Ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας παραχώρησε το βράδυ της Τετάρτης διακαναλική συνέντευξη τύπου και έστειλε σημαντικά μηνύματα για σειρά ζητημάτων, όπως το Κυπριακό, το ενεργειακό, τα εναλλακτικά σχέδια λύσης και τις «προεδρικές».
Ο Μουσταφά Ακιντζί δήλωσε ότι η άτυπη διάσκεψη του Βερολίνου επιβεβαίωσε την ομοσπονδιακή βάση της λύσης. Παράλληλα, τόνισε ότι δεν υφίστανται οι συνθήκες για να συζητηθούν τα εναλλακτικά σχέδια λύσης. Για τις εξελίξεις στο ενεργειακό ζήτημα, ο κ. Ακιντζί χαρακτήρισε ως αναμενόμενο το «σύμφωνο» της Τουρκίας με την διοίκηση της Τρίπολης στην Λιβύη.
Αξιοσημείωτη υπήρξε η αναφορά του κ. Ακιντζί στο ζήτημα των εγγυήσεων. Σε αυτό το πεδίο, ο κ. Ακιντζί αφήνει να εννοηθεί ότι υποστηρίζει την ιδέα της αναθεώρησης του συστήματος των εγγυήσεων και της ασφάλειας. Παράλληλα, τονίζει ότι το συγκεκριμένο θέμα δεν πρέπει να αποτελέσει ταμπού. Τέλος, ο κ. Ακιντζί προϊδέασε τους τηλεθεατές για την ενδεχόμενη υποψηφιότητα του στις «προεδρικές».
Βλέπει επιτυχία στο Βερολίνο
Σε ότι αφορά το αποτέλεσμα της άτυπης τριμερούς διάσκεψης του Βερολίνου, ο κ. Ακιντζί υπογράμμισε ότι το ανακοινωθέν του ΟΗΕ φέρει ιδιαίτερη βαρύτητα. Πρώτα από όλα, το κείμενο αναφέρεται στην Απόφαση 716 του Συμβουλίου Ασφαλείας, εγγυάται την πολιτική ισότητα (την αποτελεσματική συμμετοχή, την εκ περιτροπής προεδρία) και συνεπώς επιβεβαιώνει την ομοσπονδιακή βάση της λύσης.
Παράλληλα, ξεκαθαρίζει το ζήτημα του εγγράφου με ημερομηνία 30 Ιουνίου 2017. Επίσης το κείμενο κάνει σαφές ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ εμπλέκεται δυναμικά στην διαδικασία λύσης και δεσμεύεται να εργαστεί για την σύγκλιση της πενταμερούς διάσκεψης (οι πέντε πλευρές και ο ΟΗΕ), η οποία ενδεχομένως θα λάβει χώρα μετά το τέλος των «προεδρικών». Υπογραμμίζοντας ότι το κείμενο του Βερολίνου έχει στο επίκεντρό του την τελική στρατηγική συμφωνία, ο κ. Ακιντζί υποστήριξε ότι το Βερολίνο έφερε στο προσκήνιο καινοτομίες.
Απαντώντας στην κριτική που δέχθηκε πριν και μετά το Βερολίνο, ο κ. Ακιντζί δήλωσε ότι δεν συμφωνεί με τις θέσεις και την κριτική της «κυβέρνησης» Ερσίν Τατάρ. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι δεν είχε την πολυτέλεια να αγνοήσει το κάλεσμα του Γ.Γ. του ΟΗΕ.
Απορρίπτει τις εναλλακτικές φόρμουλες
Σε ότι αφορά τις περιβόητες εναλλακτικές φόρμουλες για το Κυπριακό, ο κ. Ακιντζί άφησε να εννοηθεί ότι προτάσεις περί δυο ξεχωριστών κρατών ή συνομοσπονδίας δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές από την διεθνή κοινότητα. Ο κ. Ακιντζί υπενθύμισε ότι τ/κ ηγεσία και Άγκυρα συμφωνούν στο γεγονός ότι κάθε είδους εξέλιξη στο Κυπριακό θα πρέπει να δρομολογηθεί δια μέσου των συνομιλιών. Παράλληλα, υπενθυμίζοντας τις παραμέτρους του ΟΗΕ, ο κ. Ακιντζί δήλωσε ότι μετά το Κραν Μοντάνα, ο Γ.Γ. ξεκαθάρισε ότι ο ΟΗΕ δεν πρόκειται να αποδεχθεί μια συζήτηση σχετικά με δυο ξεχωριστά κράτη. Παρόμοια είναι και η στάση της Ε.Ε. Με βάση τα προαναφερόμενα, ο κ. Ακιντζί θεωρεί ότι σήμερα δεν τίθενται οι συνθήκες για να συζητηθούν εναλλακτικές προτάσεις στο Κυπριακό. Ο τ/κ ηγέτης πρόσθεσε επίσης, ότι ρώτησε στον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη για το αν στην ε/κ πλευρά συζητούνται εναλλακτικές προτάσεις για το Κυπριακό. Ο ηγέτης της ε/κ κοινότητας δήλωσε ότι δεν τίθεται τέτοιου είδους θέμα στην ε/κ πλευρά.
Σύμφωνα με τον κ. Ακιντζί, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δηλώνει ότι έχουν παρεξηγηθεί προηγούμενες δηλώσεις του και ότι η ε/κ πλευρά συζητά μονάχα την αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Σύμφωνα με τον κ. Ακιντζί, εάν η τ/κ πλευρά επιμείνει στις εναλλακτικές φόρμουλες, τότε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ θα κλείσει το κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων και η τ/κ πλευρά θα χρεωθεί την αποτυχία και ενδεχομένως θα έρθει αντιμέτωπη με νέες αυστηρότερες κυρώσεις.
Σχετικά με την προοπτική της αναβάθμισης των σχέσεων της τ/κ πλευράς με το Αζερμπαϊτζάν, ο κ. Ακιντζί ανέφερε ότι η ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν ξεκαθάρισε στο παρελθόν ότι δεν μπορεί να πραγματοποιήσει βήματα εξαιτίας του προβλήματος του Καραμπάγ. Στο συγκεκριμένο ζήτημα, σύμφωνα με τον κ. Ακιντζί ιδιαίτερη βαρύτητα φέρει και η θέση της Ρωσίας. Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι σήμερα οι εναλλακτικές φόρμουλες στο Κυπριακό δεν έχουν βάση και δεν είναι ρεαλιστικές.
Ο Ακιντζί τοποθετείται για τις εγγυήσεις
Απαντώντας σε ερώτημα που σχετίζεται με τις εγγυήσεις και το κείμενο της 30ης Ιουνίου 2017, ο κ. Ακιντζί τόνισε ότι στο συγκεκριμένο κείμενο υπάρχουν ξεκάθαρα συμφωνημένα σημεία και κάποια ζητήματα που εξακολουθούν να αποτελούν κομμάτι της διαπραγμάτευσης. Το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας, όπως η αποτελεσματική συμμετοχή και η σχετική πρόνοια για το περιουσιακό, είναι πλέον ένα συμφωνημένο ζήτημα. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια.
Ο τ/κ ηγέτης δήλωσε τα εξής: «Τα στοιχεία του πλαισίου Γκουττέρες θα πρέπει να αξιολογηθούν προσεκτικά. Υπάρχουν ξεκάθαρα σημεία, κάποια ασαφή ζητήματα. Το σύστημα εγγυήσεων διαφυλάσσει το στάτους του 1960 και η Τουρκία άσκησε το δικαίωμά της παρέμβασης επειδή είχε παραβιαστεί αυτό το καθεστώς. Ο στόχος ήταν η αποκατάσταση του καθεστώτος που είχε διαταραχθεί. Στην πράξη (πλέον) δεν τίθεται ένας τέτοιος κίνδυνος στο άμεσο μέλλον. Τέτοιου είδους δικαίωμα έχουν και οι Άγγλοι και η Ελλάδα. Το σύστημα του 1960 τώρα δεν υφίσταται. Θεωρητικά, αυτή η συμφωνία εξακολουθεί να παρέχει στον εγγυητή αυτό το δικαίωμα».
Στην συνέχεια της τοποθέτησης, υπενθυμίζοντας ότι με την λύση του Κυπριακού θα ιδρυθεί ένα νέο σύστημα, διαφορετικό από αυτό του 1960, ο κ. Ακιντζί δήλωσε ότι πλέον έχει έρθει η στιγμή για να συζητηθεί η αναθεώρηση του συστήματος ασφαλείας. Απαντώντας σε δημοσιογράφο του Μπαϊράκ που παρενέβη σε αυτό το σημείο, ο κ. Ακιντζί άφησε να εννοηθεί ότι συμφωνεί με την ιδέα της συζήτησης του μέλλοντος του δικαιώματος επέμβασης των εγγυητριών δυνάμεων.
«Το καθεστώς ασφαλείας μπορεί να συζητηθεί, δεν πρέπει να φοβόμαστε να μιλήσουμε γι΄αυτό. Μερικοί άνθρωποι το μετατρέπουν σε ταμπού. Όλα μπορούν να συζητηθούν. Οι εγγυήτριες χώρες ήδη συζητούν. Υπήρχαν δύο τραπέζια στο Κραν Μοντάνα, ένας με μόνο τους Κύπριους και ένα άλλο της ασφάλειας και των εγγυήσεων, συμπεριλαμβανομένων των Κυπρίων. Οι Κύπριοι θα αποφασίσουν στο τέλος της μέρας. Κανείς δεν θέλει να επιστρέψει στο πριν από το 1974. Θα ήθελα οι άνθρωποί μας να είναι ήσυχοι σε αυτό το θέμα. Αν πρόκειται να φτάσουμε σε ένα σημείο, θα οδεύσουμε προς αυτό ούτως ή άλλως με τους εγγυητές».
Το μέλλον του Κυπριακού
Σε ότι αφορά την μελλοντική πορεία του Κυπριακού, ο κ. Ακιντζί πραγματοποίησε ειδική αναφορά στο ζήτημα της Ειρηνευτικής Δύναμης, τονίζοντας ότι ο Γ.Γ. του ΟΗΕ αντιμετωπίζει πλέον δυσκολίες σε ότι αφορά την παράταση της θητείας της. Για αυτόν τον λόγο, η λύση του Κυπριακού επείγει για τον ΟΗΕ. «Στο τέλος της ημέρας θα συναντηθούμε στον δρόμο της λογικής», επεσήμανε ο τ/κ ηγέτης, επαναλαμβάνοντας την προσκόλληση του στην λύση του Κυπριακού με βάση την ομοσπονδιακή φόρμουλα. Άλλωστε, η λύση αποτελεί μονόδρομο για την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου, των ενεργειακών κοιτασμάτων.
Η επιστροφή των Μαρωνιτών και το Βαρώσι
Για το ζήτημα της επιστροφής των Μαρωνιτών στις εστίες τους, στον βορρά της Κύπρου, ο κ. Ακιντζί εξέφρασε την λύπη του για το γεγονός ότι το σχέδιο δεν έχει προχωρήσει. Για το Βαρώσι, ο τ/κ ηγέτης ανέφερε ότι αρχικά η άποψη που επικράτησε στην τ/κ ηγεσία ήταν να δοθεί προτεραιότητα στην επιστροφή των Μαρωνιτών. Ωστόσο, στην συνέχεια η «κυβέρνηση» επέλεξε να προχωρήσει στην καταγραφή των περιουσιών χωρίς όμως να ενημερώσει προηγουμένως την τ/κ ηγεσία. Ο κ. Ακιντζί δήλωσε ότι η τ/κ πλευρά καλείται να πραγματοποιήσει προσεκτικά βήματα και να λάβει υπόψη της τον ΟΗΕ και το διεθνές δίκαιο.
Το επίμαχο «σύμφωνο» και οι εξελίξεις στην ΑΟΖ
Απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με την ένταση στο ζήτημα της ΑΟΖ και την συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, ο κ. Ακιντζί υπενθύμισε ότι η τ/κ πλευρά πρότεινε στο παρελθόν συνεργασία στην ε/κ πλευρά για το ζήτημα της ενέργειας.
Ο τ/κ ηγέτης επανέλαβε τις θέσεις που ανέπτυξε πρόσφατα στην Κ για το συγκεκριμένο ζήτημα, με ειδική μνεία σε ενδεχόμενο μορατόριουμ, σε δικοινοτική επιτροπή και σε ξεχωριστές εργασίες, εφόσον δεν υπάρχει πλαίσιο συνεργασίας. Αυτή την περίοδο οι πλευρές συνεχίζουν την πορεία τους με την τρίτη επιλογή, δηλαδή τις ξεχωριστές εργασίες. Η Τουρκία, με τη νέα συμφωνία με την Λιβυή, αντιδρά στις προηγούμενες κινήσεις της ε/κ πλευράς, στην απόπειρα εγκλωβισμού στον κόλπο της Αττάλειας και την παράκαμψή της στα σχέδια για την μεταφορά του φυσικού αερίου στην Δύση. Σύμφωνα με τον κ. Ακιντζί, εάν επιτυγχανόταν η λύση του Κυπριακού τότε θα άνοιγε αυτομάτως ο δρόμος για την επίλυση του ενεργειακού προβλήματος.
Σχετικά με τις μελλοντικές κινήσεις της Τουρκίας στο ζήτημα της ΑΟΖ, ο κ. Ακιντζί δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι η Τουρκία καλείται να διορθώσει τις σχέσεις της με σειρά χωρών της περιοχής.
Οι σχέσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη
Σχετικά με την ματαίωση της συμμετοχής των δυο ηγετών σε πρόσφατη εκδήλωση του ΟΗΕ και τις σχέσεις των δυο ηγεσιών μέχρι τις «προεδρικές», ο κ. Ακιντζί δήλωσε ότι οι δυο ηγέτες δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα στις σχέσεις τους. Η ματαίωση ήρθε εξαιτίας του φόρτου εργασίας των δυο ηγετών. Ωστόσο, μέχρι τον Απρίλιο ενδέχεται να υπάρξουν ευκαιρίες συνάντησης.
Η υποψηφιότητα του κ. Ακιντζί
Σε ότι αφορά τις «προεδρικές», ο κ. Ακιντζί δήλωσε ότι η υποψηφιότητα του φαίνεται να έχει κινήσει το ενδιαφέρον της τ/κ κοινότητας. Ο κ. Ακιντζί ανέφερε ότι δεν είναι αναποφάσιστος για το ζήτημα της υποψηφιότητας, αλλά παρ’ όλα αυτά απέφυγε την ανακοίνωση της.
Σχετικά με το ενδεχόμενο η υποψηφιότητα του να προκαλέσει την «ενόχληση» της Άγκυρας, ο κ. Ακιντζί πρόσθεσε ότι καμία πλευρά δεν πρέπει να προβληματίζεται σχετικά με μια δημοκρατική αναμέτρηση.
Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση που αφορά την ένταση στις σχέσεις της τ/κ ηγεσίας με την Άγκυρα, ο κ. Ακιντζί δήλωσε ότι η τ/κ κοινότητα υποστηρίζει τον ηγέτη της σε περιόδους που αυτός δέχεται επιθέσεις και υβριστικά σχόλια.
