βρίσκεται στις προτεραιότητες της Αθήνας. «Η διασύνδεση με την Κύπρο είναι σημαντική, αλλά η σημασία της για την Ελλάδα είναι μικρότερη σε σχέση με άλλα έργα που έχουμε σε προτεραιότητα. Είναι εθνικά επωφελής πρωτίστως για την Κύπρο». Η συγκεκριμένη τοποθέτηση εκλαμβάνεται ως φιλική υπενθύμιση με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την Κύπρο, έλεγαν πηγές στην «Κ».
Η Αθήνα
Το άλλο σημείο αναφοράς του Έλληνα πρωθυπουργού που δεν αφήνει περιθώρια ελιγμών ήταν οι προϋποθέσεις που έθεσε προκειμένου το έργο να ξεκολλήσει. «Εφόσον υπάρξει η σχετική δέσμευση και καταβολή του τιμήματος, θα κινηθούν και οι διαδικασίες από την πλευρά μας». Δηλαδή η κυπριακή πλευρά λέει ξεκινήστε τις έρευνες και θα εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις ή δε ελληνική εκπληρώστε τις υποχρεώσεις σας για να ξεκινήσουν οι έρευνες. Οι εκ διαμέτρου διαφορετικές απόψεις εκ των πραγμάτων δεν αφήνουν πολλά περιθώρια συνεννόησης, που ακόμα και αν βρεθεί η χρυσή τομή θα αφήσει πίσω αρνητικές εντυπώσεις για τις κατά καιρούς σχέσεις των ηγεσιών Κύπρου και Ελλάδας. Οι εξελίξεις μέσω δημοσίων δηλώσεων των ηγετών Κύπρου και Ελλάδας δεν επιβεβαιώνουν διαρροές του προηγούμενου διαστήματος για στενή επαφή των δυο ηγετών για το θέμα του καλωδίου. Η κατάσταση έτσι όπως εξελίσσεται μπορεί να λάβει προεκτάσεις στον άξονα Αθηνών - Λευκωσίας. Μάλιστα ο Νίκος Χριστοδουλίδης, πέρα από τις παροτρύνσεις «όλοι οι εμπλεκόμενοι σε αυτό το έργο να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους», επικαλέστηκε και θέματα εθνικής κυριαρχίας προφανώς από τον δημόσιο διάλογο που διεξάγεται. Τη στιγμή μάλιστα που το όλο θέμα πήρε προεκτάσεις από τα όσα είπε στη συνέντευξή του στην «Κ» ο Μάκης Κεραυνός. Ο ίδιος, πάντως, όπως ανέφερε «δεν πρόκειται μέσα από δημόσιες δηλώσεις να θέσω υπό κίνδυνο ή υπό αμφισβήτηση τα εθνικά συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας».
