Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το έργο «Θεατρικές Πρακτικές, Συλλογές & Αρχεία: Ευρήματα, Φωτογραφίες και Κείμενα της Σουηδικής Αρχαιολογικής Αποστολής στην Κύπρο» έχει αρχίσει τη διαδικασία παραγωγής της παράστασης Συναντήσεις, που θα ανεβεί στο μουσείο Medelhavsmuseet, στη Στοκχόλμη τον Μάρτιο του 2026. Την καλλιτεχνική επιμέλεια και την παραγωγή έχουν αναλάβει η Ελλάδα Ευαγγέλου και η Δέσπω Πασιά, τη δραματουργία και τη σκηνοθεσία η Έλενα Αγαθοκλέους, μαζί με την Ελλάδα Ευαγγέλου και θα συμμετάσχουν οι ηθοποιοί Έλενα Αγαθοκλέους, Lovisa Svensson, Ivar Forsling, και Ανδρέας Μακρής. Συνεργάτες και σύμβουλοι έρευνας στο εγχείρημα αυτό είναι το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου, το Världskulturmuseerna, στη Σουηδία, ο ιστορικός Frederick Whitling και στηρίζει η Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Σουηδία.
Για το πρότζεκτ
Τα κείμενα, αρχαιολογικά ευρήματα και φωτογραφίες της Σουηδικής Αρχαιολογικής Αποστολής στην Κύπρο (1927-31) αποτελούν τα σημεία εκκίνησης του έργου. Μέσα από διακαλλιτεχνικές και διεπιστημονικές πρακτικές, ανιχνεύει νέα και πολύ-επίπεδα αφηγήματα πέραν της αρχαιολογικής έρευνας, και δημιουργεί θέατρο σε μουσειακούς χώρους. Η μεθοδολογία που αναπτύσσεται συνδέει ενεργά πολλαπλά ερευνητικά πεδία με τις παραστατικές τέχνες. Περιλαμβάνει αρχειακή έρευνα, συνεντεύξεις με απογόνους ανθρώπων που είχαν σχέση με την Αποστολή, διεπιστημονικές συζητήσεις και δια-καλλιτεχνικά εργαστήρια μελέτης του υλικού της Αποστολής (κείμενα, φωτογραφίες, αντικείμενα) καθώς και του υλικού που προκύπτει μέσα από την έρευνα της ίδιας της ομάδας. Αυτά έχουν ως άμεσο στόχο τη δημιουργία παραστάσεων θεάτρου επινόησης, αφηγηματικών ακουστικών ξεναγήσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Κατά την πρώτη φάση (2023-2024) το έργο επικεντρώθηκε στις αθέατες ιστορίες των εργατριών και εργατών της Αποστολής, παρουσιάζοντας στο Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία δύο θεατρικές πράξεις: το θεατρικό αναλόγιο [Α]πίθανες Ιστöρίες: Η Διαδικασία (20 Απριλίου, 2024) και την παράσταση [Α]πίθανες Ιστöρίες: Περιπατητικό θέατρο επινόησης για τη Σουηδική Αρχαιολογική Αποστολή στην Κύπρο (18 Μαΐου, 2024). Η παράσταση υλοποιήθηκε στα πλαίσια της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων.
Παράσταση στη Σουηδία
Κατά τη δεύτερη φάση (2025-2026) η θεματική εστιάζεται στο συναπάντημα Κυπρίων και Σουηδών πριν, κατά και μετά την ολοκλήρωση της Αποστολής. Γνωστά, αλλά και αθέατα ιστορικά πρόσωπα θα ‘συναντηθούν’ ξανά το Μάρτιο του 2026 σε μια νέα περιπατητική παράσταση θεάτρου επινόησης που θα διεξαχθεί στους χώρους του Medelhavsmuseet στη Στοκχόλμη. Στο Medelhavsmuseet εκτίθεται μεγάλος αριθμός ευρημάτων της Σουηδικής Αποστολής (1927-31), συμπεριλαμβανομένης της μισής εμβληματικής συλλογής από το ιερό της Αγίας Ειρήνης. Τη νέα παράσταση θα στελεχώσουν ηθοποιοί από την Κύπρο και τη Σουηδία. Η παράσταση Συναντήσεις και οι παράλληλες εκδηλώσεις που θα ανακοινωθούν αργότερα, υλοποιούνται στο πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. (2026) και πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υφυπουργείο Πολιτισμού.
Στο Medelhavsmuseet εκτίθεται μεγάλος αριθμός ευρημάτων της Σουηδικής Αποστολής (1927-31), συμπεριλαμβανομένης της μισής εμβληματικής συλλογής από το ιερό της Αγίας Ειρήνης.
Η Σουηδική Αποστολή
Η Σουηδική Αρχαιολογική Αποστολή επισκέφθηκε την Κύπρο από το 1927 μέχρι το 1931 και πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη σε κλίμακα αρχαιολογική έρευνα που έγινε ποτέ στο νησί. Ανασκάπτοντας περισσότερες από 20 τοποθεσίες οι Einar Gjerstad, John Lindros, Erik Sjöqvist και Alfred Westholm, έθεσαν τις βάσεις για τη μελέτη της αρχαιολογίας στην Κύπρο. Παρ’ όλη την τεράστια σημασία της Αποστολής, 100 χρόνια μετά η κριτική ενασχόληση με το έργο της και η θεώρησή του σε συλλογικό επίπεδο παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη. Μέσα από τη διεπιστημονική του μεθοδολογία, το έργο «Θεατρικές Πρακτικές, Συλλογές & Αρχεία» ανταποκρίνεται σε αυτό το κενό, μεταφράζοντας την κριτική ανάγνωση της αρχαιολογίας των αρχών του 20ού αιώνα σε θεατρική εμπειρία.
Το έργο χρηματοδοτείται από το Υφυπουργείο Πολιτισμού, το πρόγραμμα Culture Moves Europe και την Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ (2026).
