Kathimerini.com.cy
Η «Καθημερινή» της Κυριακής, που κυκλοφορεί στις 10 Απριλίου , φιλοξενεί τον πρώτο από τους δώδεκα τόμους με μαρτυρίες από τον ξεριζωμό του μικρασιατικού Ελληνισμού.
Καρπός ενός έργου δεκαετιών, Η Έξοδος αποτυπώνει τόσο το εύρος και το βάθος της παρουσίας του Ελληνισμού στη μικρασιατική χερσόνησο όσο και το δράμα της συμφοράς και του ξεριζωμού.
Η συγκέντρωση των μαρτυριών -η απογραφή της μνήμης του μικρασιατικού Ελληνισμού, που κατοικούσε σε 2.150 οικισμούς της περιοχής- είναι έργο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και διήρκεσε τρεις και πλέον δεκαετίες. Για να υλοποιηθεί, συνεργάτες του Κέντρου ταξίδεψαν στη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα για να συναντήσουν απλούς ανθρώπους -αγρότες, εργάτες, επαγγελματίες, ιερείς, δασκάλους, νοικοκυρές- και να ακούσουν από το στόμα τους τα περιστατικά που έζησαν. Κατέγραψαν όσα άκουσαν χωρίς να προσθέσουν ή ν’ αφαιρέσουν το παραμικρό από τις αφηγήσεις, κρατώντας με πιστότητα τη γλώσσα των πληροφορητών.
Στον πρώτο τόμο της Εξόδου περιλαμβάνονται μερικές από αυτές τις συγκλονιστικές μαρτυρίες, που αφορούν τα δυτικά παράλια της Μικρασίας.
«Η φωτιά προχωρούσε», αναφέρει μία που αφορά τη Σμύρνη. «Ο κόσμος που ήταν χωμένος μέσα στα σπίτια εξαναγκάστηκε και βγήκε στους δρόμους και τραβήξαν όλοι στην παραλία. Στο λεγόμενο Κορδόνι συγκεντρώθηκε όλος ο πληθυσμός. Και εκεί έφταξε η φωτιά. Από τη μια μεριά και την άλλη του δρόμου είχαν βάλει φωτιές. Όταν έφταξε η φωτιά κι εκεί, ο κόσμος προσπαθούσε να βγει όξω από την πόλη, πηγαίνοντας στην φρουρά κοντά. Οι φρουροί τους σκοτώναν και δεν τους άφηναν να σπάσουν την ζώνη, να βγούνε όξω και να φύγουν από κει. Από την άλλη μεριά ήταν η φωτιά, δεν μπορούσαν να περάσουν, να φύγουν. Τότε όσοι ξέραν μπάνιο πέφταν στη θάλασσα. Αν τους βλέπαν οι Τούρκοι τους σκότωναν μέσα εκεί. Εάν δεν τους βλέπαν, έφταναν στα συμμαχικά πολεμικά καράβια που ήταν αραγμένα και υποστήριζαν τους Έλληνες. Τους άφηναν και σκαρφάλωναν απάνω στα καράβια και μόλις μπαίναν μέσα, τους ξανάριχναν στη θάλασσα. Άλλοι πνιγόντουσαν κι άλλοι έβγαιναν πάλι έξω».
Οι μαρτυρίες της Εξόδου συγκροτούν μια «μνημειώδη συλλογή προφορικής ιστορίας, η οποία δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη και παλαιότερη στην Ελλάδα αλλά και μία από τις σημαντικότερες στην Ευρώπη» (Πασχάλης Κιτρομηλίδης, ακαδημαϊκός, διευθυντής του ΚΜΣ).
Μια μεγάλη εκδοτική προσφορά από την Βιβλιοθήκη Μνήμης της Καθημερινής. Αναζητήστε τον πρώτο τόμο την Κυριακή 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ με την «Καθημερινή», μαζί Beautiful People, Κ και New York Times.
